Лекция Жалпы инновация түсінігі. ҚР инновациялық қызметтер туралы заңы. Инновациялар мен инновациялық тиімділік түрлері

Өнімдік инновациялар жаңа материалдар мен жартылай фабрикаттарды пайдалана отырып жаңа өнім алуға негізделсе, процестік инновациялар өндірісті жаңа технологиялар бойынша ұйымдастырудың тәсілдері болып табылады. Сонымен бірге, өнімнің маңыздылығы мен қызмет ету аясына қарай әлемдік салалар үшін, елдің ішіндегі салалар үшін және белгілі бір кәсіпорын үшін қажетті инновациялар деп жіктелінеді.
Енді технологиялық үрдісті немесе кәсіпорын шығаратын өнімнің жаңаша өзгертілген түрлерін инновация деуге бола ма деген сұраққа жауап берер болсақ, бастапқыда айтқанымыздай, аталған саланың басты сипаты ғылыми-техникалық ізденістердің нәтижесі болып табылатындықтан да өнім түсінің, нысанының өзгеруі сияқты жаңалықтар инновацияға жатпайды. Өйткені, өнім ішінара өзгерістерге ұшырағанымен, ол бұрын болмаған жаңалық емес. Жалпы, 1992 жылы Осло қаласында қабылданған шешім бойынша инновациялық жаңалықтар технологиялық сипаттары мен нарықтық ұстанымдарын айқындайтын халықаралық стандарттарына сәйкес келуі керек.
Өнімді инновациялар жаңа материалдарды, жаңа шала фабрикаттарды, іректегіштерді қолданып мүлдем жаңа онімді алуды көздейді.
Процестік инновациялар - өндірісті ұйымдастырудың жаңа әдістерін қолдауды білдіреді. Процестік инновациялар кәсіпорын құрамында жаңа ұйымдық құрылымдарын қалыптастырумен байланысты болуы мүмкін.
Инновациялар нарыққа жаңалығы бойынша бөлінеді:

• 
  әлем бойынша саладағы жаңалықтар;
  
• 
  мемлекет бойынша саладағы жаңалықтар;
  
• 
  белгілі кәсіпорын үшін жаңалықтар
  

Жүйедегі орны бойынша (кәсіпорында, фирмада):

• 
  кәсіпорын кірісіндегі инновациялар (материалдар, машина, құрал-жабдықтар, шикізаттар, ақпаратты таңдаудағы, қолдаудағы өзгерістер);
  
• 
  кәсіпорын шығысындағы инновациялар (өнімдер, қызметтер, технологиялар, ақпараттар т.б.)
  
• 
  кәсіпорынның жүйелік құрылымы инновациялары (басқарушылық, өндірістік, технологиялық).
  

Өзгерістердің тереңдігіне байланысты инновациялар бөлінеді:

• 
  радикалды (базалық);
  
• 
  жақсартушы;
  
• 
  модификациялық.
  

Кәсіпорындардың қызмет түрлеріне байланысты:
- технологиялық;
- өндірістік;
- экономикалық;
- саудалық;
- әлеуметтік;
- басқару саласында болып болінеді
Тиімділікті бағалаудың жалпы принципі бұл нәтижемен шығындарды салыстыру. Нәтижемен шығындар қарым-қатынасы натуралды және ақшалай түрде анықтауға болады.
Инновацияның тиімділігін нәтижімен шығындарды салыстыруға негізделген есептеу әдісі жаңа әзірлемелерді қолдану жайлы дүрыс шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Есепке алынатын нәтиже және қаражаттарға байланысты тиімділіктін келесі түрлері бөлінеді : экономикалық, ғылыми-техникалық, қаржылық, ресурстық, әлеуметтік, экологиялық.