Laboratoriya ishi №1 Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash texnika xavfsizlik koidalari

Yodli yoki bromli suvni sulfit tuzlari eritmalari rangsizlantiradi

Na₂SO₃ + I₂ +H₂O = Na₂SO₄ + 2HI

SO₃^2- + I₂ +H₂O = SO₄^2- +2I^- + 2H⁺

Probirkaga 1-2 tomchi yodli suvdan solinadi, us­tiga sulfit tuzi eritmasidan 3-4 tomchi va 5 tomchi H₂SO₄ eritmasidan qo`shiladi. Bunda qo`ng`ir rangli yod erit­masi rangsizlanadi.

Tajribani bajarish sharoiti:

• 
  reaksiyani neytral va kislotali muhitlarda olib borish mumkin. Muhit pH<7 bo`lganda bu reaksiya to`liq boradi. Ishqoriy muhitda I₂ ni rangi disproportsiya reaktsiyasi hisobiga rangsizlanadi;
  
• 
  qaytaruvchi-ionlar va oksidlovchi-ionlarning eritmada bo`lishi reaksiyani ketishiga halaqit beradi.
  

3. Fuksin eritmasi SO₃^2- anioni neytral eritmalarda fuksin bilan reaksiyaga kirishganda fuksinning qizil rangi yo`qolib, rangsizlanadi.

Fuksin eritmasidan bir tomchisi shisha plastinkaga tomiziladi, ustiga bir tomchi sulfit tuzining neytral eritmasidan qo`shiladi. (Kislotali eritmalar NaHCO<sub>3</sub> bilan, ishqoriy eritmalar SO<sub>2</sub> gazini fenolftalein rangsizlanguncha o`tkazish bilan neytrallandi). SO₃²-anioni ishtirokida fuksin eritmasi rangsizlanadi. Tajribani o`tkazish sharoiti:

- Reaksiyani eritma muhiti pH=7-8 bo`lganda o`tkaziladi;

• 
  kislotali eritmalar dastavval natriy gidrokarbo­nat bilan neytrallanadi;
  
• 
  S^2- anionlarini eritmada bo`lishi SO₃^2- ni topishga xalaqit beradi, chunki S²- ionlari qam fuksin eritmasini rangsizlantiradi.