Kurs ishi mavzu: fors tilida otlarning kontekstual ma’nolari bajardi: “Filologiya” ta`lim yo‘nalishi III kurs talabasi Saidoripova Dilorom (imzo) Ilmiy rahbar: “Eron-Afg‘on filologiyasi” kafedrasi o‘qituvchisi N. N. Nuriddinov

اسم خاصesm-e xās - atoqli otlar deyiladi.
Turdosh otlarifodalangan tushunchaning xususiyatiga ko‘ra, o‘z ichida – اسم ذاتesm-e zāt aniq va اسم معنی esm-e ma’nā mavhumotlarga bo‘linadi.
Eronda chop etilgan dasturlarda yakka otlar ajratilmaydi, اسم ذات esm-e zāt – aniq va اسم معنیesm-e ma’nā – mavhum otlar kabi ﺠﻣﻊ اسم esm-e jam’ - jamlovchi otlar mustaqil guruhga ajratilgan. Bundan tashqari ushbu grammatikalarda ﻤﻌﺮﻔﻪاسمesm-e moarefe – aniq ot (so‘zlovchiga aniq bo‘lgan), ﻨﻛﺮﻩاسمesm-e nakare- noaniq ot (so‘zlovchiga aniq bo‘lmagan) ajratilgan¹⁹.
Fors tilidagi otlar o‘z ma’no belgisiga ko‘ra quyidagicha tasnif qilinadi:
a) اسم عام “turdosh ot” va اسم خاص “atoqli ot”. Bir jinsdagi narsa va hodisalarning umumiy nomini bildiruvchi otlar اسم عام deyiladi.
Masalan: کتاب، کشور، دختر، پسر، مادر، اسب
Muayyan bir kimsa yo hodisani boshqalardan ajratib nomlaydigan otlar اسم خاص “atoqli ot” deyiladi. Atoqli otlar fors tilida to‘rt qismga bo‘linadi.
1) kishi nomlari: سعيد، مسعود، ايرج، فاطمه، نادره
2) hayvon nomlari: رخش، عقاب، شبديز
3) turli tashkilot va joy nomlari:
هندوستان، ايران، سازمان ملل متحد، سپيد رود، مدی ترانه، ا لبرز، شورای امنيت.
4) kitob va jurnal va gazeta nomlari:
قرآن، همشهری، کيهان، نامه پارسی، گلستان.
b) اسم ذات “konkret ot”, اسم معنی “mavhum ot”. Otlar o‘zining tashqi olam bilan munosabatiga ko‘ra ikkiga bo‘linadi. Agar moddiy jism va narsalarni ifodalasa اسم ذات (konkret ot) deyiladi. Masalan:
کاغذ، کتاب، مداد، دفتر، درخت، اتاق
Faqat inson ongida mavjud bo‘lgan va moddiy ko‘rinishga ega bo‘lmagan otlar اسم معنی “mavhum ot” deyiladi. Masalan :
هوش، دانش، ادب، اخلاق، معنويت
c) fe’ldan yasalgan otlar اسم مصدر “harakat nomi” deyiladi. Masalan: eshitish – شنيدن , o‘qish – خواندن (37-38-betlar 2-kurs fors quronbekov)