Kostyum tarixi

Ayollar kostyumi. 
Ayollar kostyumi, erkaklarniki singari, birining ustidan biri 
kiyiladigan uzun tunikalar edi. Ichki tunikani ichki ko’ylak "
kamiza
"ning ustidan kiyishgan. 
Tunikalar 
"kotta" 
va 
"syurko" 
deb atalardi. 
Kiyimning silueti yelkasi tor va etagi juda keng trapetsiyasimon bo’lgan. Odatda, 
ko’ylaklar yoqasiz, berk edi. Bel chizig’i ko’tarilgandi. XI asrdan boshlab uzun yubkaning 
etagi yonidan yoki oldidan ko’tarilib, qorinning ustida burmalangan, chunki bu davrda 
urushlarda, vabo va o’lat epidemiyalari natijasida ko’p odamlar xalok bo’lgan va shuning 
uchun axolini ko’paytirish kerak edi va xomilador ayollar izzat-ikromda bo’lganlar. 
Kotta yengi tor va uzun, syurko esa yengsiz yoki keng kalta yengli bo’lgan. Syurkoni 
belbog’ bilan bog’lashgan. Ustki kiyim uzun, yorqin rangli, yarim doira shakldagi 
plashchlar bo’lgan(30-a,b rasmlar).
 
a)
 
b) 

---

56
31-rasm.Yevropa ayollar kostyumi. Roman uslubi
Oyoq kiyimlari rangli charmdan, poshnasiz, yumshoq tagcharmli, yopiq, tuflilar 
edi. 
Qizlar sochini yoyib yoki o’rib yurishardi, ayollar esa sochini bosh kiyim bilan 
berkitar edilar. Ko’pincha bu yoz uchun teshik qilingan dumaloq ro’mol edi. Bu ro’mol 
butunlay boshni va yelkani berkitardi. Ko’pincha ro’molning uchini kottaning yoqa 
o’miziga kirgizilardi. Ba’zan, ro’molning ustidan yopinchoq, bog’ich, chambar kiyilardi. 
To’qa 
"fibola"lar, 
uzuklar, kamar va chambarlar bilan kostyum bezatilgan. 
XII asrda nasroniy dinining ta’siri kuchli edi. O’rta asr madaniyati va san’ati antik 
an’analar zamirida vujudga kela boshlaganiga qaramay, unda asta-sekin antik an’analar 
susayib, sxematizm avj oldi. Bu O’rta asr madaniyatida aristokratlarga mansub elementlar 
paydo bo’lishiga asos bo’ldi. Aslzodalarning saroy xayotida ayollar muxim rol o’ynaydigan 
bo’ldi. "Go’zal ayol"ga sig’inish Bibi Maryamga sig’inish bilan bog’langan edi. 
Cherkovning ta’qibiga qaramay, aslzoda ayollar kostyumida xashamatli, murakkab 
siluetlar va boy bezaklar paydo bo’ldi. Ayollar avvalgiday ichki ko’ylak - kamizani va ustki 
ko’ylak - kottani kiyishardi. Kotta yonidan yoki orqasidan tasma bilan bog’lanib, belga 
yopishib turardi va bo’ksasidan yon qiyiqlar yordamida pastga karab kengaygandi. 
yenglari tor edi va ko’pincha uzunligi yergacha yetardi. Belbog’lar faqat dekorativ rol 
o’ynardi, shuning uchun uni beldan pastroqda bo’ksaga taqishardi. Ustki kiyimlari 
erkaklarniki singari mo’yna bilan sirlangan yarim doira shakldagi plashchlar edi. Turli 
usulda o’ralgan oq ro’mol bilan ayollar sochlarini berkitishardi.