Корреляциялық талдаудың даму тарихы

2.3 Спирман дәрежесінің корреляция коэффициенті

К. Спирман ұсынған дәрежелердің корреляция коэффициенті дәреже шкаласында өлшенген айнымалылар арасындағы байланыстың параметрлік емес көрсеткіштерін білдіреді. Бұл коэффициентті есептеу кезінде бас жиынтықтағы белгілерді бөлу сипаты туралы ешқандай болжам талап етілмейді. Бұл коэффициент реттік белгілердің байланыс тығыздығының дәрежесін анықтайды, бұл жағдайда салыстырылатын шамалардың дәрежелері болып табылады. Өзгермелі шамаларды саралау ережелері жоғарыда сипатталған.
Спирманның сызықтық корреляция коэффициентінің мәні +1 және -1 аралығында болады. Ол Пирсон коэффициенті сияқты оң және теріс болуы мүмкін, бұл дәреже шкаласында өлшенген екі белгінің арасындағы байланыс бағытын сипаттайды.
Негізінде, бағаланатын белгілердің саны (қасиеттер, белгілер және т.б.) кез-келген болуы мүмкін, бірақ 20-дан астам белгілерді саралау процесі қиын. Корреляция дәрежесінің коэффициентінің критикалық мәндерінің кестесі тек қырық рейтинг белгілері үшін есептелген болуы мүмкін. Сараланған белгілердің 40-тан астамын пайдаланған жағдайда корреляция коэффициентінің маңыздылық деңгейін Пирсонның корреляция коэффициенті үшін кесте бойынша табу керек.
Кесте 2 – Пирсонның корреляция коэффициенті

Мәні	Интерпретация
0,2 дейін	Өте әлсіз корреляция
0,5 дейін	Әлсіз корреляция
0,7 дейін	Орташа корреляция
0,9 дейін	Жоғары корреляция
0,9 кейіе	Өте жоғары корреляция