Konstruksiyalar

224. Karkasli binolarda ustunlar orasidagi plitalarning sifatsiz  
biriktirilishi nimalarga olib kelishi mumkin?
Orayopmadagi bo‘shliqli plitalar faqat bikr disk elementlari 
emas, balki rigellar orasidagi hovon vazifasini bajaradi. ho-
vonlar gorizontal tekislikda faqat siqiluvchi zo‘riqishlarni qa-

---

163
bul qiladi (rigel va plitaning chetki qismlari orasidagi choklarni 
sifatli to‘ldirilganda). Shuning uchun ustunlar orasida max-
sus plitalar o‘rnatiladi (ba’zan ularni bog‘lamalar deb atala-
di). Rigellarni tayanch qismi bilan payvand birikma hosil qil-
ganligi tufayli ular hovon sifatida ishonchli ishlashi mumkin. 
Ularning vazifasi faqat vertikal yuklarni qabul qilish va orayop-
maning bikr disk hosil qilishida ishtirok etishgina emas, balki 
ustunning hisobiy uzunligini bir qavat doirasida chegaralash-
dir. Bundan kelib chiqadiki, agar birikma sifatsiz bo‘lsa (zaif 
payvand choklar, egilib ketgan biriktirish sterjenlari va hoka-
zo) plitalar so‘nggi vazifasini bajara olmaydi, natijada ustun-
ning egiluvchanligi keskin ortib, ularning yuk ko‘tarish qobili-
yati kamayadi.