Klinik dietologiya va nutrisiologiya

18-BOB. INSON TANASINING IMMUNOBIOLOGIK QUVVATINI 
OSHIRUVCHI SHIFOBAHSH OVQATLANISH 
Immun tizimi va uning vazifalari 
Inson  tanasining  immun  tizimi  tashqi  va  ichki  yot  omillar,  jumladan  kasallik 
sabab bo‘lgan bakteriyalar, viruslar, zaharli moddalarga qarshi kurashuvchi himoya 
vositasi hisoblanadi. Immun tizimi hujayra va gumaral qismlardan iborat bo‘lib, tana 
immunitetini  ta’minlovchi  immun  hujayralari  T  va  B  limfotsitlar,  T-xelperlar,  T-
suppressorlar,  tabiiy  killerlar,  shuningdek  gumaral  immun  tizimni  tashkil  qiluvchi 
immuntanachalari,  immunoglobulinlar  va  tsitokinlardan  iborat.  Ko‘pchilik 
infektsion 
va 
noinfektsion 
kasalliklarda 
immun 
tizimining 
ikkilamchi 
etishmovchiligi yuzaga keladi. Shuning uchun ham immun tizimini me’yorlashtirish 
maqsadida  immuntrop  dori  vositalaridan  tashqari  organizmni  immunobiologik 
xususiyatini me’yorlashtiruvchi va oshiruvchi shifobahsh ovqatlanishni tavsiya etish 
muhimdir.  Albatta  ushbu  shifobahsh  ovqatlanish  bemordagi  yondash  kasalliklar 
(yurak  qon-tomir,  buyrak,  hazm  a’zolari  kasalliklari  v.b.)  hisobga  olgan  holda 
davolovchi ovqat ratsionlari tuziladi. Immunobiologik quvvati me’yordagi insonda 
turli kasalliklarga qarshi (infektsion va noinfektsion) kurash qobiliyati ham yuqori 
bo‘ladi  va  yondash  kasalliklarni  tuzalishida  ham  ahamiyati  kattadir.  Salomatlikni 
mustahkamlashda ayniqsa hozirgi vaqtda dunyoda koronavirus yuqumli kasalligini 
pandemiya holatida immunobiologik quvvatni faollashtirish juda muhimdir va uning 
asosiy mezoni sog‘lom turmush tarziga, jumladan sog‘lom ovqatlanish tamoyillariga 
rioya etish. 
Jjahon  sog‘liqni  saqlash  tashkiloti  tomonidan  ratsional  (oqilona)  ovqatlanish 
piramidasi  tavsiya  etilgan  bo‘lib,  u  nafaqat  sog‘lom  ovqatlanish  balki 
immunobiologik  quvvatni  ham  oshirishda  ahamiyati  katta  va  piramida  tarkibida 
uning asosini boshoqlilar, sabzavotlar, ko‘katlar va mevalar tashkil etsa, cho‘qqisini 
esa  oz  miqdorda  iste’mol  qilish  lozim  bo‘lgan  tuz,  shakar  qandolatlar  va  hayvon 
yog‘laridan iborat.