Kkkkkkkkk



Download 195,38 Kb.
bet6/21
Sana24.02.2022
Hajmi195,38 Kb.
#246678
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Bog'liq
13-MAKROIQTISODIYOT

Адабиётлар руйхати.

  1. Каримов И.А Бунёдкорлик йулидан. 4 Том. Т.: “Узбекистан”, 1996.351 бет.

  2. Агапова Г.А., Серегина С.Ф. Макроэкономика С., ДИС нашриёти 1997

  3. М.К.Бункина, В.А.Семянов. “Макроэкономика” М.:1995

  4. М.Бурдо, Ч.Виплош. “Макроэкономика”(Европейский текст). С. Петербург. Судоистроение. 1998

  5. В.М.Гальпирин, С.М.Игратов, В.И.Моргунов. “Макроэкономика” Том-1. С. Петербург.: 1994

  6. Д. Жеффри, Д. Сакс и др. “Макроэкономика. Глобальный подход”. М.: Из-во “Дело”. 1996

  7. Йулдошев З., косимов М.С.“Макроиктисодиёт асослари”. Т.: Укитувчи. 1994

  8. В.Н.Костьюк. “Макроэкономика”.М.:1998

  9. Т.Линвут, Гайгер. “Макроэкономика теория и переходная экономика”. М.:1996

  10. Н.Г.Менкью. “Макроэкономика”. Из-во Московского университета.:1994

  11. Эдвин ДЖ. Допан. “Макроэкономика”. С. Петербург.: 1994

  12. М.А. Хакимова. “Макроиктисодиёт”. Т.: “Мехнат”. 1997

  1. Боб: Савдо сиёсати.

    1. Божхона тарифлари назарияси.

    2. Божхона тарифларини ишлаб чикарувчиларга, истеъмолчиларга ва мамлакат ахолиси турмуш даражасига таъсири.

    3. Тарифларни кулловчи хамда уларга карши фикрлар.

    4. Импорт квоталари ва лицензияларини таксимлаш услублари.

    5. Демпинг ва демпингга карши тадбирлар.

    1. Божхона тарифлари назарияси.

Савдо сиёсати - давлат томонидан халкаро савдога солик, субсидия, валюта назорати ва импорт ёки экспортни туFридан-туFри чеклаш сиёсатлари олиб бориш оркали таъсир курсатиш хисобланади.
Мамлакат ташки савдосини чеклаш борасида олиб борилаётган хар кандай чора-тадбирлар ахоли турмуш фаолиятининг пасайишига олиб келади. Шу нуктаи-назардан олиб карасак эркин ташки савдо сиёсати фойдалирок булиб хисобланади. Аммо, амалиётда ташки савдони чеклашнинг 50 дан ошикрок тури мавжуд. Уларнинг айримлари давлат газнасини тулдиришга йуналтирилган булса, бошка бирлари эса умуман импортни чеклашга ва яна бошка бир тадбирлар эса экспортни чеклашга ёки раFбатлантиришга йуналтирилган. Бундан ташкари, купгина мамлакатлардаги катта-катта иктисодчи ва сиёсатчи гурухлар протекционизмни кучайтиришни куллаб- кувватлашади. Савол тугилади, агарда ташки савдони чеклаш натижасида ахоли турмуш фаолияти ёмонлашса протекционизмни кенг куллаш нима билан богаик ?
Яъни, купгина аргументлар протекционизмга ён босса хам, у хато хисобланади. Чунки уни иктисодий тахлиллар ёрдамида асослаб бериш мумкин. Эркин савдо жахон иктисодиёти нуктаи-назаридан фойдали булиш мумкин, аммо алохида олинган мамлакат иктисодиёти нуктаи-назаридан эса эркин савдо хамма вакт хам фойдали хисобланавермайди. Айрим холатларда савдо чеклашларини ташки савдо ютукдарини кайта таксимлашда, яъни, бир мамлакат ахолиси турмуш фаолиятини ёмонлаштириш эвазига оширишда фойдаланиш мумкин. Улардан шунингдек гурухлар уртасида оладиган даромадларини кайта такисимлашда фойдаланиш мумкин. Шунинг учун хам Ташки савдо сиёсатини ишлаб чикишда олиб бориладиган Ташки савдо сиёсатининг иктисодий тахлили катта ахамиятга эгадир.
Ташки иктисодий савдони тартибга солишнинг энг асосий усулларидан бири булиб божхона божлари ва таърифлари хисобланади. Таъриф, яъни импортга божхона божи савдо сиёсатининг энг кадимий усулларидан бири булиб хисобланади ва доимий равишда давлат газнасини тулдириш учун фойдаланилади. Аммо, тариф нафакат давлат газинасини тулдиришда фойдаланилади, балки миллий ишлаб чикарувчиларни импорт ракобатидан химоя килишда хам фойдаланилади. Тарифларни узгартириш оркали давлат экспорт ва импортни раFбатлантириши ва шу йул билан ишлаб чикариш ва истеъмол муносабатларига таъсир этиши мумкин.
Божхона божи - бу мамлакатга олиб келинаётган ёки мамлакатдан олиб чикилаётган махсулотларга солинадиган мажбурий соликдир. Халкаро амалиётда божхона божларининг турли хиллари кулланилади ва уларни хисоблаш йуллари, ифодаланиши хамда харакат сохасига кура куйидагича гурухлаш мумкин.
Божхона божлари



Уларни хисоблаш йулига
кура.

Уларни фойдаланиши ва
харакат сохасига кура


-адвалер махсулотлари - махсулотлар

Билвосита таъси

Билвосита таъси

цийматидан фоиз хисобида олинади:

куртсатувчи: им-

- мавсумий

узига хос (специфик) - махсулот огир-

порт божлар

- махсус

лиги хажми ёки бирлигидан пул мик-

а)энг кам мидорда

-демпингга царши

дорида олинади:

б)энг куп мицдорда

- компенсацион


аралаш-юцорида курсатилган иккала экспорт божлар - цайтариладиган турларни мувофицлаштиради.
Чизмадан куриниб турибдики, амалиётда кулланиладиган божхона божлари турлича. Агар уларнинг хисоблаш буйича гурухланишини курадиган булсак, махсулот нархига нисбатан фоизда белгиланадиган адвалер божлар жахонда купроц тарцалган. Шу сабабдан хам божнинг бу тури кулланиладиган мамалкатларда махсулотнинг бож цийматини яъни, адваллер божларини хисоблашига асос буладиган махсулотнинг нархини аницлаш усулларига катта эътибор берилади. Бож циймати импорт ва экспорт килувчи, ташувчи ёки уларнинг ишончли вакиллар томонидан махсулотлар баённомасида курсатилади ва шунга мувофиц хужжатлар билан тасдикланади.
Божхона божларининг ифодаланиши ва фаолият сохаси буйича бирлаштирилган иккинчи гурухи аввало импорт божлари ва экспорт божларига ажралади.
Импорт божлари давлат бюджетини тулдириш максадида ва ички бозорларга тушадиган чет эл товарлари окимини тартибга солиш учун белгиланади. Уз навбатида улар энг кам ва энг куп микдордаги импорт божларига булинади. Энг кам микдодаги импорт божлари узаро кулай шароитларни яратиб беришни кузда тутувчи савдо шартномалари ва битимлари булган мамлакатлар махсулотларига урнатилади. Энг куп микдордаги импорт божлари эса бундай шартнома битимлар тузилмаган мамлакатлар махсулотига нисбатан урнатилади.
Экспорт божлари мамлакат ичида талаб куп булган махсулотлар такчиллигини олдини олиш максадида белгиланади.
Бож олинадиган махсулотлар, бож олинмайдиган махсулотлар, олиб келиш ва олиб кетиш такикланган махсулотлар, шунингдек божхона божлари ставкаси яъни, уларнинг тартибга солинган руйхати божхона тарифлари деб аталади.
Божхона тарифларини ишлаб чикариш, табиий фарклар (хайвонот ва усимлик дунёси), кайта ишлаш даражасига (хом ашё, ярим тайёр махсулотлар, тайёр буюмлар) кура таксимланган махсулотлар руйхатини уз ичига олган махсулот сархилловчилар (классификаторлари) асосида курилган.
Бу классификаторлар махсулотларини тарифлаш ва шартли белгилашнинг уйгунлаштирилган тизими булиб унда олти хонали шартли ракам белгига эга булган махсулот хакидаги асосий маълумотлар хамда унинг махсулотлар номенклатурасидаги урни курсатилган.
Божхона тарифлари бир ёки бир неча бож микдорлари устунига эга булиши мумкин, яъни улар оддий ва мураккаб булади. Оддий божхона тарифлари устуни махсулотлар келиб чиккан мамлакатлардан катъий назар махсулотларга ягона ставкаларни кузда тутади. Мураккаб божхона тарифлари устунида эса, махсулот бир неча бож ставкаларига эга булади ва у ёки бу мамлакатга унда вужудга келган Иктисодий ва сиёсий вазиятларга караб танлов асосида кулланилади.


    1. Download 195,38 Kb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish