Kkkkkkkkk


Божхона тарифларининг ишлаб чикарувчиларга, истеъмолчиларга ва мамлакат ахолиси турмуш даражасига таъсири



Download 195,38 Kb.
bet7/21
Sana24.02.2022
Hajmi195,38 Kb.
#246678
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   21
Bog'liq
13-MAKROIQTISODIYOT

Божхона тарифларининг ишлаб чикарувчиларга, истеъмолчиларга
ва мамлакат ахолиси турмуш даражасига таъсири.


Божхона тарифлари аввалом бор импорт билан ракобатлашадиган миллий ишлаб чикаришни химоя килишдан иборат. Агарда тарифларни жорий килиш оркали импорт чекланса, миллий ишлаб чикариш сотилаётган махсулотлар
14.1-чизма.
Тарифнинг ишлаб чикарувчилар манфаатига таъсири.


хажмини ошириш ва тарифни жорий килиш оркали нархларнинг ошиши хисобига сотади. Миллий ишлаб чикаришнинг таърифи жорий килиш оркали сотишни биз графикда хам куришимиз мумкин.
Тариф миллий ишлаб чикаришни Pw дан Pw+1 гача ошишига олиб келади. Миллий ишлаб чикарувчилар бу усишни улар учун кулай булган вазиятгача, яъни S1 дан S2 гача давом эттиради. Айнан S2 нуктада ишлаб чикариш харажатлари бозор нархига Pw+t тенглашади. Ундан юкориси миллий ишлаб чикарувчилар учун фойдали хисобланмайди. Чунки ишлаб чикариш харажатлари бозор нархидан ошиб кетади. Ишлаб чикарувчиларнинг фойдаси ялпи тушум билан харажатлар уртасидаги фаркга тенг. Юкоридаги чизмада ишлаб чикарувчиларнинг ялпи тушуми тарифни жорий килгунгача OPwДS1 (яъни, P*wS1) туFри туртбурчак майдонига тенг. качонки ишлаб чикариш харажатлари эгри таклиф майдонига тенг экан, миллий ишлаб чикарувчилар фойдаси халкаро нарх туFри чизиги (Pw) эгри харажатлар (яъни, эгри таклифга мос келадиган Sh) нархларнинг вертикал тугри чизигидан Ташкил топган учбурчак шаклида олади. Тариф махсулотлари нархини OPwДS дан Pw+t гача оширар экан миллий ишлаб чикарувчиларнинг тушуми OPw ДS1 туFри туртбурчак майдонидан OPw+tCS2 туFри туртбурчак майдонигача оширади. Уларнинг фойдаси эса тарифни жорий килгандан кейинги эгри харажатлар ва нархнинг вертикал тугри чизиги асосида Ташкил килинган учбурчак шаклини олади. Демак, тариф жорий килгандан кейин миллий ишлаб чикарувчилар фойдаси е+а куринишидаги учбурчак майдонига тенг.
Олдинги саволларда айтилганидек тарифларни жорий килиш оркали импорт товарлари ва нархнинг ошиши биринчи уринда истеъмолчиларга таъсир этади. Чунки тариф нафакат импорт товарларини балки, миллий товарларни хам нархини ошириб юборади. Истеъмолчилар товарларни сотиб олиш учун купрок сарф килишга ёки камрок микдорда сотиб олишга ёхуд иккаласини бараварига олиб боришга мажбур булишади. Демак тарифларни жорий килиш истеъмолчилар имкониятларини ёмонлаштиради.
Импортга тариф жорий килинмаган шароитда эркин халкаро нархларда айирбошлашлар амалга оширилади.
Миллий ишлаб чикариш билан хорижий ишлаб чикарувчилар уртасидаги ракобат ички нархларни хам халкаро нархларга тенглаштириб куяди.
Тариф ишлаб чикарилаётган махсулотлар нархини ошириши натижасида хажмини камайтиришга олиб келади. Демак мос равишда тарифлар истеъмолчиларнинг кушимча махсулотларини сотиб олишдан сотадиган имкониятларни камайтиради. Истеъмолчиларнинг тарифни жорий килиш натижасида ютказадиган соф йукотишларни кичкина а+в+с+д чегарасида Ташкил топади.
Истеъмолчиларнинг тарифни жорий килиш натижасида йукотишлар микдорини аниклаш учун импорт товарларни тариф жорий килишдан олдин ва тариф жорий килишдан кейинги кийматини шунингдек ушбу товарга булган талаб хажмини билиш лозим.
Агарда тарифни жорий килиш натижасида истеъмолчилар а+в+с+д чегарасида йукотишса ишлаб чикарувчилар а чегарасида ва давлат хазинаси с чегарада нукталарга эга булса, тарифларни жорий килиш мамлакатга кандай таъсир курсатиши мумкин.
Тарифларнинг истеъмолчиларга, ишлаб чикарувчиларга ва давлат хазинасига таъсирини умумлаштириб импорт килаётган мамлакатга таъсирини аниклаш мумкин. Жамият учун тарифларни жорий килишдан келадиган соф йукотишлар в+д чегарасидан иборат. D чегараси (купрок тарифнинг истеъмол самараси деб юритилади.) импорт килаётган мамлакат истеъмолчиларининг ушбу товарларни истеъмол килишни камайтириш натажасидаги йукотишларни курсатади. В чегараси (купрок тарифнинг ишлаб чикариш самараси деб юритилади.) мамлакат ичкарисидаги ишлаб чикаришнинг купайиб кетиши натижасида вужудга келади.
Умуман божхона тарифлари амалда ахоли турмуш даражасини камайтиради. Чунки, истеъмолчилар ишлаб чикарувчилар ва давлат ютукларига нисбатан купрок йукотишади. Тарифлар истеъмолчиларнинг импорт килинаётган махсулотлардаги даромадларини бошка ижтимоий гурухлар манфаатига кайта таксимлайди.


    1. Download 195,38 Kb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish