Kitap Kapağı. cdr

1. Doğanın Ruhuna Yöneliş: Tecer’in Şiirlerinde Doğa Yaşamı ve İnsan 

Ahmet  Kutsi  Tecer  (1901-1967),  özellikle  1940’lı  yıllarda  yayımlamış  olduğu 

şiirleriyle  Türk  edebiyatında  farklı  bir  sese  sahip  olmuş  şairlerden  biridir.  Çünkü  Ahmet 

Kutsi Tecer, şiirlerinde folklorik unsurlardan yararlanmış ve halk edebiyatını modern şiire 

taşımayı başarmıştır. Bu yüzdendir ki onun şiirlerinde, köy ve köylü yaşamı, yurt ve toprak 

sevgisi ve tabiat temi önemli bir yer tutar. Ancak şair, tabiatı çoğu zaman olduğu gibi değil, 

kendisini etkilediği şekilde ele alır ve bundan dolayı onun şiirlerinde öznel tabiat tasvirleri 

dikkati  çeker.  (Özbalcı,  2007,  s.  161).  Tabiatı  bu  şekilde  ele  alan  şair  onu  kendi  şiir 

muhayyilesinin süzgecinden geçirir ve ruhunu anlatacak bir biçime dönüştürür.  

Tabiat teminin Tecer’in şiirlerinden çok önce Türk edebiyatına sirayet ettiği açıktır. 

Ancak Divan şiirinin tabiat algısı  bir kenara bırakıldığında tabiatın  farklı duyumsanmaya 

başlaması  Tanzimat  ile  birlikte  olur  ve  Cumhuriyet  döneminde  de  devam  eder.  Şehir 

hayatından bunalan Abdülhak Hâmid’in sahraya kaçması, Abdullah Cevdet, Mehmed Celâl, 

Nigâr Hanım, Mustafa Reşid gibi  Ara Nesil şairlerinin onun  izinden gitmesi  bu durumun 

açık örnekleridir. Ancak Cenab Şahabeddin’in şiiriyle birlikte durum farklı bir noktaya gelir. 

O, tabiatı bir ayna olarak kullanır, o aynadan kendi ruhuna bakar ve böylece doğayla özdeşim 

kurarak kendi şiir estetiğini de şekillendirmiş olur.  Şairin tabiat konulu şiirlerine bakıldığı 

vakit  hem  döneminde  hem  de  sonrasında  farklı  bir  anlayışa  sahip  olduğu  kolaylıkla 

görülebilir. Cenab Şahabeddin’in ardından Ahmed Haşim de ona yakın bir anlayışla tabiatı 

şiirlerinde  ele  alır.  Ancak  Cumhuriyet  ile  birlikte  Türk  siyasi  hayatının  dinamikleri  nasıl 

değişmişse  Türk  şiirinin  de  dinamikleri  değişmiştir.  Artık  şairler  ve  yazarlar  Anadolu’yu 

eserlerinde anlatacaklar, toprak ve yurt sevgisini içlerinde yaşatarak okurlarına aktarmaya 

çalışacaklardır ki bu hususta Ahmet Kutsi Tecer oldukça önemli bir isimdir ve şairin Orada 

Bir  Köy  Var  Uzakta  isimli  şiiri  bu  durumun  en  güzel  örneklerinden  birini  teşkil  eder. 

Bununla birlikte Ahmet Kutsi Tecer de tabiatı kendi ruhunda hissetmiş ve tabiatın, toprağın 

bir değeri olduğunu görmüştür. Onun için tabiat, sıradan bir yer değildir. O, tabiatı sürekli 

yaşanacak  bir  mekân  olarak  addeder  ve  onun  şiirlerinde  tabiat  yalnızca  bir  dekor  veya 

yazarın  ilham  kaynağı  olarak  ele  alınmaz.  Şair,  gerçekten  doğayla  özdeşlemeyi,  doğada 

yaşamayı  ister ve her daim  bunun hayaliyle  yaşar. Örneğin  Tabiat Odam  başlıklı şiirinde 

şair bunu belirtmiştir: 

“Severim ben kırlarda yaşamayı, 

On iki ayı. 

Severim kırların yeşil göğsünü, 

Bütün süsünü” (Tecer, 2009, s. 17) 

Şairin tek isteği kırlarda sıradan bir gezintiye çıkmak değildir. Çünkü ona göre doğa, 

başının üzerindeki dam, toprak ise bir yataktır. Bu durum şairin doğaya olan sevgisini ve 

saygısını  göstermesini  bakımından  önemlidir.  Nitekim  derin  ekoloji  anlayışına  göre  de 

toprak, hükmedilecek bir unsur değil, insanın saygı duyması ve yalnızca temel ihtiyaçları 

doğrultusunda kullanılması gereken bir unsurdur. Tecer de bunun paralel bir anlayışa sahip 

gibidir ve bu noktada şair, tıpkı derin ekolojinin canlılarla özdeşleşme ilkesine uygun olarak 

kendisini doğadaki canlılarla özdeşleştirir:  

---

196 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun