Kitap Kapağı. cdr



Download 25,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet718/718
Sana31.12.2021
Hajmi25,31 Mb.
#277151
1   ...   710   711   712   713   714   715   716   717   718
Bog'liq
Yaylacilik ve Yayla Kulturu Sempozyumu kitabi (1)

Sıra 

numarası 

Derinlik 

(sm) 

Granometrik 

bileşim% 

<0,001 

<0,01 

Humus% 

ümumi 

azot% 

ümumi 

fosfor% 

udulmuş 

esasların 

cəmi mg-

ekv 

P

h

 

Suspensi- 

yasında 



















a) Dağlık bölgenin arazisi 

Yıkanmış, hendek benzeri dağ çayır toprakları 

0-22 


22,4 

70,64 


çim  qatı 

0,81 


0,36 

37,40 


5,7 

22-43 


26,06 

71,60 


4,25 

0,49 


0,21 

36,40 


6,0 

43-69 


18,88 

69,84 


1,94 



31,50 

6,5 


69-94 

32,32 


58,24 

1,45 


32,50 



6,7 

0-21 


20,48 

55,20 


8,05 

0,60 


0,42 

37,95 


6,0 

21-44 


16,08 

47-84 


6,54 

0,45 


0,34 

37,45 


6,1 

44-63 


19,60 

51,76 


5,94 



37,20 

6,3 


63-92 

9,92 


52,00 

4,23 


36,25 



7,0 

10 

0-21 


6,96 

42,16 


7,46 

0,43 


0,32 

21,91 


5,7 

21-36 


14,08 

42,00 


6,47 

0,40 


0,27 

22,05 


5,8 

36-55 


15,92 

50,00 


4,47 



17,81 

6,0 


55-71 

18,88 


44,08 

2,86 


22,51 



6,5 

71-99 


18,72 

43,04 


1,01 



18,40 

7,0 


Dağ çayır-gri topraklar 

0-11 


21,52 

67,20 


3,86 

0,29 


0,18 

13,78 


6,8 

 11-36 


24,96 

38,68 


3,23 

0,14 


0,16 

14,18 


7,1 

36-64 


28,96 

54,48 


1,74 

0,08 


0,05 

15,03 


7,3 

64-95 


28,24 

57,04 


1,62 



21,42 

8,0 


0-21 


26,80 

64,96 


3,56 

0,18 


0,15 

24,49 


7,3 

21-49 


36,40 

53,68 


1,85 

0,06 


0,07 

26,77 


7,6 

49-88 


23,28 

30,88 


0,87 

0,04 


0,03 

45,71 


8,1 

88-104 


17,20 

53,36 


0,76 



44,38 

8,3 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

0-25 


26,72 

36,72 


5,59 

0,20 


0,19 

28,63 


7,3 

25-55 


35,80 

46,83 


4,54 

0,16 


0,13 

22,68 


8,0 

55-80 


33,66 

70,30 


2,11 

0,09 


22,39 


7,9 

80-110 


31,60 

83,63 


1,37 



26,53 

8,2 


Yuyulmuş, çəmənləşmiş qonur dağ meşə 

18 

0-17 


23,92 

68,89 


5,62 

0,48 


0,27 

33,39 


6,9 

17-24 


9,28 

24,56 


1,39 

0,10 


0,09 

18,87 


7,0 

24-47 


14,64 

38,32 


1,01 

0,07 


0,04 

18,87 


7,1 

47-70 


22,00 

49,20 


0,78 

 



28,28 

7,2 


70-96 

6,72 


37,76 

0,66 


 

an.olm. 



  

 

 

 



 

 

 



 

 

 



cədvəl 1-in ardı 



















20 

0-11 


26,00 

50,00 


3,57 

0,16 


0,12 

28,28 


6,5 

 

 



 

 

 



 

 

 



 11-28 

24,80 


48,80 

2,84 


0,13 

0,09 


32,12 

7,0 


28-67 

23,60 


47,20  

1,34 


0,07 

0,06 


T.olm 

7,8 


67-93 

21,20 


46,00 

T.olm 


T.olm 

T.olm 


7,5 


93-125 

20,00 


 45,20 



7,6 




704 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

19 

0-13 

23,92 


68,88 

8,62 


0,48 

0,34 


36,24 

6,7 


13-27 

9,28 


24,56 

1,39 


0,10 

0,09 


14,12 

6,8 


27-43 

14,64 


38,32 

1,01 


0,07 

0,04 


13,27 

7,0 


43-54 

22,00 


49,20 

0,78 


T.olm 

T.olm 


12,77 

7,1 


54-47 

6,72 


37,76 

0,66 


T.olm 



7,3 

Ormanlardan kahverengi yıkanmış 

0-24 


19,28 

54,60 


4,90 

0,41 


0,38 

21,68 


6,9 

24-41 


23,60 

48,80 


4,73 

0,35 


0,25 

30,51 


6,8 

41-52 


29,60 

50,60 


2,82 

0,19 


0,12 

25,84 


7,1 

52-68 


16,64 

61,68 


1,85 

0,05 


0,06 

27,41 


7,0 

68-87 


28,68 

48,72 


1,63 

T.olm 


T.olm 

25,11 


7,2 

87-104 


31,04 

60,72 


1,15 



27,56 

7,3 


104-131 

29,52 


59,20 

T.olm 


T.olm 



7,4 

131-155 


37,32 

63,88 




7,1 


0-8 


20,72 

49,56 


3,19 

0,17 


0,15 

22,20 


6,9 

 8-24 


17,40 

49,24 


2,24 

0,13 


0,09 

28,50 


7,0 

24-49 


17,60 

48,64 


1,93 

0,11 


0,07 

26,45 


7,0 

49-75 


10,24 

42,84 


0,97 

T.olm 


T.olm 

21,18 


7,0 

0-21 


18,0 

58,00 


5,90 

0,37 


0,27 

32,83 


7,0 

21-60 


13,20 

61,20 


2,61 

0,17 


0,18 

30,04 


7,1 

60-85 


14,80 

73,20 


1,55 

0,10 


T.olm 

24,53 


7,3 

85-115 


12,20 

56,45 


0,96 



T.olm 

7,4 


0-29 


18,00 

34,40 


3,77 

0,18 


0,17 

20,96 


6,8 

29-46 


20,80 

46,40 


2,82 

0,14 


0,15 

21,08 


6,9 

46-60 


21,60 

37,60 


1,17 

0,07 


0,04 

21,68 


7,0 

60-85 


20,80 

34,60 


1,17 

T.olm 


T.olm 

24,70 


7,2 

85-115 


3,00 

62,00 


0,87 



26,54 

7,0 


14 

0-17 


28,40 

58,80 


5,34 

0,31 


0,29 

23,74 


6,9 

17-50 


23,60 

54,00 


3,56 

0,25 


0,18 

20,11 


7,0 

50-67 


18,40 

52,40 


1,14 

0,10 


0,07 

23,76 


7,1 

67-98 


19,75 

63,16 


0,96 

T.olm 


T.olm 

25,06 


7,1 

Ormanlardan gelen tipik dağ kahvesi 

11 

0-18 


37,12 

57,36 


2,77 

0,20 


0,21 

24,98 


6,8 

18-28 


36,40 

67,44 


3,10 

0,25 


0,23 

24,84 


7,1 

28-56 


14,96 

31,76 


1,90 

0,15 


0,09 

22,22 


7,1 

56-91 


36,36 

49,68 


1,40 

0,13 


0,07 

22,60 


8,2 

91-110 


2,00 

45,44 


1,08 

T.olm 


T.olm 

23,21 


8,3 

12 

0-26 


8,64 

22,00 


2,01 

0,13 


0,13 

23,35 


6,7 

26-55 


11,08 

22,00 


1,79 

0,09 


0,10 

28,35 


6,9 

55-78 


5,44 

48,00 


0,70 

0,06 


0,04 

20,12 


7,0 

cədvəl 1-in ardı 



















 

78-102 


6,00 

50,92 


0,82 

T.olm 


T.olm 

an.olm. 


7,9 

102-121 


4,65 

26,40 


a.lm. 



7,2 



Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

705 



 

 

 



Şekil 1. Büyük Kafkaslar ve çevresindeki ovaların güney yamaçlarında peyzaj 

ekolojik gözlem alanlar. 

121-145 


6,29 

48,08 




8,0 


15 

0-17 


9,16 

49,32 


3,54 

0,22 


0,24 

26,95 


6,9 

17-36 


9,32 

47,96 


1,60 

0,19 


0,17 

26,65 


7,0 

36-62 


19,84 

49,52 


0,80 

0,09 


0,06 

23,35 


7,1 

62-90 


4,64 

46,08 


0,53 

T.olm 


T.olm 

22,15 


8,0 

90-129 


12,83 

50,10 


T.olm 

T.olm 


T.olm 

22,40 


8,0 

 

Ormanda dökülen dağ kahvesi 

13 

0-14 


20,80 

56,02 


2,80 

0,16 


0,18 

25,38 


7,6 

14-24 


14,72 

53,76 


2,24 

0,13 


0,12 

26,01 


7,7 

24-42 


16,00 

40,56 


1,60 

0,07 


0,06 

26,63 


8,0 

42-64 


10,00 

45,04 


1,07 

T.olm 


T.olm 

22,64 


8,2 

64-103 


17,28 

42,16 


0,97 



18,38 

8,2 


103-150 

21,04 


40,80 

T.olm 


an.olm. 



8,3 

16 

0-14 


30,40 

50,76 


2,45 

0,20 


0,21 

23,21 


7,8 

14-33 


26,00 

55,52 


1,96 

0,17 


0,15 

24,02 


7,9 

33-51 


30,00 

62,00 


1,58 

0,16 


0,10 

27,92 


8,0 

51-72 


21,60 

65,52 


1,10 

T.olm 


T.olm 

29,22 


7,5 

72-103 


33,92 

65,20 


0,99 



29,94 

7,2 


17 

0-8 


10,08 

49,36 


4,57 

0,24 


0,26 

24,48 


7,0 

 8-25 


20,00 

50,32 


2,96 

0,14 


0,09 

28,49 


7,0 

25-35 


22,56 

44,56 


1,15 

0,09 


0,05 

28,28 


7,2 

35-45 


20,48 

50,16 


1,79 

0,07 


0,03 

24,34 


8,0 

45-92 


24,15 

45,17 


0,97 

T.olm 


T.olm 

25,16 


8,0 


706 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

 



Büyük Kafkasya'nın güney yamaçlarındaki tarımsal ekolojik göstergeler cədvəl 1 

 

Şekil 2. Büyük Kafkasya'nın güney yamacının restore edilmiş doğal manzaraları 

Farklı  türlerdeki  dağ-orman  manzaralarının  verimliliğine  bağlı  olarak  peyzaj 

değişimlerinin analizi, aynı mutlak yüksekliğe sahip dağlık manzaralarda farklı yerel türlerin 

bulunduğunu göstermektedir. Demiraparançay havzasında 800-1000m mutlak irtifada 800-

1000m genişlik tamamen turba ormanı, 90°, 125° ve 180° azimut boyutlu, geniş ve  ince, 

geniş, ince, ince kaplıdır. 180° yamaçlarında, 225° azimut esasen meşe ve meşe palıdlı ve 

palıdlı-velesli  ormanlardır.  Kişçay,  Eyriçay  ve  Katexçay  havzalarında  meşe  ormanları, 

1000-1500  m  mutlak  rakımlarda  180°,  125°  ve  135°  azimutların  yamaçlarında  büyük  bir 

avantaja sahiptir. Ancak, daha yüksek nem içeriğine sahip kuzey ve bitişik yamaçlar, bölge 

genelinde turba ormanları ile temsil edilmektedir. Bu özellik, otlak alanlara da uygulanabilir. 

Kuzey yamaçlarda, çim örtüsü yüksekliği güney yamaçlardan çok daha yüksektir. 

 

Şekil 3. Büyük Kafkasyanın güney yamacı yaylalarının baxarlılıq haritası 



Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

707 



 

Yükseklik  arttıkça  ekodinamik  işlemler,  çevresel  gerginlikler,  taşkınlar  ve  toprak 

kaymaları  riski  de  artar,  ancak  antropojenik  basınç  önemli  ölçüde  azalır.  Jeomorfolojik, 

taşkın  ve  eğim  haritalarının  hipometrik  haritadan  elde  edilen  verilerle  karşılaştırılması, 

çamur  akışlarının  yaklaşık  70%-nin  orta  kesimde,  diğerlerinin  ise  yaylalarda  oluştuğunu 

göstermektedir. Slaytların çoğu yaylalarda (65%) ve yaylalarda (yaklaşık 30%) görülür. 

Hazırladığımız  eğim  haritası,  ekolojik  olarak  yüksek  voltaj  bölgelerinin 

tanımlanmasında önemli bir rol oynar Kural olarak, yüksek yerçekimi (40-45 ° ve ya daha 

fazla) aktif  yerçekimi yüzeyi, ince, dengesiz yüzeyler yıkanır. Peyzaj birimlerinin sınırları 

bozulmuştur. 15-20 ° veya daha yüksek sıcaklıklara sahip bölgelerde, artan nem ve depolama 

kapasitesi nedeniyle stabil ve istikrarlı orman ve çayır üniteleri oluşur. Aynı zamanda böyle 

bir eğilime sahip bölgelerde heyelan potansiyeli var. 

 

 

Şekil 4.  Büyük Kafkasya'nın güney yamacının yaylalarının hipsometrik haritası 



 

Doğal  peyzajların  antropojenik  dönüşümünü  araştırmak  için  ArcGIS  yazılımına 

dayalı manzaralar, alan kodu çözme ile araştırılmıştır (Landsat 7-8 orbital istasyonlarından 

elde edilen verilerle). Y. A Karibov (2012) sınıflamasına göre, bölgedeki 7 farklı manzara 

kategorisine bölünüyor(şekil 5). 



708 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

 



Şekil 5. Büyük Kafkasya'nın güney yamacı yaylalarının yatkınlık haritası 

 

 

 

Şekil 6. Büyük Kafkasya'nın güney yamacı yaylalarının ve kışlaklarının manzaralarının  



antropojenik dönüşümünün haritası 

 

1.  Yoğun  olarak  kullanılmış,  keskin  bir  şekilde  dönüştürülmüş,  takviyeli  ve 



sulanmış tarımsal mil  

2.  Düzenli  ekonomik  etkilere  maruz  kalan  akut  dönüştürülmüş  seliteb 

kompleksleri  

3.  Düzensiz antropojenik etkilere maruz kalan tamamen dönüştürülmüş eğimler 

ve eğimli düzlükler 

4.   Orta  ve  alçak  dağ  sıralarının  düzenli  yamaçlarında  değişik  derecelerde 

ormanlar değişmiştir 

5.   Subalpin ve alpin çayırlarında sıklıkla yüksek irtifa yazlık çayırlar ve çayırlar 

kullanılmıştır  



Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

709 



 

6.  Epizodik olarak, yüksek irtifa, tek çimen otu, sulak alanların ilkel dağ-çayır 

topraklarında çok yıllık kar kullanılmıştır 

7.  Pratik olarak kullanımsız nival ve subnival manzaralar(kayalar, buzlaklar). 

Haritada verilen 1,2,3 kışlakların manzaraları, 4,5,6 yaylakların manzaralarıdır. 

Çalışılan bölgenin mevcut antropojenik manzaraları, nüfusun yerleşik bir yaşam tarzı 

yaşamaya başladığı, yirminci yüzyılın başlarında, on dokuzuncu yüzyılın sonlarında ortaya 

çıkmıştır. Etek ovalarının çöllerinde ve ormanlarında hala farklı alanlarda kahverengi dağlık 

topraklar  vardır  ve  bunlar  bir  kez  daha  bu  alanlarda  meşe,  meşe  eğilimli  orman 

manzaralarının varlığını kanıtlar. Özellikle Sheki, Gakh, Zagatala, Oguz, Gabala'da olmak 

üzere bölgede geniş bir alanı kaplayan ova ormanları ve çalılıklar (800m'ye kadar) tamamen 

çoğaltılmıştır.  Bu  manzaraların  hemen  hepsi  antropojenik  etkilerin  bir  sonucu  olarak 

oluşturuldu. Ekim alanları, tahıl, yem, baklagiller, habitatlar vb. Belirtilen alanlarda geniş 

bir  alanı  kaplar.  antropojenik  manzaralar  doğal  orman  komplekslerinin  arka  planında 

oluşturulmuştur. 

Gelişmelerindeki çağdaş eğilimleri belirlemek için doğal  manzaraların dayanıklılık 

derecesini  incelemek  önemlidir.  Bunun  nedeni,  her  peyzaj  kompleksinin  antropojenik 

basınçlara  karşı  değişen  direnç  ile  karakterize  olmasıdır.  Bu  nedenle,  bölge  için  doğal 

peyzajın modern gelişiminin dinamizmini, yapısal ve işlevsel özelliklerini dikkate alarak bir 

peyzaj sürdürülebilirliği haritası geliştirdik. 

 

Tartışma, Sonuç ve Öneriler 

Harita,  manzaraların  dikey  olarak  farklılaşmasının,  onların  farklı  manzara, 

parçalanma  ve  eğim  yamaçlarında  oluşan  manzara  dağılım  modelleriyle  stabilite  ve 

antropojenik dönüşüm ile ilgili olduğunu göstermektedir. Sürdürülebilirlik açısından, Büyük 

Kafkasya'nın güney yamacının doğal yamaçları 5 gruba ayrılmıştır (Şekil 7). 

1.  Pratik  olarak  dengesiz  manzaralar  keskin,  zayıf  ve  orta  derecede  rahatsız  edici 

komplekslere  ayrılmıştır.  Bunlara  Şef  Suluboya,  Qaflan  Dağı,  Faiy  Dağı,  Khan  Platosu, 

Çınar  Dağı,  Gubakh  Dağı,  Rustam  Bozdağ  ve  diğerleri  dahildir.  yüksek  dağ  zirveleri  ve 

sulak alanların üzerinde yer alan nival, subnival ve dağ çayırları manzaraları; 

2. Zayıf peyzajlı araziler, keskin, ılımlı ve kötü rahatsız edilmiş Han Platosu, Güney 

Kış, Gazdağ, Gumbashi Dağı, Suvagil Dağı ve dağ yamaçları ile çoğunlukla alpin ve alpin 

çayırlarını kapsar. Dağ yamaçları genellikle 25-300 veya daha fazla kompleksi kaplar. 

3.  Orta  derecede  kararlılığa  sahip,  düşük  ve  orta  derecede  bozulmuş  dağlık 

manzaralar,  genellikle  20-250'den  daha  az  eğilimli  alanlarla  karakterize  edilir.  Ayrıca, 

yukarıda belirtilen dağların orta dağ kuşağı kuşağında oluşturulan kısmen alçak tepelerden 

oluşan, dağ çayırlarının kötü gelişmiş ve antropojen olarak dönüştürülmüş manzaralarını da 

içerir. 



710 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

 



Şekil 7. Dayanıklılık  haritası 

4. Geçmişteki ormanlar ve alçak ve orta irtifa alçak arazilerin bulunduğu ormanlar 

arasında,  orta  ve  orta  derecede  dayanıklılığa  sahip  üreme  çölleri,  orman  çölleri,  bahçe 

tarlaları, küçük ölçekli hububatlar, dağınık ve radyal yaşam alanları vb. 

5.  Sürdürülebilir,  keskin  biçimde  gelişmiş  ve  rahatsız  edilmiş  manzaralar  alçakta 

yatan  ovaları  (5-100'e  kadar),  dağ  yamaçlarındaki  düz  yamaçların  antropojenik 

modifikasyonlarını ve üreme komplekslerini kapsar. 

 

KAYNAKÇA 

Azerbaycan'ın İstatistiksel Göstergeleri, SOCAR, Bakü: 2000-2015, 217 s. 

Bölgelerin  sosyo-ekonomik  gelişimi  (2014-2018).  Azerbaycan  Cumhuriyeti  Devlet 

İstatistik Komitesi, Ocak 2016, Bakü 2016, 590 s. 

Karibov.Y.  Azerbaycan  Cumhuriyeti  Manzaralarının  Antropojenik  Dönüşümü.  Bakü, 

2012, 300 sayfa 

Будагов.Б.А.,  Микаилов.А.А  ,    Развитие    и    формирование  ландшафтов  Юго-

Восточного  Кавказа  в  связи  с  новейшей тектоникой  . Баку "Элм"  1985, 176 

с. 


Мусеибов.М.А.  Ландшафты  Азербайджанской Республики. БГУ, 2012, 138 с 

Кучинская  И.Я  Ландшафтно-экологическая  дифференциация  горных  геосистем. 

Баку 2011, 195стр.

 

 



 


Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

711 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ULUSLARARASI YAYLACILIK ve  

YAYLA KÜLTÜRÜ SEMPOZYUMU  

SONUÇ BİLDİRGESİ 

 

 


712 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

 



 

 

 

 

ULUSLARARASI YAYLACILIK ve YAYLA KÜLTÜRÜ SEMPOZYUMU 

SONUÇ BİLDİRGESİ 

 

Giresun  Üniversitesi,  Giresun  İli  Uygulama  ve  Araştırma  Merkezi  ve  Giresun 



Türk  Ocağı Şubesinin  ortaklaşa  düzenlediği  Uluslararası  Yaylacılık  ve  Yayla  Kültürü 

Sempozyumu,  26, 27, 28 Eylül 2019 tarihlerinde Giresun’da gerçekleştirilmiştir. 

Yayla  ve  yaylacılık  kültürü  alanında  araştırma  yapan  akademisyenleri  ve  ilgili 

paydaşları  bir araya getirmeyi amaçlayan Sempozyum kapsamında yayla ve yaylacılık 

konulu  fotoğraf sergisi, mini konser, iki panel, farklı ülkelerden 5 çağrılı konuşmacı ve 

belgesel sunumu ile 87 tebliğin sunulduğu 19 oturum gerçekleştirilmiştir. 

Sempozyuma  farklı ülkelerden 5 çağrılı konuşmacı, 25 farklı üniversiteden 133 

akademisyen, kamu ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve öğrenciler katılmıştır. 

Sempozyum  boyunca  gerçekleştirilen  bilimsel  etkinlikler  sonucunda  yayla  ve 

yaylacılık ile ilgili sorunlar tespit edilmiş ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri aşağıda 

özetlenmiştir. 



Yaylaların Önemi 

1.  Konar-göçer  hayat  Türklerin  hayat  kaynağı  ve  Türk  Kültürünün  en 

önemli unsurlarındandır. 

2. Sosyokültürel ilişkilerin yoğun olarak yaşandığı tarihi yerleşme alanlarıdır. 

3.  Yayla,  küçük  ve  büyükbaş  hayvan  üretimiyle  yerel  ve  ulusal  ekonomiye 

katkı sağlama potansiyeline sahiptir. 

4.  Küresel  iklim  değişikliği  nedeniyle  gelecekte  en  çok  tercih  edilecek 

yerler arasındadır. 

5. Zengin flora ve faunaya sahip doğal alanlardır. 

6. Yaylalar stratejik öneme sahiptir. 

 



Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

713 



 

Sorunlar 

1.  Gezme  ve  dinlenme  amacıyla  mera  arazileri  üzerinde  inşa  edilen  imarsız  ve 

kaçak yapılaşma devam etmektedir. Kamuoyunda İmar Barışı olarak da bilinen 7143 

Sayılı Kanun kaçak yapılaşmayı tetiklemiştir. 

2.  Yürürlükteki  mevzuat  yayla  yerleşmelerinin  sorunlarını  çözmekte  yetersiz 

kalmaktadır. 

3.  Yaylaların  amaç  dışı  kullanımı  sonucunda  çevresel  sorunlar  gittikçe 

artmaktadır. 

4.  Büyükşehir  sınırları  içinde  kalan  yaylalarda  statü  değişikliği  ve  yeni  idari 

yapılanmalar sebebiyle yaylacılık faaliyetlerini yürütmeye çalışan köylüler, ihtiyaç 

duyulan  hayvan  barınaklarını  ve  konutlarını  inşa  edemedikleri  gibi  iyileştirme de 

yapamamaktadırlar. 

5. Genç neslin yaylacılık faaliyetlerine olan ilgisi gün geçtikçe azalmaktadır. 

6.  Yaylacılık  faaliyetlerindeki  azalma  kültürel  değerlerin  yok  olma  tehlikesini 

doğurmaktadır. 

7. Yaylacılık faaliyetlerindeki azalma ekonomik kayıplara neden olmaktadır. 

8.  Yaylacılık  kültürünü  temsil  eden  geleneksel  evlerin  yapım  maliyetlerinin 

yüksekliği,  yaylacıları  zor  durumda  bırakmakta  beton  yapılaşmanın  önünü 

açmaktadır. 

9. Sosyal güvenceleri olmadığı için vasıflı çoban bulunamamakta, bunun  yerine 

yabancı  çoban  istihdam  edilmektedir.  Yabancı  çobanlık  ise  Türk  çobanlık 

mesleğinin yok olmasına sebep olmaktadır. 

10.  Günümüze  kadar  yayla  ve  yaylacılık  konusunda  yeterli  bilimsel çalışmalar 

yapılmamıştır. 

 

Çözüm Önerileri 

1.  Karar  vericiler,  uygulayıcılar,  akademisyenler,  sektör  temsilcileri  ve  yöre 

halkının katılımıyla birlikte kısa, orta ve uzun vadeli stratejik amaçlar ve bu amaçlara 

uygun hedefler belirlenmeli ve bunlar yetkililer tarafından uygulanmalıdır. 

2. Yayla iskânı devletin kontrolünde olmalı, bu iskânda çevre sorunlarına sebebiyet 

verilmemelidir. 

3.  Yayla  yerleşmelerini  Büyükşehir  Belediyesi  Kanununun  kapsamı  dışında 

tutulması,  bu  yerleşmelere  özgü  ve  ihtiyaçlara  cevap  verebilecek  yeni  bir kanunun 

yapılması gerekir. 

4. Yaylalardaki üretim ve pazarlama faaliyetlerini yürütmek üzere kooperatifçiliğin 

teşvik edilmesi gerekmektedir. 

5.  Hayvan  üretimine  yönelik  yaylacılık  faaliyetlerini  yürüten  köylüler  teşvik 

edilmelidir. Üretim yapan ya da yapmak isteyen köylüler ile yaylayı amacının dışında 

kullananlar aynı kategoride değerlendirilmemelidir. 

 



714 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

6. Genç neslin yaylacılık faaliyetlerine katılması teşvik edilmeli, bu yerleşmelerdeki 



altyapı ve teknolojik imkânlar artırılmalıdır. 

7. Yeni yapılacak meskenler devletin kontrolünde olmalı, bu meskenlerin mimarisi 

yayla kültürünü yansıtmalı ve çevreyle uyumlu olmalıdır. 

8. Çevre dostu turizm ve rekreasyon faaliyetlerine önem verilmelidir. 

9. Büyük çaplı yayla şenlikleri sürdürülebilir olmalı ve çevreye zarar vermemelidir. 

10.  Hayvancılık  faaliyetlerinin  yoğun  olduğu  illerdeki  üniversiteler,  çobanlık 

eğitimi konusunda inisiyatif almalı, çobanlık mesleği teşvik edilmeli ve çobanlığa ait 

sosyal güvence sorunları devlet tarafından çözülmelidir. 

11.  Yayla  ve  yaylacılık  konusunda  üniversitelerin  daha  fazla  araştırma  yapması 

gerekmektedir. 

12.  Yaylalarda  büyük  oranda  israf  edilen  yünün  milli  ekonomiye kazandırılması 

gerekir. 

 

 

 



 

Prof. Dr. Alfina SİBGATULLİNA 

Prof. Dr. Ali ÇELİK 

Prof. Dr. Amantur CAPARUV 

Doç. Dr. Bahadır KOZ 

Prof. Dr. Cengiz GÖKŞEN 

Prof. Dr. Emir NUHANOV 

Prof. Dr. Garibov Yakub ALİOĞLU 

Prof. Dr. Halit KESKİN 

Prof. Dr. İhsan BULUT 

Prof. Dr. İlhan EKİNCİ 

Doç. Dr. M. Hanefi BOSTAN 

Prof. Dr. Mehmet ÖZ 

Prof. Dr. Metin AKAR 

Prof. Dr. Mustafa CİN 

Doç. Dr. Muzaffer BAKIRCI 

Dr. Öğr. Üyesi Nazım KURUCA 

Prof. Dr. Ramazan SEVER 

Prof. Dr. Serkan DOĞANAY 

 

    



 

 



Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

715 



 

SEMPOZYUM FOTOĞRAFLARI 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


716 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 




Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

717 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



718 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 




Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

719 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



720 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Document Outline

  • Page 1

Download 25,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   710   711   712   713   714   715   716   717   718




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish