Kirisiw. O’siw h’a’m rauajlanıwdın’ ulıwma nızamlıqları. Реже: Adam organizminin’ bir pu’tinligi

Uyqı h’a’m uyqı gigienası
Uyqı organizm ushın za’ru’r fiziologiyalıq qublıslardan esaplanadı. Ol nerv sisteması h’a’m pu’tin organizmnin’ normal xızmetin ta’miynleydi.
Uyqı da’wirinde miydin’ sha’rtli refleksleri xızmeti tormozlanadı. Ju’rektin’ qısqarıwı, dem alıw kemeyedi, sidik payda bolıwı, dene temperaturası to’menleydi.
Uyqı gigienası. Balalar h’a’m jas o’spirimler uyqısın gigienalıq jaqtan tuwrı sho’lkemlestiriw olardın’ is qa’biletinin’ joqarı bolıwın ta’myinlewshi faktorlardan esaplanadı. Balanın’ to’seginin’ qolay bolıwı. Ku’nde bir waqıtta uyqıg’a ketiwi uyqı gigienasında u’lken a’h’miyetke iye. Uyqılawdan a’wel bo’lmeni shamallatıw, taza h’awada seyil qılıw, tislerdi tazalaw, ayaq-qollardı jıllı suwda juwıw usınıs etiledi. Bala uyqılardan 1,5-2 saat aldın awqatlandırılıwı kerek. Bo’lmenin’ temperaturası 20C a’tirapında saqlanıwı usınıs etiledi. Balanın’ to’segi ju’da’ jumsaq, yaki ju’da’ qattı bolmawı kerek. Uyqı gigienası saqlansa, bala mırıg’ıp uyqılaydı is qa’bileti h’a’m kewil-xoshı, joqarı boladı.


Seziw organları fiziologiyasinin’ jasqa qaray o’zgesheligi


РЕЖЕ:


1. Seziw organlarının’ a’hmiyeti
2. Ko’riw analizatorı.
3. Esitiw analizatorı
4. Ten’ salmaqlılıq
5. İyis ha’m da’m seziw analizatorları
6. İshki analizatorlar


Таяныш сөзлер: Ko’zdin’ du’zilisi, Ko’zdin’ ko’riw maydanı, Ko’riw gigenası, Qulaqtın’ du’zilis, Esitiwdin’ a’hmiyeti, Esitiw organının’ gigenası.


Bas miy qabıg’ının’ ha’r tu’rli bo’limlerinde arnawlı nerv kletkalarının’ jıyındısı jaylasqan bolıp olardı İ.P.Pavlov analizatorlar (seziw organının orayları ) dep atag’an.
Ko’riw organı (ko’riw analizatorları).Ko’riw adamnın’ iskerliginde a’hmiyetli rol oynaydı. Ko’riw arqalı adam oqıydı, jazadı, miynettin’ abska tu’rleri menen shug’ıllanadı.