Kirish,,0'rta asrlar tarixi haqida

20-§. Dastlabki salib yurishlari va oqibatlari
Tayanch tushunchalar
Birinchi salib yurishi. Dehqonlar va ritsarlarning yurishdagi ishtiroki. Quddus qirolligi. Diniy-ritsarlik ordenlari.
Salib yurishining boshlanishi. Salib yurishi 1096- yilning bahoridaboshlandi va 1270- yilgacha davom etdi. Sakkiz marta salib yurishi bo`lib o`tdi. Yurishni dastlab dehqonlarboshlashdi. 60-70 ming dehqon 5-6 guruhga bo`linib, bola-chaqalari bilan aravalarda to`kin hayot izlab, muqaddas yurt sari jo`nab ketdilar. Salibchilar katta qiyinchilik va talafotlar bilan yozda Konstantinopol shahriga yetib kelishdi. Vizantiya imperatori ularni Kichik Osiyoga. o`tkazib yubordi. Bu yerda ular saljuqiy turklar qo`shini bilan to`qnashishdi. Salibchilar birinchi to`qnashuvdayoq tor-mor etildi. Ularning katta qismi qirib tashlandi. Qolgan-qutgani bir amallab Konstantinopolga qaytib keldi.
Yodda tuting Sharq salibchi-dehqonlarga to 'kin hayot emas, halokat keltirdi.
Shundan so`ng 1096- yilning kuzida yaxshi qurollangan Fransiya, Germaniya va Italiya ritsarlari Yaqin Sharqqa yo`l oldilar. Ular Konstantinopol shahrida uchrashdilar. Vizantiya imperatori avvalgidek ularni Kichik Osiyoga o`tkazib yubordi.
1097- yilning yozida salibchilar saljuqiy turklar qo`shinini tor-mor etdilar. So`ng Falastinga yo`l oldilar. Va nihoyat, yo`l-yo`lakay qattiq janglardan keyin 1099- yilning 15- iyul kuni muqaddas Quddus shah-rini ishg`ol qildilar.
Salibchilar shaharni ayovsiz taladilar. Aholini shafqatsizlarcha qirdilar. Shu tariqa uch yillik jangu jadallar davomida jami 1200 km uzunlikdagi yer-mulkni bosib oldilar.
Quddus qirolligining tashkil etilishi. Bosqinchi salibchilar bosib olgan hududlarida o`z davlatlarini tuzdilar. Ularning eng yirigi Quddus qirolligi edi. Qolgan mulklar bu qirollikning vassallariga aylantirildi. Salibchilarning yetakchilaridan biri gersog Gotfrid Bulonskiy qirollik taxtini egalladi.
Salibchilar shaxsan erkin mahalliy aholining barchasini krepost-noylarga aylantirdilar.