Kirish,,0'rta asrlar tarixi haqida

FARG’ONA – 2009
Kirish
“O’rta asrlar tarixi" haqida.
Siz 6- sinfda „Jahon tarixi"ning qadimgi davrini o`rgandingiz. 7- sinfda esa ,,0'rta asrlar davri" tarixini o`qib-o`rganasiz. V-XV asrlarni o`z ichiga olganbu davrni ,,0'rta asrlar tarixi" deb atash qabul qilingan. Bu atama qay tariqa vujudga kelgan?
XV - XVI asrlarda ijod etgan Yevropa olimlari insoniyat tarixini „qadimgi tarix", „o`rta tarix" va „yangi tarix"larga bo`lib o`rganishni taklif etganlar. „Qadimgi tarix" va „o`rta tarix" atamalarini o`zlarigacha o`tgan tarixga, „yangi tarix" atamasini esa o`zlari yashagan davrga nisbatan qo`llaganlar. Shu tariqa "qadimgi tarix", "o`rta tarix" va "yangi tarix" atamalari vujudga kelgan. "o`rta tarix" deyilganda avvalo o`rta asrlar tarixi tushuniladi.
O`rta asrlar tarixini yaratishda ham olimlar tarixiy manbalarga tayanganlar. Tarixiy manbalarning nima ekanligini Siz 5- 6-sinflar tarix darsliklaridan bilib olgansiz.
O`rta asrlar jamiyati haqida. o`rta asrlar kishilik jamiyati Yevropada feodal, Osiyoda esa yer egaligi jamiyati (tuzumi) deb ataladi. „Feodal" atamasi lotincha "feod" so`zidan olingan. Ma'lum xizmat evaziga qirol tomonidan berilgan va meros bo`lib qoladigan yer-mulkka feod deyilgan.
Binobarin, feodal jamiyati yer egaligiga asoslangan jamiyatdir.
Yevropada yer-mulk egasi feodal deb atalgan. Feodal o`z yerining bir qismini dehqonlarga chek yer qilib bo`lib bergan. Buning evaziga dehqonlar feodalning yerlarini ishlab berganlar. Ayni paytda o`zlariga berilgan chek yerlarida yetishtirgan hosildan ma'lum qismini feodalga soliq sifatida to`laganlar. Shu tariqa Yevropa dehqonlari feodal oldida ikki xil majburiyatni bajarishga majbur etilgan. Dehqonlar bir feodaldan ikkinchi feodalga o`tib ishlash huquqiga ega bo`lganlar.
Ba'zi Yevropa mamlakatlarida esa dehqonlar krepostnoylarga aylantirilgan.