Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari

,,QURBONOVLAR MAKTABI’’ ATM KFO’: G’OLIB QURBONOV 

   telegram kanalimiz: @Qurbonovlarmaktabi 

 

~ 5 ~

 

 

1.83. Magniy va aluminiydan iborat 1,5 g 

qotishmaga xlorid kislota ta'sir ettirilganda  

1,42 litr 

23

 

°C, 121,2 kPa) vodorod ajraldi. 

Qotishmadagi metallarning massa ulushlarini 

hisoblang. 

 

1.84. 30 g noma'lum murakkab efir ishqoriy gidroliz 

qilindi. Bunda 34 g to'yingan bir atomli kislotaning 

natriyli tuzi va 16 g spirt hosil bo'ldi. Efirning 

formulasini topib, nomlang. 

 

1.85. Noma'lum ikki valentli metal va uning 

karbonatidan iborat 72,8 g aralashmaga xlorid 

kislota ta'sir ettirilganda, 8,96 litr (n.sh.) gazlar 

aralashmasi hosil bo'ldi. Gazlar aralashmasi 

yondirilib, suv bug'lari kondensatlangandan keyin, 

gazlar hajmi 6,72 litrgacha (n.sh.) kamaydi. 

Aralashmadagi metalning massa ulushini aniqlang. 

 

1.86. 30 g kremniy (IV)-oksid va 30 g magniy 

kuydirilishidan hosil bo'lgan aralashmaga xlorid 

kislota bilan ishlov berilganda, 6,72 litr (n.sh.) 

vodorod ajraldi. Hosil bo'lgan kremniyning 

massasini aniqlang. 

 

1.87. Xlorid va nitrat kislotalar aralashmasi tutgan 

150 g eritmada 24 g mis (II)-oksid to'liq eritildi. 

So'ngra, eritma bug'latildi va kuydirildi. Hosil 

bo'lgan qoldiq natriy gidroksid bilan qoldiqsiz 

reaksiyaga kirishtirildi. Hosil bo'lgan eritma yana 

bug'latildi va kuydirildi. Qoldiq 35,7 g ni tashkil 

etdi. Dastlabki aralashmadagi kislotalarning massa 

ulushlarini hisoblang. 

 

1.88. 1,02 g sulfid kislota tuzi tutgan eritma, 2,7 g 

ikki valentli metal xloridi tutgan eritmaga 

quyilganda, 1,92 g cho'kma tushdi. Agar tuzlar 

to'liq reaksiyaga kirishgan bo'lsa, reaksiya uchun 

qaysi tuzlar olingan? 

 

1.89. Qo'rg'oshin shakari deb nomlanadigan- 

qo'rg'oshin (II)-atsetatning trigidrati  

(Pb(CH

3

COO)

2

 

· 3H

2

O), lat eganda sovutuvchi, 

to'qimalarni tiklovchi va mikroblarga qarshi 

ta'sirga ega eritma tarkibiga kiradi. Shu tuzning  

1 molidagi suvning massasini, kislorod va vodorod 

atomlarining modda miqdorini va sonini hisoblang. 

 

1.90. Kobra zahari tarkibidagi ruxning massa 

ulushi 0,5% ni tashkil etadi. Shu zaharning bir 

tomchisida 

30

mg) nechta rux atomi bo'ladi? 

 

1.91. Bittasi rux bo'lgan, ikkita metaldan iborat 

qotishmaning 44,83 gramiga mo'l miqdor ishqor 

ta'sir ettirildi. Bunda 4,48 litr (n.sh.) gaz ajraldi. 

Erimay qolgan qoldiqni oksidlash uchun 5,6 litr 

(n.sh.) kislorod sarf bo'ldi. Har ikkila metal +2 

oksidlanish darajasigacha oksidlanganligi ma'lum 

bo'lsa, qotishmaning sifat va miqdor (g) tarkibini 

aniqlang.  

 

1.92. Kumush nitrat (lyapis) olishda 20% 

isrofgarchilik bilan 4,48 litr (n.sh.) azot (IV)-oksid 

ajralgan bo'lsa, nitrat kislota bilan ta'sirlashgan 

kumushning massasini hisoblang.  

 

1.93. Lyapis bilan zaharlangan oshqozon natriy 

xloridning 2%-li eritmasi bilan yuviladi. 0,1 g 

kumush nitrat eritmasi bilan mo'l miqdor natriy 

xlorid eritmasi ta'sirlashganda hosil bo'ladigan 

kumush xloridning massasini hisoblang. 

 

1.94. 

3,01 · 10

24

 dona azot, xlor va suv molekulasi 

qanday hajm (n.sh.) egallaydi? 

 

1.95. 

3,01 · 10

24

 dona kislorod atomi tutgan 

kislorodning hajmini (n.sh.) aniqlang. 

 

1.96. 2 litr argondagicha atomlar tutgan oltingugurt 

(IV)-oksidning hajmini aniqalng. Hajmlar bir xil 

sharoitda o'lchangan. 

 

1.97. Kripton va ammiak qanday zichliklarga 

(n.sh.) ega? 

 

1.98. Oddiy modda bo'lgan gazning zichligi (n.sh.) 

3,17 g/l bo'lsa, gazni aniqlang. 

 

1.99. Gazning 0

o

C va 1 atm. dagi zichligi 1,43 g/l. 

Gazning 100

o

C va 20 atm. dagi zichligini (g/l) 

aniqlang.  

 

1.100. Bir xil sharoitda uglerod (IV)-oksid va 

argondan  300 litrdan berilgan. Qaysi gazning 

atomlar soni, ikkinchi gazning atomlar sonidan, 

necha marta ko'p? 

 

1.101. Teng hajmli karbonat angidrid va is gazidan 

iborat 400 litr (n.sh.) aralashmaning massasini 

hisoblang. Shu aralashmaning 7°C va 200 kPa dagi 

hajmini aniqlang. 

 

1.102. 1,7 kg vodorod peroksidni parchalashdan 

hosil bo'lgan kislorod, 22°C va 735 mm.s.u. da 

qanday hajm egallashini hisoblang.  

---