Kimyo-texnologiya

Bu klassifikatsiyaga muvofiq sabzavot ekinlari quyidagi guruhlarga bo‘linadi:

1. 
   tuganakmevali sabzavot ekinlar: kartoshka, batat;
   
2. 
   poliz ekinlari: tarvuz, qovun, qovoq;
   
3. 
   qovoqdosh sabzavot ekinlar: bodring, patisson, kabachka;
   
4. 
   karam boshli ekinlar: karamning hamma turi;
   
5. 
   ildizmevalilar: lavlagi, sabzi, turp, sholg‘om, pasternak, bryukva;
   
6. 
   tomatdosh sabzavot ekinlar: pomidor, baqlajon, qalampir, fizalis (paq - paq);
   
7. 
   piyozbosh sabzavot ekinlar: sarimsoq, bosh piyoz, shalot piyoz, porey piyoz;
   
8. 
   ko‘kat sabzavot ekinlar: rediska, salat, ismaloq, shivit, petrushka, selderey, kress-salat, kashnich, rayhon, salat - xantal, yalpiz;
   
9. 
   dukkakli sabzavotlar: gorox, loviya, sparja loviya, dukkaklar;
   
10. 
    boshoqli sabzavot ekinlari: shirin makkajo‘xori;
    
11. 
    ko‘p yillik va kam tarqalgan sabzavot ekinlar: shovul, rovoch (chukri), sarsabil, ko‘p yillik piyoz, xren, artishok, qatron.
    

Ko‘pchilik sabzavotlar urug‘dan va ko‘chatidan ko‘paytiriladi. Shu bilan birga sabzavotchilikda: tuganak, qalamcha, piyozbosh va ildizpoya, ildizmevalarini bo‘lish yo‘li bilan vegetativ ko‘paytirish usuli ham qo‘llaniladi. Ko‘paytirishning bu usulini qo‘llashning sababi shundaki, ba’zi sabzavot ekinlari (xren, sarimsoq) deyarli urug‘ bermaydi yoki urug‘dan ekilganda juda kam hosil berib, irsiy belgi - xususiyatlarini parchalanish tufayli yo‘qotadi.

Bir yillik va ikki yillik sabzavot ekinlari monokarpik bo‘ladi. Ya’ni butun hayotida bir marta gullab meva-urug‘ beradigan ekinlarga monokarpik ekinlar deyiladi.

Ko‘p yillik sabzavot ekinlari esa polikarpik bo‘ladi. Chunki, ular gullagach, har yili meva - urug‘ beradi.

O‘quv qo‘llanmalardan foydalanib quyidagi jadvalni to‘ldiring.

O‘rta Osiyoda tarqalgan sabzavotlarni asosiy botanik va xo‘jalik belgilari.
1-jadval.

№

Guruh va ekin nomi

Ekin larni lotincha nomi

Kelib chiqish joyi

Yashash davri