Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

262 O’zbekistonda kimyo snoatining rivojlanishi haqida ma’lumot bering
Uchinchi davr 1933 yildan 1941 yilgacha bo’lib kimyo sohasida anchagina ilmiy ishlar qilinib, kimyo sanoati qurilishlari boshlandi. To’rtinchi davr1941 – 1945 yillarni o’z ichiga oladi. Shu davrda Markaziy Osiyoga bir qancha kimyo institutlari, kimyo zavodlari ko’chib kelib ish boshladi. Beshinchi davr 1945 yildan boshlab shu kungacha davom etmoqda. Bu davr ichida O’zbekiston kimyo fani uchun xizmat qilgan yirik akademiklar S.Yu.Yunusov, O.S.Sodiqov, I..P..Sukervanik, X.U.Usmonov, K.S. Axmedov, A.Sultonov, Sh.T. Tolipov va boshqa olimlar rahbarligida ilmiy tekshirish institutlari - anorganik va umumiy kimyo instituti, polimerlar kimyosi va fizikasi instituti, bioorganika instituti va o’simliklar kimyosi institutlari ochildi, universitetlarda va oliy maktablarda kimyo fakultetlari va turli xil maxsus kafedralar tashkil qilindi. O’zbekistonning kimyo sanoati XX asrning 30 - yillaridan rivojlana boshladi. 1931 yilda esa Farg’ona moy zavodi mahsulot bera boshladi. O’zbekistonda birinchi bo’lib 100 xildan ortiq turdagi o’simliklarning danagidan yuqori sifatli moy, qoldiq mahsulotlardan gossipol va yuqori sifatli oqsil ishlab chiqarish yo’lga qo’yildi. 100 yildan ortiq tarixga ega bo’lgan Samarqand kimyo zavodining ham o’rni beqiyosdir. 1935 yilda Qo’qon o’g’it zavodi ishga tushirilib, u keyinchalik fosforli o’g’itlar zavodiga aylantirildi. 1938 yilda Quvasoy sement zavodi, O’zbekistonda qora metallurgiya sohasi bo’yicha faoliyat ko’rsatib kelayotgan korxona Bekobod shahridagi O’zbekiston metallurgiya zavodidir. O’zbekistonda birinchi zamonaviy metallurgiya zavodi qurilishi umumxalq hashari yo’li bilan 1942 yili boshlangan. 1944 yil 5 martida dastlabki metall eritmasi olingan. 1943 yilda esa Moskva viloyatidan Namanganga kimyo zavodi ko’chirilib keltirilishi bilan Namangan viloyatida kimyo sanoatining rivojlanishiga asos solindi. 1959 yilda Farg’ona azotli o’g’itlar zavodi, 1964 yilda Navoiy kimyo kombinati va 1999 yilda qurilgan neftni qayta ishlash kompleksi Respublikada muhim o’rin egallaydi. Viloyatda butun respublikada tayyorlanayotgan sement maxsulotlarining asosiy qismi, sun’iy jun olinishi, oltin, rangli nodir metallar ishlab chiqarilmoqda.