Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

Hozirgi sintez o’tkazuvchi kimyogarlarning 150 yil oldingi kimyogarlardan farqinimada

Sintetik kimyo juda katta muvaffaqiyatlarga erishdi. Sintez hozir mikro- va makroreaktorlarda robotlar yordamida amalga oshirilmoqda. Ularda yuzlab va minglab tuzilishdagi moddalar sintez qilinmoqda. Kimyoning bu bo’limini kombinator kimyo deb ataladi.
Kimyoviy sintez – turli kimyoviy materiallarni insoniyatga va xalq xo’jaligining hamma sohalariga yetkazib berish bilan kimyoning yaratuvchanligini ko’rsatadi. Bu sohada hali yechilmagan muammolar juda ko’p. Sintez qilingan moddaning atom-molekulyar arxitekturasi va elektron tuzilishi uning xossasini, strukturasi esa moddaning tabiatini ifodalaydi.

240. 
     Kimyo tarixi fanining tabiiy va gumanitar fanlar orasida tutgan o’rni.
     

Kimyo tarixi fanini ham tabiiy, ham gumanitar fan sifatida o’rganish mumkin. Chunki kimyo fani insonlarning turmush tarzini yaxshilash bilan qanoatlanib qolmasdan, ularning madaniyatli bo’lishi uchun xizmat qilib keldi. Bunday deyishimizga sabab bilimlar orasiga “devori” qo’yish juda katta xatoliklarga olib kelishini tarix isbotlagan.
Jamiyat rivojlanishi o’z navbatida har bir fanning tadqiqot asosini, uning tarixini alohida, texnologyasini, sistemali holda o’rganishni talab qiladi. Bu tabiat sirlarini tushuntiruvchi fanlardan biri bo’lib qolmasdan, hayotdagi asosiy ishlab chiqaruvchi kuch hisoblanmish-kimyo faniga ham taalluqlidir. Lekin quruq faktlarni to’plash bu tarix emas, nazariy o’rganishgina fanlar tarixini yaratadi. Shuning uchun rivojlanishning tarixiy metodologik analizi kerak.
Kimyo tarixi predmeti - kimyo fanining turli davrlarda rivojlanishini, uning boshqa tabiiy fanlar orasida tutgan o’rnini va rivojlanish bosqichlarini o’rganadi. Kimyo tarixida “ O’rta asrlar” va “uyg’onish” davri juda katta o’rinni egallaydi. Bu davrning buyuk olimlari I. Nyuton fizik bo’lishiga qaramasdan - biologiya muammolari bilan shug’ullanib – ulardagi kimyoviy bog’lanishlarni o’rgangan. Tomas Sprot /1667y/ “London podshohlik jamiyati tarixi” kitobida “ Kimyogarlar - tabiatni o’rganuvchilar bo’lib, ular ko’pchilik hollarda medisinada yangilik ochadi, ”metallar mutasiya”si yoki “eleksir moddasini” izlash bilan shug’ullanadilar” deb yozadi.