Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

298.K.Bertolle ta’limoti, Stexiometrik qonunlarning ochilishi
Bertolle ta’limoti yordamida tushuntirish mumkin. Bertolle: 2NH3= N2 + 3H2,
HCN =H, C, N dan tashkil topganini, oksid, tuzlar, shisha, qotishmalar olinishlarini, kristallanish jarayonini unga ta’sir etuvchi omillarni, [Fe(CN)6]3+ kompleksi hosil bo’lishi natijasida rang o’zgarishini, FeO, Fe2O3 va yana boshqa oraliq nisbatlarda oksidlar hosil qilishini tushuntirdi. U kimyoviy birikmalarga - eritma, qotishma, shisha, silikatlar ham kiradi degan fikrni kiritdi. Bular bilan bir qatorda ularning tarkibi o’zgaruvchanligini o’rganadi. Ularda yana tortishish kuchlari, elektron bulutga moyillik, kimyoviy ta’sirlar ta’sirlashayotgan moddalar massasi va o’zaro ta’sirlashish kuchi ko’paytmasiga to’g’ri proporsional ekanligini aniqlab, uni “kimyoviy massa” deb atadi. Bertolle yana qaytar reaksiyani, undagi muvozanatga to’g’ri ta’sir qilishini ko’rsatib bergan.
3. Karrali nisbatlar qonuni.
Ingliz olimi J.Dalton 1804 yilda moddaning tuzilishi haqidagi atom-molekulyar tasavvurlarga asoslanib, karrali nisbatlar qonunini ta’rifladi: Agar ikki element bir-biri bilan bir qancha molekulyar birikma hosil qilsa, ular bir-biri bilan kichik butun sonlar kabi nisbatda birikadi .Karrali nisbatlar qonuni juda ko’p misollar bilan isbotlandi, masalan, suv tarkibida bir massa qism vodorodga 8 massa qism kislorod to’g’ri kelsa, vodorod peroksid tarkibida 1 massa qism vodorodga 16 massa qism kislorod to’g’ri keladi.
299.Kimyoning Rossiyada rivojlanishi
300.Struktura haqidagi ta’limotlarning yuzaga kelishi va anorganik kimyoda strekturaning roli
Kimyoning asosiy muammosini tushuntirishning uchinchi yo’li moddalarning tuzilishi haqidagi nazariyalardir. 1780 yilda Bergman organika so’zini va uning anorganik moddalardan farqini ko’rsatib beradi va Lavuazye, Bersellius, Furkruslarning ular haqidagi aytgan fikrlarini tasdiqladilar. Kimyoviy moddalarning tarkibi, xossalaridan tashqari yana ularning muhim xarakteristikasi tuzilish tushunchasi fanga kiritildi. Furkrus modda tarkibida atom gruppalari mavjud deydi. Dalton og’irlik nisbatlarini tekshirib birikmalardagi struktura qanday bo’lishini ko’rsatdi.