Kimyo kafedrasi qo’lyozma huquqida udk

Bitumli kompozitsiyaning xiralanish temperaturasi

Xiralanish temperaturasi deb, shunday temperaturaga aytiladiki, bunday temperaturada yokilgi xiralana boshlaydi. Shu kursatgichiga karab, karbyuratorli va reaktiv yokiligilarning gigroskopikligi tugrisida muloxaza yuritiladi. Yokilgi tarkibida aromatik uglevodorodlar mikdori oshishi bilan uning gigroskopligi oshadi. Maxsus xollarda, aviastion yokilgilarda kisman aromatik uglevodorodlar kushiladi. Umuman, suvning uglevodorodlarda erishi juda kam mikdorda bulib, ya’ni bu kursatkich 0,01% dan kup emas. Lekin aromatik uglevorodlarda bu kursatkich 2 – 3 marta yukori. Temperaturaning pasayishi bilan uglevorodli yokilgilarda suvning erishi kamayadi, shuning uchun kisman yokilgi tomonidan xavo tarkibidan ushlab kolingan suv mayda tomchi sifatida ajralib, yokiligini
xiralashtira boshlaydi. Agar yokiligi uz tarkibida erigan suvni kanchalik kup saklasa u shunchalik kup gigroskopik bulib xisoblanadi va yukori temperaturalarda u suvni ajrata boshlab xiralashadi.
Neftning optik xossalariga; rangi, sindirish kursatgichi, fluoresstenstiyalanishi, xamda optik aktivlik kiradi. Kupgina neftlar, kizil – kungir xamda kara ranglarda bulishi mumkin. Ok rangli deb nomlanuvchi neftlar juda engil bulib, tarkibida smolali moddalar saklamay koidaga muvofik kelib chikishi gaz kondensatidan tashkil topgandir.

II bob bo’yicha xulosa

Neftni qayta ishlashdan hosil bo’lgan chiqindilarning tarkibi va sifat miqdori kimyoviy usullar yordamida aniqlab o’rganildi. Bitum yoki gudron tarkibiga kiruvchi turli funkstional guruhlarga mos bo’lgan birikmalar sinflandi.
Bitumli kompozistiya olish va uni asvalt yo’l qoplamalarda qo’llash bo’yicha kompozistiya tarkibiga kiruvchi kimyoviy preparatlar to`g`risida ma`lumotlar to’plandi va ularning fizik-kimyoviy xaratkeristikasi keltirildi.
Qo’llanilgan kimyoviy preparatlar yordamida bitumli kompozistiyaning fizik- kimyoviy xossalari o’rganildi. Bitumli kompozitsiya olish va uning fizik - mexanik xossalarini o`rganish belgilangan GOST asosida amalga oshirildi, shu bilan bir qatorda bitumli kompozitsiyaning qotish temperaturasi standart metodika yordamida aniqlandi.