Kimyo kafedrasi qo’lyozma huquqida udk

Kompozistiyaning fizik- kimyoviy xossalarini o’rganish

Kompozistiya qovushqoqligini aniqlash. Kalava ipning fizik–mexanik xususiyatiga qovushqoqlik ma’lum darajada ta’sir ko’rsatadi. Kompozistiya qovushqoqligi qo’sh devorli viskozimetrik voronka yordamida aniqlanib, devorlar

o’rtasidagi bo’shliq kompozistiya harorati doimiyligini ta’minlash uchun suv bilan to’ldiriladi, bunda nisbiy qovushqoqlik kompozistiyaning oqib o’tish tezligini suvning oqib o’tish tezligiga bo’lgan nisbat bilan ifodalanadi [39].
 ₀
 _n  _ , c

bu erda, ^ ₀

с
– kompozistiyaning oqib o’tish tezligi

^ _с – suvning oqib o’tish tezligi
«Reotest 2» rotastion viskozimetrda qovushqoqlikni aniqlash uslubi.
«Reotest-2» tizimlarining reologik xususiyatlarini o’rganish imkonini beruvchi asbob.
Asbobning o’lchov moslamasi ikki stilindr tizimdan iborat:

1. harakatlanuvchi yuklangan stilindr

   
   

2. aylanuvchi stilindr.

   
   

Ichki stilindr o’lchovi. Stilindrni o’lchovchi asbob yurgizma mexanizm amalga oshiradi. O’lchashda tahlil qilinayotgan tizim ichki va tashqi stilindr o’rtasidagi aylana bo’shliqda bo’ladi. Aylanuvchi ichki stilindr o’lchov vali orqali vintli prujina bilan bog’langan, uning chetga chiqishi ichki stilindrga ta’sir etuvchi aylanuvchi momentga proporstional.

Kraxmal elimi eritmasining tiksotrop tiklanish darajasini aniqlash uslubi. Strukturalarning mexanik buzilishlaridan so’ng ixtiyoriy tiklanish
^
xususiyati tiksotropiya deyiladi. Tiksotrop tiklanish darajasi R= ^



^ 
^{ 100 %} formula bo’yicha hisoblanadi, bu erda η_pr –yuklanish oshishida tizim qovushqoqligi; η_ob –yuklanishni asta -sekin tushirishda tizim qovushqoqligi.
Sirt tarangligini aniqlash. Kompozistiya eritmalarining sirt taranglik Dyunun tarozisi yordamida aniqlanadi. Osib qo’yilgan platinali aylana suyuqlik sirtining atrofiga joylashtirildi, so’ng ipdan ko’tarildi. Uni sirtidan tortib olish uchun

aylanaga qo’shish kerak bo’lgan (F)- kuch o’lchandi. Sirt taranglik

F _{ }

F_с
с

formula bo’yicha aniqlandi, bu erda F- aylanani suyuqlikdan uzish uchun zarur

kuch; F_s –aylanani suv sirtidan uzib olish uchun zarur kuch: haroratiga mos suvning sirt tarangligi.

• 
  
  _с –suyuqlik
  

Adgeziyani aniqlash. Adgeziya suyuqlik tomchisining qattiq jismdan ajratish

energiyasi bilan o’lchanadi. Dyupre tenglamasi bo’yicha W_a -adgeziya ishi

• 
  
  _{к -}
  

qattiq jism sirt tarangligi, ifodalanadi.

• 
  
  _с - suyuqligi va yuza bo’limi sirt taranglik bilan
  

W_a= ^ _к

₊ _с

^+ кс

Yung tenglamasi bilan ho’llash burchagini qo’llash bilan qattiq jism, suyuqlik va yuza bo’limi sirt tarangligiga bog’liq:

 _{к =} ^ _с

cos θ+ ^ _кс

Yung tenglamasini hisobga olib, Dyupre tenglamasida

W_a =^ _с

(1+sosθ) ni olish mumkin, bu erda W_a –suyuqlikning qattiq jismga

adgeziyasi; ^ _с -suyuqlikning sirt taranglik; θ-ho’llash chekka burchagi.