Кимёвий технология асосий жараён ва курилмалари

7.4. Maydalagichlar kontsruktsiyalari

Maydalash mashinalari ikki xil bo`ladi: maydalagich- va tegirmonlar. Maydalagichlar yirik va o`rta maydalash uchun, o`rta, mayda, mayin va o`ta mayin maydalash uchun esa, tegirmonlardan foydalaniladi.

Turli xil darajada maydalash uchun xilma-xil mashinalar ishlatiladi (7.3-rasm).





7.3-rasm. Maydalagichlar klassifikatsiyasi.
Kesish mashinalari platsinali, diskli, rotorli, oqimchali va boshqa turli bo`ladi.
Hamma maydalash va kesish mashinalariga quyidagi talablar qo`yiladi: maydalangan material bo`laklari bir xil bo`lishi; maydalangan bo`laklar ishchi bo`shlig`idan chiqarilishi; minimal chang hosil bo`lishi; uzluksiz va avtomatik to`kilishi; maydalanish darajasini rotslash sharoiti; tez-ediriladigan ishchi qismlar oson almashtirish sharoiti; energiya sarfi kichik bo`lishi zarur.
Jag`li maydalagichlarda qo`zg`almas va harakatchan plitalarning uzlukli yaqinlashishidan hosil bo`lgan konusli kamerada materialni ezish va yorish usullari bilan amalga oshiriladi (7.4-rasm).
Maydalangan material harakatchan plita orqaga yurishi paytida maydalagichdan to`kiladi.
Maydalagich jag`lari oson echiladigan, edirilishga chidamli, qirrali plitalar bilan qoplangan bo`lishi kerak. Harakatchan plita qo`zg`almas o`qga mahkamlanadi va ekstsentrik o`q orqali shatun yordamida tebranma harakatga keltiriladi. O`z navbatida shatun sharnir datsak 12 orqali harakatchan plita va rotslovchi ponalar 8 va 11 lar bilan bog`langan. Ushbu ponalarni surilishi rotslovchi boltlar yordamida amalga oshiriladi va chiqish yo`li enini kerakli o`lchamda o`rnatilishiga olib keladi. Bu esa to`g`ridan-to`g`ri materialni maydalash darajasiga ta’sir etadi. Tyaga 13 va prujina 9 lar yordamida plita 1 ning qaytar harakatiga erishiladi. Shatun 7 va yirib turuvchi plitalar tirsakli datsakni tashkil qiladi. Maydalagich kontsruktsiyasining asosi bo`lib tirsakli datsak hisoblanadi va yuqori bosimlar hosil qiladi.
Jag`li maydalagichlar tuzilishi sodda va ish jarayonida ishonchli. Ammo, uning tarkibida tebranuvchi massalar (ya’ni xarakatlanuvchi plita, tirsakli datsak va hokazo) bo`lgani uchun uni og`ir poydevorlarga o`rnatish zarur.
Jag`li maydalagich ishining asosiy parametrlari: ilintirish burchagi; o`qning aylanish chatsotasi; ish unumdorligi va energiya sarfi.
Materialning maydalanish darajasiga ilintirish burchagi  katta ta’sir ko`rsatadi. Agar,  katta bo`lsa, maydalanish darajasi i ortadi.
Odatda, ushbu burchak qiymati =1522° oraligida bo`ladi.
Harakatchan plitaning bir holatdan ikkinchisiga o`tish davri =30/n. Bu vaqt ichida material S=g<sup>2</sup>/2=(g/2)(30/n)<sup>2</sup>=450g/n<sup>2</sup> masofani bosib o`tadi.
Agar, harakatchan plita tebranish yuli l (sm) bo`lsa, maydalagich kamerasidagi material balandligi h=l/tg ga teng bo`ladi.
Og`irlik kuchi ta’siri otsida materialning to`kilishi l/tg450g/n² bo`lgan shart bajarilsa amalga oshadi.
Harakatchan plitaning juft tebranish soni n (min^-1) ushbu formuladan topiladi:
(7.16)

 = 22° bo`lgan holda maydalagichning ish unumdorligi quyidagi formuladan aniqlanadi:

(7.17)

bu erda  - maydalangan materialning yumshash koeffitsienti (=0,2...0,65); d_ur - maydalangan material bo`laklarining o`rtacha o`lchami, sm; l - plita yurish yo`li-ning uzunligi, sm; b - to`kish tirqishining uzunligi, sm; n – 1 minut ichida juft tebranishlar soni;  - material zichligi, kg/m³.

Maydalagichning 1 t/soat ish unumdorligida uchun 400...1500 Vt energiya sarfi to`g`ri keladi.

Ushbu maydalagich afzalliklari: oddiy va ixcham, uncha katta joy egallamaydi; ishlatish oson va turli sohalarda keng tarqalgan.
Kamchiliklari: og`ir poydevor talab qiladi; binoni tebrantiradi; zarba va shovqin bilan ishlaydi.