Кбк: 60. 5(5Ў) 31 Санжар Юлдашев Социологик тадқиқот методологияси [матн] / С. Юлдашев. Т.: Тошкент ислом университети, 2018. 228 б. (575. 1) Кбк: 31

Рекрутёр
(инглизча 
“recruitment” сўзи-
дан “энди чақи-
рилган аскарларни 
йиғиш” мазмунини 
англатади)
мулоқот сирларини 
чуқур ўзлаштирган 
тадқиқотчи ёки 
мутахассислар (пси-
холог, социолог)
– Умумий респондентлар оқимидан 
анкета сўрови учун керакли респон-
дентларни саралаш ишларини ташкил 
этади;
– респондентлар билан дастлабки пси-
хологик алоқани шакллантириб, улар-
нинг орасидан керакли ахборот “та-
шувчи”ларини аниқлайди;
– респондентларнинг анкета сўровида 
иштирок этишга розилигини олади ва 
сўров нуқтасига йўналтиради.
Назоратчи
(бирор жараён 
устидан назоратни 
ўрнатувчи шахс)
Тадқиқотчининг 
шериги, шогирди, 
ҳамкасби
– Сўров нуқталарида анкета сўрови-
га тўғридан-тўғри аралашмаган ҳолда 
ташқи назоратни ўрнатади;
– анкета тўлдираётган респондент-
лар хулқини кузатиб боради ҳамда 
тадқиқотчи учун муҳим бўлган маълу-
мотларни беради;
– ташкилий масалаларни ҳал қилишда 
ёрдам беради.
Супервайзер
(инглизча 
“supervisor” сўзи-
дан “айнан назо-
ратчи” мазмунини 
англатади)
тажрибали тадқиқот-
чи (таҳлилчи) ёки 
таҳлилий бўлим 
бошлиғи
– Анкета сўровини ташкил этиш ва ўт-
казиш жараёнига умумий раҳбарликни 
амалга оширади;
– интервьюерларни танлайди ва анкета 
сўровини ўтказиш усулларини ўргата-
ди;
– бутун анкета сўровини ўтказиш жара-
ёнида ҳамкорликни ушлаб туради;
– анкета сўровининг ҳамма иштирок-
чилари фаолиятини назорат қилади;
– керакли вақтларда анкета сўрови 
режасига ўзгартиришлар киритади ва 
бош қа муҳим қарорларни қабул қила-
ди. 
Юқорида келтирилган жадвал билан танишиш давомида унинг 
иштирокчилари кўплигидан “социологик тадқиқот ўтказиш шунчалик 
қийин экан-да!?” деган хулосага келмаслигимиз керак. Аслида, 
тадқиқот иштирокчилари биринчи ва иккинчи даражали тоифаларга 
бўлинади.