Kasbiy faoliyatda Axborot xavfsizligi” fani bo`yicha ma`ruzalar matni qarshi 2021-yil

AQShning axborotni shifrlash standarti. AQShda davlat standarti sifatida DES(Data Encryption Standart) standarti ishlatilgan.

DES algoritmida shifrlash jarayonining blok-sxemasi

Hozirda bu standart quyidagi ikkita sababga ko‘ra foydalanishga butunlay yaroqsiz hisoblanadi:

• 
  kalitning uzunligi 56 bitni tashkil etadi, bu EHM larning zamonaviy rivoji uchun juda kam;
  
• 
  algoritm yaratilhayotganida uning apparat usulda amalga oshirilishi ko‘zda tutilgan edi, ya’ni algoritmda mikroprotsessorlarda bajari-lishida ko‘p vaqt talab qiluvchi amallar bor edi (masalan, mashina so‘zida ma’lum sxema bo‘yicha bitlarning o‘rnini almashtirish kabi).
  

2000 yil 2 oktabrda boshlab Belgiya algoritmi RIJNDAEL ishlatildi.
O‘zbekistonning axborotni shifrlash standarti
Ushbu "Ma’lumotlarni shifrlash algoritmi" standarti O‘zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligining ilmiy-texnik va marketing tadqiqotlari markazi tomonidan ishlab chiqilgan va unda O‘zbekiston Respublikasining "Elektron raqamli imzo xususida"gi va "Elektron hujjat almashinuvi xususida"gi qonunlarining me’yorlari amalga oshirilgan. Ushbu standart — kriptografik algoritm, elektron ma’lumotlarni himoyalashga mo‘ljallangan. Ma’lumotlarni shifrlash algoritmi simmetrik blokli shifr bo‘lib, axborotni shifrlash va rasshifrovka qilish uchun ishlatiladi. Algoritm 128 yoki 256 bit uzunligidagi ma’lumotlarni shifrlashda va rasshifrovka qilishda 128, 256, 512 bitli kalitlardan foydalanishi mumkin. Standart EHM tarmoqlarida, telekommunikatsiyada, alohida hisoblash komplekslari va EHM da axborotni ishlash tizimlari uchun axborotni shifrlashning umumiy algoritmini va ma’lumotlarni shifrlash qoidasini belgilaydi. Shifrlash algoritmi dasturiy va apparat usullarda amalga oshirilishi mumkin. Asimmetrik shifrlashning birinchi va keng tarqalgan kriptoalgoritmi RSA 1993 yilda standart sifatida qabul qilindi.Hozirda 512 bitli kalit bardoshlikni ta’minlashda yetarli hisoblanmaydi va 1024 bitli kalitdan foydalaniladi. Ba’zi mualliflarning fikricha protsessor quvvatining oshishi RSA kriptoalgoritmining to‘liq saralash xujumlarga bardoshligining yo‘qolishiga olib keladi. Ammo, protsessor quvvatining oshishi yanada uzun kalitlardan foydalanishga, va demak, RSA bardoshligini oshishiga imkon yaratadi.