Kasbiy faoliyatda Axborot xavfsizligi” fani bo`yicha ma`ruzalar matni qarshi 2021-yil

Shifrlashning additiv usullari. Shifrlashning additiv usullariga binoan dastlabki axborot simvollariga mos keluvchi raqam kodlarini ketma-ketligi gamma deb ataluvchi qandaydir simvollar ketma- ketligiga mos keluvchi kodlar ketma-ketligi bilan ketma-ket jamlanadi.Shu sababli, shifrlashinng additiv usullari gammalash deb ham ataladi.
kombinatsiyalangan usuliga binoan ma’lumotlarni shifrlash ikki bosqichda amalga oshiriladi. Birinchi bosqichda ma’lumotlar standart usul (masalan, DES usul) yordamida shifrlansa, ikkinchi bosqichda shifrlangan ma’lumotlar maxsus usul bo‘yicha qayta shifrlanadi. Maxsus usul sifatida ma’lumotlar vektorini elementlari noldan farqli bo‘lgan son matritsasiga ko‘paytirishdan foydalanish mumkin.

3. 
   Asimmetrik shifrlash tizimlari
   

Asimmetrik shifrlash tizimlarida ikkita kalit ishlatiladi. Axborot ochiq kalit yordamida shifrlansa, maxfiy kalit yordamida rasshifrovka qilinadi. Asimmetrik shifrlash tizimlarini ochiq kalitli shifrlash tizimlar deb ham yuritiladi.
Ochiq kalitli kriptotizimlarni bir tomonli funksiyalar ko‘rinishi bo‘yicha farqlash mumkin. Bularning ichida RSA, El-Gamal va Mak-Elis tizimlarini aloxida tilga olish o‘rinli.Hozirda eng samarali va keng tarqalgan ochiq kalitli shifrlash algoritmi sifatida RSA algoritmini
ko‘rsatish mumkin. RSA nomi algoritmni yaratuvchilari familiyalarining birinchi harfidan olingan (Rivest, Shamir va Adleman).
El-Gamal tizimi chekli maydonlarda diskret logarifmlarning hisoblanish murakkabligiga asoslangan. RSA va El-Gamal tizimlarining
asosiy kamchiligi sifatida modul arifmetikasidagi murakkab amallar-
ning bajarilishi zaruriyatini ko‘rsatish mumkin. Bu o‘z navbatida aytarlicha hisoblash resurslarini talab qiladi.
Mak-Elis kriptotizimida xatoliklarni tuzatuvchi kodlar ishlati-ladi. Bu tizim RSA tizimiga nisbatan tezroq amalga oshirilsada, jiddiy
kamchilikka ega. Mak-Elis kriptotizimsida katta uzunlikdagi kalit ishla-tiladi va olingan shifrmatn uzunligi dastlabki matn uzunligidan ikki marta katta bo‘ladi.

4.