Kasbiy faoliyatda Axborot xavfsizligi” fani bo`yicha ma`ruzalar matni qarshi 2021-yil

NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Axborot xavfsizligi sohasida standartlar va me’yoriy xujjatlarning tutgan o‘rni.
   
2. 
   ISO/IEC 27001:2005 halqaro standartining mohiyatini tushuntirib bering.
   
3. 
   O‘zDStISO/IEC 27005:2013 halqaro standartini amalga kiritilishi mohiyati nimada?
   
4. 
   O‘zDStISO/IEC 27006:2013 halqaro standarti axborot xavfsizligi sohasidagi qanday muammolarni yechishga yordam beradi?
   
5. 
   O‘zbekiston Respublikasining O‘z DSt 1092:2009, O‘z DSt 1105:2009 va O‘z DSt 1106:2009 milliy standartlarining mohiyatini tushuntirib bering.
   
6. 
   O‘z DSt 1204:2009 milliy standartida qanday masalalar yoritib berilgan?
   
7. 
   Axborot xavfsizligi sohasiga oid me’yoriy xujjatlar.
   

12-Mavzu: Axborotlarni kiriptografik himoyalash


Reja:
1. Kriptografiyaning asosiy qoidalari va ta’riflari
2. Simmetrik shifrlash tizimi
3. Asimmetrik shifrlash tizimlari
4. Shifrlash standartlari


Tayanch iboralar: kriptografiya, qoida, ta’rif, funksiya, bosqich, maxsus, grafik, elektron, ochik kalit.

1. 
   Kriptografiyaning asosiy qoidalari va ta’riflari
   

Axborotning himoyalashning aksariyat mexanizmlari asosini shifrlash tashkil etadi. Axborotni shifrlash deganda ochiq axborotni (dastlabki matnni) shifrlangan axborotga o‘zgartirish (shifrlash) va aksincha (rasshifrovka qilish) jarayoni tushuniladi. Shifrlash kriptotizimining umumlashtirilgan sxemasi 1-rasmda keltirilgan.

Shifrlash kriptotizimining umumlashtirilgan sxemasi

Uzatiluvchi axborot matni M kriptografik o‘zgartirish Ye_k1 yordamida shifrlanadi, natijada shifrmatn C olinadi:
C = E_k1⁽M )
bu yerda k1 — shifrlash kaliti deb ataluvchi E funksiyaning parametri. Shifrlash kaliti yordamida shifrlash natijalarini o‘zgartirish mumkin. Shifrlash kaliti muayyan foydalanuvchiga yoki foydalanuvchilar guruhiga tegishli va ular uchun yagona bo‘lishi mumkin.
Axborotni teskari o‘zgartirish quyidagi ko‘rinishga ega: