Kasb tanlashga

---

N.A. M USLIMO V,
Sh.S. SHARIPOV, O.A. QO'YSINOV
MEHNAT TA’LIMI
0 ‘QITISH METODIKASI,
KASB TANLASHGA
YO‘LLASH
TOSHKENT - 2014

---

( ) ‘/
h i
;
k i s t o n
r e s p u b l i k a s i
o l i y
v a
0 ‘RTA 
m a x s u s
TA’L IM V A Z IR L IG I
N.A. Muslimov, Sh.S. Sharipov,
O.A. Qo‘ysinov
MICIINAI lA’LIMI 0 ‘QITISH METODIKASI,
KASIÍ TANLASHGA YO‘LLASH
oily 
va o'ria mctxxus t a ’Hm vazirligi tomonidan
’>11.! 11)0
« Mehnat la ’limi» hakalavriat ta ’Urn y o ‘nalishi
lalabalarl iicliiin darslik sifatida tavsiya etilgan
0 ‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti 
Toshkent — 2014

---

ll()‘K: 372.864(075) 
kllK: 74.263 
IVl 91
Muslimov N.A.
iVl 91 Melinat ta’limi o‘qitish metodikasi, kasb tanlashga yo‘llash: 
iliirsiik / N.A. Muslimov, Sh.S. Sharipov, O.A. Qo‘ysinov; 0 ‘zbekiston 
Kcspnblikasi Ohy va o‘rta maxsus ta iim vazirligi. — Toshkent: 
O'/.lickiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2014. — 456 b.
UO‘K: 372.864(075) 
KBK: 74.263
Taqrizchilar:
P.T. Magzumov — pedagogika fanlari doktori, professor, 
A.E. Parmonov — pedagogika fanlari nomzodi, dotsent, 
Z. Shamsiyeva - Respublika ta iim markazi metodisti
Mazkur darslikda umumiy o'rta ta iim maktablarining 5—9-sinf 
o'quvchilarini «Mehnat taiim i» fanidan metallga, yog'ochga va gazla­
maga ishlov berish texnologiyalari, pazandachilik va qishloq xo'jaligi 
asoslari yo'nalishlari bo'yicha o'qitish uchun pedagogika, psixologiya 
va maxsus fanlardan olgan bilimlarini mujassamlashtirish bilan birga 
Umlagan ixtisosliklari bo'yicha taiim -tarbiya jarayonini tashkil qilish 
va amalga oshirish yo'llari bayon qilingan.
Darsiik asosan mehnat ta iim i yo'nalishi bo'yicha tahsil olayot­
gan talabalarga mo'ljallangan bo'lib, shuningdek, undan professor- 
o'qituvchilar va ilmiy izlanuvchilar ham foydalanishlari mumkin.
ISBN 978-9943-391-76-5
© O'zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2014

---

K IR IS H
0 ‘zbekiston 
Respublikasida ta ’lim sohasida 
b o ‘layotgan 
o ‘zgarish lar davlatim izning istiqbolini ta ’m inlovchi asosiy o m il­
lardan biri sifatida ja h o n om m asi to m o n id an e ’tiro f etilm oqda. 
0 ‘z navbatida «K adrlar tayyorlash m illiy dasturi»ning qim m ati 
u n d a h a r bir shaxsni jam iyat ehtiyojiga javob beruvchi kasb egasi 
qilib tarbiyalashga asosiy e ’tibor qaratilganligi b ilan belgilanadi. 
U shbu asosda 
0
‘quvchilarni ijodkorlik faoliyatiga tayyorlash ish­
larin in g sam arali yo‘lga qo‘yilishi ta ’lim islohotlari muvaffaqi- 
y atini t a ’m inlovchi m u h im om il vazifasini o ‘taydi.
Ta’lim islohotlarining hozirgi bosqichida erk in fikrlovchi 
shaxsni tarbiyalash m uam m osi alohida dolzarblik kasb etm oqda. 
Bu boradagi m illiy ta ’lim m o d elining asosiy g‘oyasi va m azm uni 
«Ta’lim to ‘g‘risida»gi Q onun h am d a «K adrlar tayyorlash m illiy 
d asturi»da o ‘z ifodasini topgan.
R cspublikam izda um um iy o ‘rta ta ’lim m uassasalari oldiga 
cio‘yilgan o‘quvchilanii xalq xo‘jalig in in g tu rli sohalarida sam ara­
li inclinai qilishga, kash-huiiarlarni ongli ravishda tanlashga tay­
yorlash ho‘yiclia ijlinioiy buyurtm asini bajarishda m eh n at ta ’lim i 
()‘(lilnvchisiuing roli bc(|iyosdir. Davlat aham iyatiga m olik ushbu 
Vü/ilaiii bajarisli iirlnm m ehnat ta ’lim i o‘qituvchisidan um um - 
m chiiai hilim , ko'nikm a va m alakalarini, kasbiy kom petensi- 
Viiliiini l.ik()milla:.hlirishni h am da d in a m ik ravishda rivojlanib 
horiivolr.an |)cda}’,o)’ik jarayon talablari darajasida pedagogika, 
liMxolof'.iya, m ciodika Ihiilari y utuqlari, zam onaviy texnika va 
il
)',‘01
U‘xiiol())',iyalar, ishlab chiqarish va b ozor iqtisodiyoti m u- 
iiosahailai i l)o‘yicha m ukam m al bilim h a m d a ko‘n ik m alarn i 
cf'.íillasliiii la(|a/o eladi. Shu m unosabat b ilan, m eh n at ta ’lim i 
()‘(|iliivc'hisiiiiiig bilim , ko‘n ik m a h am d a m alak alari ko‘lam i va 
Mlaii, lining la ’lim -larbiya jarayo n in i u m u m iy o 'r ta ta ’lim D TS 
lalahlari asosida tashkil etish va o 'tk azish bo 'y ich a erishgan yu- 
lii(|lari va yo‘l qo‘ygan kam chiliklari, kasbiy m ah o rati va shu kabi 
iiK'hnal faoliyatiga oid m urakkab va k o 'p q irrali faoliyatini ta - 
koniillashlirish jaray o n in ing did ak tik sh art-sh aro itlarin i aniqlash, 
lia/,oral m aqsadiga muvofiq ravishda u n in g shakl, tur, usul va 
vosilalarini optim al tan lash asosida nazorat o 'tk az ish m eto d ik a­
si ni ishlab chiqish, u n ing m az m u n in i boyitish, bu sohada m am - 
lakalim lz m iqyosida am alga oshirilayotgan tash k iliy ish larn in g

---

ta h lili bu borada am alga oshirilayotgan b archa tad b irlarn i ilm iy- 
uslubiy asosda tashkil etilishini talab qilm oqda.
M azkur darslik ta ’lim tizim i to ‘g‘risida bo‘lajak m eh n at ta ’lim i 
o‘qituvchilariga m eh nat ta ’lim i jarayoni b o ‘yicha tu sh un ch a berish 
orqali yosh avlodni tarbiyalash, shaxsni kam ol toptirish, e ’tiqod 
va m aslaklarini shakllantirish, m a’naviy-axloqiy yuksaltirish j a ­
rayoniga olib kiradi.
«M ehnat ta ’lim i 
0
‘qitish m etodikasi, kasb tanlashga yo‘llash» 
bo‘yicha darslik fanning d asturiga muvofiq, pedagogika oliy 
ta ’lim m uassasalarining m ehnat ta ’lim i yo‘nalishi talabalariga 
m o ‘ljallab yozilgan.
D arslikda um um iy o ‘rta ta ’lim m ak tab larin ing 5—9 -sin f o ‘quv- 
, chilari u ch u n m ehnat ta ’lim in in g m aqsadi va vazifalari, D avlat 
ta ’lim i stan d artlari m azm u n i va tam oy illarin in g uzluksiz holati 
yoritilgan. U m um iy ta ’lim m aktablarida asos qilib tan lan g an
«Texnologiya va dizayn», «Servis xizm ati» va «Q ishloq xo‘jaligi 
asoslari» yo‘nalishlari ishlab chiqarish bilan uyg‘un lash tirilg an 
holatda o ‘z aksini topgan.
D arslikda m eh nat ta ’lim i o ‘qitish m etodikasi, kasb ta n la sh ­
ga yo‘llash fanining m aqsad va vazifalari, tarixiy taraqqiyoti 
m etodologik asoslari h am da ilm iy-tadqiqot m etodlari kabi m asa­
lalar dastlabki boblarda yoritilgan. Shuningdek, darslikning asosiy 
m azm u nini fann ing didaktik asoslari, fanni o ‘qitish m etodikasi, 
rejalashtiruvchi hujjatlar, o ‘qituvchining darsga h am da o ‘quv yili­
ga tayyorgarlik m asalalari va kurs ishi ham d a bitiruv ishlarini b a ­
jarish m etodikasi kabi m asalalar tash k il etadi. 0 ‘quvchilarni kasb 
tanlashga yo‘naltirish m asalalari alohida m avzular ko‘rin ishida 
berilgan.

---