“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

КАСБИЙ ТАЪЛИМ
Демак, ахборий жараёнларни кўп қиррали 
жараён эканлиги аён бўлмоқда.
Ахборот – бу бирор-бир далил, воқеа- 
ҳодиса баён қилиш, тушунтириш, кенг 
маънода эса моддий дунёнинг у ёки бу то
­
монида содир бўлаётган жараёнларни бил
­
диради. Ахборотларнинг амалий вазифаси 
ижтимоий борлиқда кечаётган воқеа ҳоди
­
салар, алоҳида шахс ёки касбий томонидан 
бажарилаётган иш, хатти-ҳаракат, фаоли
­
ят тўғрисидаги маълумотларни етказиш, 
хабар беришдан иборатдир. Ахборотлар 
ёрдамида объект ёки шахсга хос бўлган 
муҳим хусусиятлар ҳақидаги маълумотлар 
юзага келади. Ахборотларнинг яратилиши 
ва унинг бир нуқтадан иккинчи нуқтага 
узатилиши, алоҳида шахс ёки кўпчилик то
­
монидан ахборотнинг ўзлаштирилиши на
­
зарда тутилади. Ахборотдан муҳим манба 
сифатида фойдаланилади ва унда кўникма 
ва малакалар эгалланади.
Ахборот соҳасига ўтиш ва уни амали
­
ётда қўллаш инсон касбий фаолиятининг 
барча турларида, шу жумладан таълимни 
ахборотлаштиришни 
ривожлантиришда 
му ҳим рол ўйнайди. Ахборотнинг қийма
­
ти ундан олинадиган маълумотларга ва 
ундан аниқ вазиятларда фойдаланишга 
боғлиқ. Чунки, жамият ва халқ томонидан 
тўпланган ахборотларни ўзлаштиришда 
уларни маълум даражада қайта ишлаш ва 
фойдаланиш натижасида муваффақиятлар
­
га эришиш мумкин. Ҳисоблаш техникаси 
ва алоқа воситаларининг кенг ривожлани
­
ши ахборотни илгари хаёлга ҳам келтириб 
бўлмайдиган ҳажм ва тезкорликда йиғиш, 
сақлаш, қайта ишлаш ва узатиш, яъни ав
­
томатлаштирилган ҳолда ишлов бериш им
­
кониятини яратиб берди. Ахборот техноло-
гия лари туфайли инсоннинг фаолияти, 
унинг кундалик мулоқот соҳаси дунё циви
­
лизацияси ишлаб чиққан тажриба, билим
­
лар ва маънавий қадриятларни жалб этиш 
ҳисобига чиндан ҳам беҳад кенгаймоқда. 
Бу эса ўз навбатида жамиятни юқори дара
­
жада ахборотлашган бўлишини талаб эта
­
ди. 
Ахборотлашган жамият ҳақида олим
­
лар турлича фикр юритадилар. Масалан, 
япон олимларининг ҳисоблашича, ахбо
­
ротлашган жамиятда компьютерлашти
­
риш жараёни одамларга ишончли ахборот 
манбаидан фойдаланиш, ишлаб чиқариш 
ва ижтимоий соҳаларда ахборотни қайта 
ишлашни автоматлаштиришнинг юқори 
даражасини таъминлашга имкон беради. 
Жамиятни ривожлантиришда эса ҳаракат-
лантирувчи куч моддий маҳсулот эмас, бал-
ки ахборот ишлаб чиқариш бўлмоғи лозим. 
Ахборотлашган жамиятда нафақат иш-
лаб чикариш, балки бутун турмуш тарзи, 
қадриятлар тизими ҳам ўзгаради. Барча 
ҳаракатлар товарларни ишлаб чиқариш 
ва истеъмол этишга йўналтирилган са
­
ноат жамиятига нисбатан ахборотлашган 
жа мия тида интеллект, билимлар ишлаб 
чиқарилади ва истеъмол этиладики, бу ҳол 
ақлий меҳнат улушининг ошишига олиб 
келади. Инсондан ижодиётга қобилият та
­
лаб этилади, билимларга эҳтиёж ошади. 
Ахборотлашган жамиятининг моддий 
ва технологик негизини компьютер тех
­
никаси ва компьютер тармоқлари, ахборот 
технологиялари, телекоммуникация алоқа
­
лари асосидаги турли хил тизимлар таш
­
кил этади. 
Ахборотлашган жамият – бу мада
­
ний тараққиётдир. Чунки, унинг негизи
­
да инсоннинг моддий ва маънавий узвий
­
лигини ривожлантиришда муҳим бўлган 
ин новацион технологиялар, компьютер 
дас турлари, одамлар орасидаги ўзаро му
­
носабатлар асосий омил сифатида хизмат 
қилади. Ахборот турли касб эгаларининг 
ижтимоий- иқтисодий ҳаётини, унинг мод
­
дий турларини аниқлашга ёрдам бериши 
билан бирга шахснинг ички дунёсининг 
фа оллигини оширади. Ахборотларни қа
­
бул қилиш, узатиш, сақлаш, фойдаланиш, 
уларни ўзлаштириш кабилар ҳар бир му
­

---

45
2019 №4, Kasb-hunar ta’limi