“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

КАСБИЙ ТАЪЛИМ
сионал таълим муассаларида ишчи касб 
эгалари ва мутахассисларни тайёрлашга 
урғу берилганлигини инобатга олиб, ишчи 
касбларнинг ўқув режасида 65-70%и, му
­
тахассисликларнинг ўқув режасида 40-
50%и амалиёт машғулотларни ташкил 
қилиши режалаштирилса мақсадга муво
­
фиқдир. Бу ўз навбатида ишлаб чиқариш 
таълими усталарига бўлган талаб ва ишлаб 
чиқариш таълими усталарининг касбий ва 
педагогик компетенциясига қўйиладиган 
талабнинг қондирилишига олиб келади. 
Шу билан бирга таъкидлаб ўтиш ло
­
зимки, профессионал таълим муассасала
­
рида фаолият кўрсатаётган ишлаб чиқа
­
риш таълим усталарининг сифат таркиби 
қониқарсиз аҳволда бўлиб, қуйидаги кўри
­
нишда бўлган:
Ишлаб чиқариш таълими усталари
­
нинг 1.8%и – 1-тоифа;
Ишлаб чиқариш таълими усталари
­
нинг 5.9%и – 2-тоифа;
Ишлаб чиқариш таълими усталари
­
нинг 92.3 %и – тоифасиз. 
Ишлаб чиқариш таълими усталари
­
нинг амалдаги малакавий хусусиятлари
­
нинг таҳлили уларнинг касбий ва педаго
­
гик тайёргарлик даражасига қўйиладиган 
талабларнинг жуда паст даражада экан
­
лигини кўрсатди. Касб-ҳунар коллежла
­
рида ишлаб чиқариш таълими усталари 
турли касб эгалари ва мутахассисларни 
тайёрлашда иштирок этсада уларга қўйи
­
ладиган малака талаби битта бўлиб у ҳам 
бўлса умумий талаблардан иборат. Ишлаб 
чиқариш таълими усталарининг касбий ва 
педагогик малакасига қўйиладиган кон
­
крет талаблар ишлаб чиқилмаган. Бундан 
ташқари ишлаб чиқариш таълими устала
­
рини тайёрлашнинг яхлит тизими мавжуд 
эмас. Бугунги кунда касб-ҳунар коллежла
­
рида фаолият юритаётган ишлаб чиқариш 
таълими усталари олий таълим муассаса
­
ларининг тегишли йўналишларини ёки 
шу йўналишнинг касбий таълимини ёки 
касб-ҳунар коллежларини тамомлаганлар 
ташкил этмоқда. 
Олий таълим муассасаларининг таал
­
луқли йўналишларини тамомлаган маълум 
техник мутахассислика эга бўлган, бироқ 
педагогик, яъни педагогик билимга эга 
бўлмаган олий маълумотли мутахассис
­
ларни педагогик қайта тайрлаш масаласи 
долзарблигича қолмоқда. 
Касб-ҳунар таълими тизимида амалга 
оширилаётган ислоҳотлар даврида ишлаб 
чиқариш таълими устасини тайёрлаш бў-
йича олий таълим муассасаларида тайёр
­
лаш камида 4 йил, касб-ҳунар коллежла
­
рида тайёрлашга эса 2 йилдан кўпроқ вақт 
керак бўлади. Муаммонинг ечими касб-ҳу
­
нар коллежларида фаолият юритаётган 
ишлаб чиқариш таълими усталарининг ма
­
лакасини ошириш тизимини тубдан қайта 
ташкил этиш мақсадга мувофиқдир. 
Касб-ҳунар таълими тизимида фаоли
­
ят юритаётган ишлаб чиқариш таълими 
усталарининг касбий ва педагогик маҳо
­
ратини ривожлантиришнинг турли жиҳат
­
ларига бағишланган сўнги тадқиқотлар ва 
нашрларнинг таҳлили шуни кўрсатадики, 
бугунги кунда ишлаб чиқариш таълим 
усталари профессионал сифатни риво
­
жлантиришнинг яхлит тизими сифатида 
малакасини ошириш тизими тасвирланган.
Ишлаб чиқариш таълими усталари
­
нинг малакасини ошириш жараёни Ўз
­
бекистон Республикаси Вазирлар Маҳка
­
масининг 2012 йил 10 августдаги “Ўрта 
махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари 
раҳбар ва педагог кадрларининг малака
­
сини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш 
тизимини янада такомиллаштиришга доир 
чора-тадбирлар тўғрисида” 242-сон қаро
­
ри асосида ташкил қилиб келинмоқда. 
Юқоридаги қарор билан тасдиқланган 
низомда ишлаб чиқариш таълим усталари
­
нинг малакаларини оширишнинг бир неч
­

---

42
Kasb-hunar ta’limi №4, 2019