“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

ПЕДАГОГИКА
• 
ўқув режалари ва фан дастурлари ин
­
дивидуал таълим тамойиллари асосида 
ишлаб чиқиш; 
• 
махсус фанлар бўйича таълимий, тар
­
биявий ва ривожлантиривчи функция
­
ларининг индивидуаллаштирилган таъ
­
лим тамойиллари асосида белгилаш; 
• 
махсус фанлардан ўқув материалини 
ишлаб чиқишда ўқувчиларнинг ўртача 
даражада тайёрланганлигига мўлжал
­
ланганлиги, бунда ҳақиқий ўқув имко
­
ниятлари инобатга олиш; 
• 
махсус фанлар бўйича ўқув топши
­
риқлари мазмунини ишлаб чиқишда му
­
раккаблик даражалари инобатга олиш; 
• 
таълими мақсадидан келиб чиқиб, ба
­
жариши зарур бўлган амалий ҳаракат
­
лари билан аниқ мақсадга, реал ўқув 
вазиятига эришиш шартларига бевоси
­
та боғлиқ бўлган ҳаракатлар ўртасидаги 
мувофиқликликни ўрнатиш; 
• 
махсус фанларини ўқитишда индивиду
­
ал таълим технологиялари ва методла
­
ридан самарали фойдаланиш; 
• 
махсус фанларидан дарсдан ташқа
­
ри пайти ўзлаштириши қийин бўлган 
ўқувчилар билан якка тартибда ишлаш
­
нинг замонавий шакл ва методларидан 
қўллашдир. 
Ушбу талабларнинг бажарилиши учун 
ихтисослаштирилган коллежларнинг ўқув 
режалари ва махсус фан дастурлари умумий 
коллежлариникидан фарқли равишда ҳар 
бир ўқувчининг тайёргарлиги, интилиш-
лари, ҳақиқий ўқув имкониятларидан келиб 
чиқувчи объектив талабларини инобатга 
олиб индивидуаллаштирилган таълим та
­
мойиллари асосида ишлаб чиқилиши ло
­
зим. Бунинг учун:
• 
имконияти чекланган ёшларнинг ҳа-
қи қий ўқув имкониятларини тахлил 
қилиш, ҳар бир имконияти чекланган 
ёшларнинг индивидуал хусусиятларини 
билиш; 
• 
касбий ва меҳнат фаолиятининг мақса-
дини аниқ ва равшан белгилаш, ўқув 
мақсадларини фаолиятга йўналтириб 
белгилаш; 
• 
имконияти чекланган ёшлар олдига 
қўйилаётган ўқув масалалари ва топши
­
риқларнинг мураккаблиги ва уларнинг 
ҳақиқий имкониятларига мослигини 
аниқлаш лозим.[2]
Ихтисослаштирилган коллежларда ин-
дивидуаллаштирилган таълим жараёни 
ўқувчиларнинг имкониятлари ва уларнинг 
шахсий хусусиятларини ҳисобга олган 
ҳолда лойиҳалаштирилади ва ўқувчининг 
ривожланиши учун психологик-педагогик 
муҳит яратилади.
Имконияти чекланган ёшларни инди-
ви дуал ёндашув асосида касб-ҳунарга тай-
ёрлашда таълимий функция билан бир қа
­
торда ривожлантирувчи ва тарбияловчи 
функцияларнинг замонавий йўналишлари
­
ни инобатга олган ҳолда ўқувчининг шах-
си га қаратилган фаолиятнинг яхлитлиги, 
комплекслилиги ва шахсий ёндашув ҳисоб
­
га олинади.
Бизнинг фикримизча, имконияти чек-
ланган ёшларни касб-ҳунарга тайёрлашда 
таълимнинг ривожланиш стратегия сини 
ҳисобга олиш керак. Бунда юз бераётган ўз
­
гаришларни ва кириб келаётган инноваци
­
яларни имкониятлари чекланган ёшларни 
ўкитишнинг таркибий қисми бўлиб кирган 
янада юқорироқ тартибдаги тизимлар яъни 
имконияти чекланган ёшларни ўқитиш, са
­
ломатлигини тиклаш, ижтимоий муҳофаза 
қилиш контекстида қараб чиқиш керак.
Ҳар бир педагог махсус фанларни 
ўқи тишда индивидуал ёндашув асосида 
жисмоний имконияти чекланган ўқувчи
­
ларни мотивацион ва психологик қўллаб 
қувватлаб, улар билан суҳбат, кузатиш, 
дисскусия, асаб-руҳий чекланишлар тера
­
пияси, психологик тренинглар олиб бори
­
ши керак. Келажакда имконияти чекланган 
ёшларнинг истиқболли касб-ҳунар эгалари 
бўлиб камол топишига имкон яратади.

---

12
Kasb-hunar ta’limi №4, 2019