Kasb hunar kollej

Foydalanilgan adabiyotlar:
1. O`zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi qonuni .1997 y.
2. O`zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” T.1997
3. “Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo`yilgan Davlat talablari” O`zRXTB. MMXQTMORO`MM 2012
4. “Bolajon” tayanch dasturi. Toshkent. O`zRXTB. MMXQTMORO`MM. 2012 yil.
“ZIYO-Net”
Kollejning VEB sayti www.quqonped.zn.uz.


2-mavzu: Ertak tuzish orqali bolalarning ijodiy faoliyatini rivojlantirish.
Reja :

1. 
   Ertak va hikoyalar tuzish orqali bolalarni o’z fikrlarini aniq, ravshan va tushunarli tarzda bayon etish malakalarini shakllantirish.
   
2. 
   O’quvchilarga turl yosh guruhlar uchun ertak va hikoyalar namunasini berish. O’quvchilar mustaqil drama – qarshi fikrlash (Men metodi- masalan: Sholg’om katta bo’lib o’sibdi.
   
3. 
   Qarama-qarshi fikr: Sholg’om kichkina bo’lib o’sibdi) ertak va hikoyalar tuzishni mashq qiladilar va unga mos ko’rgazmalar tayyorlaydilar.
   

Tayanch iboralar: Kitob burchaklari, dastur, eskiz, maket, drama.

Bolalar ijodiy ertak yoki hikoya tuzar ekan, unig mazmunii mustaqil o’ylab toppish, mazmuni tushunarli bo’lishi uchun tushunarli zaruriy so’zlarni to’g’ri tanlash va mantiqan bir-biriga to’g’ri bog’lay olish lozim. Yaxshi hikoya yoki ertak tuzish uchun uning kompozitsiyasini (bog’lamini , kulminatsiyasini, yechimini) bilishi hamda kata so’z boyligiga ega o’lishi, uning mazmunini qiziqarli tarzda tuza olishi, o’ziing fikrlarini aniq vq ifodali qilib bayon eta olishi kerak. Bola doimiy mashq qilishi orqali o’z fikrini bir-biriga bog’lab bayon eta olishi va hikoya, ertak to’qiy olishi mumkin. Bu vazifa esa kata va maktabga tayyorlov guruhlarda amalga oshiriladi. Chunki bu yoshdagi bolalarning nutqi Grammatik jihatdan to’g’ri shakllangan , lug’atga boy fikr yuritish doirasi keng, o’z fikrni ketma-ket bog’lab bayon eta olish malakasiga xilma-xil hayotiy taasurotlarga ega bo’ladi. Bu esa ijodiy ertak tuzishning asosiy shartlaridan biridir. Shuning uchun ham “Bolalar bog’chasida ta’lim-tarbiya dasturi” da katta va maktabga tayyorlov guruhidagi bolalarni ijodiy hikoya qilishga o’rgatishga bir qancha talablar qo’yilgan. Ushbu guruh bolalari birinchi yarim yillikda tarbiyachi tomonidan boshlangan hikoya yoki ertakni nihoyasiga yetkazishga , qisqa , lo’nda jumlalar tuzishga , tasviriy vositalardan foydalanishga , tarbiyachi taklif etgan mavzu asosida (“Quvonchli kun”, “Mehmonda” , “Bizning oila”, “Eng yaqin o’rtog’im”, “Dam olish kunida”, “Zo’r multfilm ko’rdim” va hokazo) mantiqiy rivojlanib boruvchi hikoya yoki ertaklarida ishtirok etuvchi personajlarning ruhiy kechinmalarini ta’sirchan bera olishga o’rgatadi. Ikkkinchi yarim yillikda esa dasturga asosan bolalarni ijodiy hikoya qilishga o’rgatishga quyidagi ish vazifalari belgilangan: tarbiyachi tomonidan taklif etilagan mavzu bo’yicha voqeani izchil davom ettirib, tugal mazmunli hikoya tuzish kko’nikmalarini mustahkamlash , voea sodir bo’lgan joy va vaqt , tabiat manzarasini qisqacha tasvirlash, personajlar ruhiy kechinmalarini korsatishlaiga ahamiyat berishlari zarur. Mustaqil tuzgan hikoyalaridagi personajlarga qisqacha ta’rif berishlariga ularning xatti-harakatlarini baholashlariga o’rfgatish , mustaqil tanlangan mavzu bo’yicha hikoya aytilayotganda voqeaning izchilligiga , tugal mantiqqa ega bo’lishiga , tasviriy ifoda vositalaridan o’rinli foydalanishlariga ahamiyat berishga o’rgatish kabi vazifalar qo’yilgan.

Tarbiyachi boshlagan ertak hikoyaning oxirini o’ylab toppish va oxiriga yetkazish. Tarbiachi bu hikoya turida hikoya yoi ertakning boshlanishi , uning bog’lanishini aytadi, bolalar esa qahramonlar bilan bo’ladigan asosiy voqealarni oylab topadi.