Касалликлари ва зараркунандаларига қарши

Доғли антрактоз

Бу касаллик хам оидиум сингари замбуруғлар томонидан вужудга келади ва тарқалади хамда у токнинг барча яшил органларига зарар етказади. Ток баргларида турли хажмдаги қўнғир доғлар пайдо бўлади, барг шапалоғи эгри-бугри бўлиб, зарарланган жойлари тешилиб қолади. Қаттиқ зарарланган барглар қуриб, тушиб кетади. Ток гуллари эса бутунлай нобуд бўлиши мумкин. Антрактоз билан зарарланган узум тугунчалари қўнғир тусга киради ва тўкилади. Зарарланган меваларда думалоқ, бироз ботиқ бинафшасимон- қўнғир рангдаги доғлар пайдо бўлиб, доғларнинг атрофи тўқ жигарранг ёки қора ранг билан ўралади. Антрактоз билан зарарланган мевалар бир томонга ўсади, лекин кейинчалик қуриб қолади. Новдалар зарарланганда мўрт ва
енгил шамолда ҳам синадиган бўлиб қолади. Бундан ташқари, улар яхши пишмайди ва натижада қишга чидамсиз бўлиб қолади. Қаттиқ зарарланган новдалар баъзан қуриб қолади. Касалланган туплар одатда яхши ривожланмайди, уларнинг новдалари жуда ингичка, барглари ва мевалари эса яхши ривожланмаган бўлади. Натижада касаллик туфайли заифлашиб қолган токлар 3-4 йилдан сўнг қуриб қолади. Антрактоз замбуруғлари зарарланган новда тўқималарида қишлайди ва эрта баҳорда конидиялар кўринишида тарқалади. Бу касалликнинг ривожланиши учун нам хаво туртки бўлади. Шунинг учун баҳорги вегетация даврида ёғингарчилик кўп бўлса, бу касаллик тез тарқалади. Агар ер ости сувлари яқин бўлса, антрактоз кўпроқ зарар етказади. Ток навларидан Хусайни, Қора ва оқ кишмиш, Каттақурғон, Эчкемар, Оқ ва пушти тоифи кабилар кўпроқ зарарланади.
Касалликка қарши кураш чоралари қуйидагилар: Касаллик аломатлари пайдо бўлган токзорларда унга қарши курашнинг агротехникавий тадбирлари одатда профилактик кўринишга эга бўлади. Антрактозга қарши оидиум ва барг ўровчиларига қарши ўтказиладиган тадбирлар қўлланилади хамда кесилган новдалар дарҳол йўқотилади. Антрактоз билан оғриган токлардан қаламча олмаслик керак. Касалланган узумзорларга кимёвий препаратлар пуркалади. Бунда биринчи марта кузда, ток тупларини кўмишдан олдин ёки баҳорда, Куртаклар ёзилишидан олдин 1,5% ли ДНОК суюқлиги билан ишлов берилади. Иккинчи марта баҳорда, новдалар 3-4 барг чиқарганда 1% ли Бордосс суюқлиги (100 литр сувга 1 килограмм мис купороси ва охак қўшиб) пуркалади. Бундан 10-12 кун ўтгач, Бордосс суюқлиги билан қайтадан ишлов берилади.