Касалликлари ва зараркунандаларига қарши

Ёнғоқдаги қўнғир доғланиш касаллиги

Касалликка чалинган ёнғоқнинг ёш баргларида айланасимон қўнғир доғлар, кейинроқ эса кулранг-қўнғир доғлар пайдо бўлади. Улар чаплашиб, барглар қўнғирлашади ва тўкилади. Меваларда чуқуррок қизил-қўнғир доғлар бўлади. Мевалар қурийди, ёрилади ва тўкилади. Новдаларида эса кулрангсимон яралар хосил бўлади. Ёз ойининг биринчи ярмидаги мўл ёмғирлар бу касалликнинг ривожланишига туртки беради.
Касалликка қарши кураш чоралари қуйидагилар: Касаллик аломатлари бор ёнғоқнинг вегетация даврида 3-4 марта 1% ли Бордосс суюқлиги ёки унинг ўрнини босувчилар билан ишлов бериш: биринчиси – май ойида, иккинчиси ундан 20-25 кун кейин.
Т о к (У з у м)

Мозаика касаллиги

Ушбу касалликка чалинган токнинг барглари тарами бўйлаб сарғаяди, кейинчалик эса бутун барг пластинаси бўйлаб нотекис оч сариқ доғлар тарзида тарқайди. Кўпчилик барглар оч нуқталар билан қопланади. Бир неча йилдан бери касалланаётган ўсимликларнинг ёш барглари рангсизланади ва мевалари майдалашади. Бу касаллик сўрувчи зараркунандалар орқали тарқалади. Касалликка қарши кураш чоралари қуйидагилар: Экиш материалини соғлом ўсимликлардан тайёрлаш, токни яхши парвариш қилиш ва касаллик тарқатувчи хашоратлар билан ўз вақтида кураш олиб бориш.

Оидиум (Унли шудринг)

Бу касаллик токнинг ер устки қисмларининг барчасини зарарлайди. Баҳорда баргларнинг устки тарафида кулрангсимон оқ ғубор пайдо бўлади ва кейинчалик доғлар чаплашиб, бутун баргни қамраб олиши мумкин. Барглар буралиб, қуриб қолади. Новдалар яхши ўсмайди ва етилмайди, баъзан эса қуриб қолади. Гуллари ва ғунчалари унсимон ғубор билан қопланади ва тўкилиб кетади. Мевалари эртароқ зарарланганида ривожланмайди, қўнғир
тусга кириб, қуриб қолади. Йирик мева доналари ёрилади ва уруғлари очилиб қолади, моғор босиб, қурийди.
Касалликка қарши кураш чоралари қуйидагилар: Касаллик аломатлари пайдо бўлган токларга туюлган Олтингугуртни чанглатиш (20-25 кг/га) ёки 1% ли Коллоидли олтингугуртни ток новдаларида 4-5 барг шаклланганда, гуллаб бўлиши биланоқ, ёш меваларга ҳам чанглатиш. Чанглатиш узумзорнинг зарарланиш даражасига қараб, баҳор-ёз ойларида тўрт мартагача амалга оширилади. Биринчи марта эрта баҳорда ток 4-5 барг чиқаргандан сўнг, шундан 8-10 кун ўтгач – иккинчи марта, ток гуллагандан кейин бир хафта ўтгач, учинчи марта чангланади. Учинчи чанглашдан кейин тезда ёғингарчилик бўлса, тўртинчи марта чангланади. Бунда икки хисса Олтингугурт талқонига 1 хисса охак кукуни ёки кўча тупроғи аралаштирилади. Бир гектар узумзорга бир марта ишлов бериш учун новдаларнинг зичлигига қараб, 25-35 кг аралашма сарфланади. Олтингугурт талқони бўлмаса, 0,4-0,6% ли Коллоид олтингугурт эритмаси пуркалади. Худди шундай концентрациядаги Тиовидни ҳам қўллаш тавсия этилади. Ишлов бериш учун ИСО ва бошқа препаратларни ҳам ишлатиш мумкин: Квадрис (10 литр сувга 6-8 грамм), Строби (10 литр сувга 2 грамм), Торсин-
М (10 литр сувга 10 грамм) ва Топаз (10 литр сувга 2-2,5 грамм).