Каримова мавжуда

Мунозара – таълим тизимида тизимларда нутқ ўқитиш, ўз фикрини
мустақил ва асосли баён қилиб, хулосалар чиқариш воситаси сифатида ғоя
муҳим ўрин эгаллайди. Бу бажариладиган ишнинг бир тури бўлиб, ўзаро
тортишиш жараёнини келтириб чиқаради ва унга аниқлик киритади. Талаба
томонидан «ўз сўзи» ўзига хос услуб асосида изчил, савол фикр юритилади.
Мунозара вақтида талабалар ўзларига ишонган ҳолда саволларни
мунозара қилишади. Мунозара учун шундай шароит яратиши керакки, унда
талабалар ўз фикрларини ишонч билан очиқ айтиш, камчиликлари учун
айбга қўймасликларига ишонган ҳолда баён этишлари керак.
Мунозара усулидан қуйидаги мақсадлар учун фойдаланиш мумкин:
- янги билимларни шакллантириш;
- таълим олувчиларда у ёки бу саволларни чуқур ўйлаб кўриш, туб
маъносига етишга ва (мотивация)ни таъминлаш;
- коммунактив кўникмаларни шакллантириш, ўқувчиларга ўз фикрида
мустаҳкам туриш ва уни ҳимоя қилишга ёрдам бериш;
Мунозарани ўқитиш талаблари ва қоидалари талабларга олинади.

---

65
- мавзу таҳлаб олинади;
- мавзуга иш режа тузилади;
- мавзунинг қисқача мазмуни берилади;
- мавзуга шу мунозарани ўтказишдан кўзланган мақсад белгиланади.
Мунозаранинг самарадорлиги бир қатор омилларга боғлиқдир:
- таълим олувчиларнинг тайёргарлигига, яъни ўз фикрини билдира
олмаса, оппонентларни ишонтира олмаса, мунозара чалка шва қарама-қарши
тус олади. Шунинг учун ўқитувчи таълим олувчиларда ўз фикрини аниқ ва
равшан баён эта олиш қобилиятини шакллантиришга, саволларни пухта ва
маъноли қилиб аниқ ифода эитшга, муайян исботлар келтиришга эриишиши
лозим ва ҳ.к.;
- мунозарани фақат жамоада соғлом муҳит бўлгандагина, қатнашчилар
бир-бирлари билан дўстона муносабатда бўлгандагина ўтказиш мумкин;
- мунозара мавзу фикр алмашиш учун мос бўлган ўқувчилар берилган
мавзу бўйича етарли билимга эга бўлган тақдирдагина муваффақиятли
чиқади.