Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

Кўрсаткичлар
Материалларни баҳолаш
	Шартнома баҳода	Ҳақиқий таннархда
Ой бошига қолдиқ	10000	15000
Ой давомидаги кирим	50000	60000
Жами тушум (1+2)	60000	75000
Транспорт-тайѓрлов харажатлари: суммада: фоизда:	15000 25	75000-60000 (15000*100)/60000
Ҳисобот ойида сарфланди	40000	45000
Ой охирига қолдиқ	20000	30000

12.6. Материаллар сарфланишини бухгалтерияда ҳисобга олиш


Материалларнинг сарфланишини бухгалтерия ҳисобида ҳисобга олишнинг муҳим хусусиятлари мавжуд. Корхонада материаллар қуйидаги мақсадлар туфайли омбордан чиқиб кетиши мумкин:

221. 
     ишлаб чиқаришга сарфланганида;
     
222. 
     ортиқча материаллар сотилганида ва бошқа ҳолларда.
     

Омбордан ишлаб чиқаришга материаллар сарфланганида қуйидагича бухгалтерия проводкаси берилади:
Д-т Ишлаб чиқариш харажатлари (2010, 2310, 2510 ва ҳоказо)
К-т 1010-«Хом-ашѓ ва материаллар».
Ҳисоб-китобнинг журнал-ордер шаклидаги корхоналарда ишлаб чиқариш учун сарфланган материалларнинг улгуржи баҳоси, шартнома ѓки режа таннархи бўйича 10-журнал-ордер, бошқа мақсадлар учун сарфланган материаллар эса 10/1-журнал-ордерга ѓзилади.
Моддий бойликлардан тўЃри фойдаланиш мақсадида ҳар бир корхона зарур бўлмаган материалларнинг бор-йўқлигини текшириб кўриши лозим. Агарда корхонада кераксиз ѓки ортиқча материал борлиги аниқланса, уни бошқа корхонага сотиши мумкин.
Масалан, корхонада ҳақиқий қиймати 20000 сўмлик ортиқча материал борлиги аниқланди ва корхона уни 30000 сўмга бошқа корхонага сотди. Ушбу муомалаларга ҳисобда қуйидагича проводка берилади:

223. 
     материалнинг ҳақиқий қиймати ҳисобдан чиқарилди.
     

Д-т 9220-«Бошқа активларнинг реализацияси ва бошқача чиқиб кетиши» - 20000 сўм
К-т 1010-«Хом-ашѓ ва материаллар» - 20000 сўм.

224. 
     материалнинг сотиш қиймати акс эттирилди:
     

Д-т 4890-«Бошқа шахсларнинг қарзлари-жорий қисми» - 30000 сўм
К-т 9220-«Бошқа активларнинг реализацияси ва бошқача чиқиб кетиши» - 30000 сўм.
ЌЌС ҳисобланди 4000 сўм;
Д-т 9220-«Бошқа активларнинг реализацияси ва бошқача чиқиб кетиши»-4000 сўм
К-т 6410-«Бюджетга тўловлар бўйича қарзлар» - 4000 сўм.

225. 
     ортиқча материлларни сотишдан фойда олинди (30000-20000-4000)=6000 сўм;
     

Д-т 9220-«Бошқа активларнинг реализацияси ва бошқача чиқиб кетиши» - 6000 сўм
К-т 9320-«Бошқа активларнинг реализацияси ва бошқача чиқиб кетишидан олинган фойда» - 6000 сўм.