Xulosa
Son tushunchasining kelib chiqishi va keyingi rivojlanishini tarixini tahlil
etganda beixtiyor sonlarning keyingi guruhlari qanday bo`lar ekan degan savol
tug`iladi. Buning uchun quyidagi shartlarni qo`yish to`g`ri bo`ladi:
1. Zamonaviy fan murakkab tabiatli jarayonlarni ifodalovchi shunday
kattaliklarga duch kelishi natijasida sonlarning yangi ko`rinishlarini topish va
tadbiq etish zarurati kelib chiqadi.
2. Yangi sonlarni kiritilishida ahamiyatli bo`lgan asosan ikki tarafi mavjud:
ular ustida bajariladigan amallar to`liq aniqlangan bo`lishi va qarama-
qarshilikka ega bo`lmasligi talab etiladi;
sonlarning yangi tizimi yangi masalalarni yechishga imkon berishi yoki
mavjud yechimlarni yanada oson yechiilishini ta’minlashi kerak.
3. Hozirgi vaqtda ko`pchilik qabul qilgan yettita sonlar umumlashmasi
(to`plami) mavjud:
natural, ratsional, haqiqiy, kompleks, vektorli, matritsali va
transfinit sonlar.
Ayrim olimlar funksiyani funksional son deb qaragan holda bu
kabi umumlashmani 12 taga yetkazishni taklif etishmoqda.
Son tushunchasining rivojlanish tarixi uzoq davrni o`z ichiga oladi. Ayrim
sonlarni tan olinishi uchun bir necha asrlar talab qilingan. Turli qarama-
qarshiliklarni yengib o`tishi uchun katta vaqt talab etgan.
Magistrlik dissertatsiyasida har bir sonli to`plamlarning yaratilishi tarixi
atroflicha o`rganilgan. Asosli tarixiy dalillar keltirilgan.
65
Foydalanilgan adabiyotlar
1.
Клюйков С.Ф. Числа и познание мира. – Мариуполь:
Полиграфический центр газеты «ИнформМеню». 1997г. – 112 с.
2.
Г.И.Гейзер. История математики в школе. Пособие для учителей. –
М.: Просвещение, 1981. – 239 с.
3.
M.Ahadova O`rta Osiyolik olimlarning matematikaga doir ishlari.
«O`qituvchi», T., 1984.
4.
А.И.Володарский Очерки истории средневековой индийский
математики, «Науки» М., 1977
5.
Г.П.Матвиевская, Учение о числев средновековом Востоке. «Фан»,
Ташкент
6.
Б.А.Розенфельд идр. Абу Райхон ал-Беруни, «Наука», М.1973
7.
Б.А.Розенфельд, А.П.Юшкевич, Омар Хайям, «Наука», М.1965
8.
К.А.Рывников Истории математики. «Наука», М.1974
9.
Х.Назаров, К.Остонов, Математика тарихи
10.
С.Х.Сиражиддинов Хорезми – выдающихся математик и астраном
средневековья, «Просвещения», М. 1983
11.
Г.Г.Цейтен. История математики в XVI-XVII века, «Гостехиздат»,
М.-Л. 1938
12.
А.П.Юшкевич История математики в России до «Наука»
13.
S.X.Abjalilov, Z.N.Kamilova, Z.O.Rajabova “Bo’linish belgilarni
aniqlashda Jbikovskiy usuli”, Ilm-fan va ta’limning rivojlanish
istiqbollari ilmiy konferensiyasi, 2020 yil 62 bet
14.
S.X.Abjalilov, Z.N.Kamilova, Z.O.Rajabova “Masalalarni ko’rgazmali
qurollar yordamida arifmetik va algebraik usullarda yechish”, Ilm-fan va
ta’limning rivojlanish istiqbollari ilmiy konferensiyasi, 2020 yil 69 bet
66
15.
D.N.Ashurova, Z.N.Kamilova “Innovatsion dasturiy-didaktik majmualar
electron ta’limning kontinenti sifatidagi o’rni”, O’zbekistonda ilm-fan va
talim ilmiy konferensiyasi, 2020 yil 64 bet
16.
Z.N. Kamilova “G’aroyib sonlar” , Aniq fanlarni kasbga yo’naltirib
o’qish muammolari va yechimlari respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi
II qism 2018 yil 90 bet
17.
Z.N. Kamilova, “Sehrli kvadratlar”, Fundamental matematika
muammolari va uning tadbiqlari respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi,
II qism 2019 yil 187 bet
18.
S.X.Abjalilov, Z.N.Kamilova “Oxirgi raqam topishga doir soda usullar”,
илим хем техника жетискенликлерин системасына енгизиў
машқалалары respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi 2020 yil 32 bet
Internet saytlari
19.
http://ega-math.narod.ru/Halmos/htm
. Xalqaro matematika sayti
20.
http://mathematica.ru
Matematika haqida sayt
21.
http://www.edu.uz
O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim
Vazirligi portali
22.
http://www.nuu.uz
O’zbekiston Milliy Universiteti sayti
23.
http://www.nspi.uz
Navoiy Davlat pedagogika instituti sayti
Do'stlaringiz bilan baham: |