Kamilova zebiniso nusrat qizi son tushunchasining rivojlanish tarixi va istiqbollari



Download 0,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/36
Sana30.03.2022
Hajmi0,78 Mb.
#518232
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36
Bog'liq
dissertatsiya Kamilova Zebiniso

5.
 
Ayrim qiziqarli sonlar 
 
Pifogor o’zining shogirdlari bilan o’tkazilgan uchrashuvlarining birida: “Har 
qanday sonning o’ziga yarasha ajoyibligi bor” deb aytgan ekan. Shu uchrashuvga 
qatnashgan Pifagorning shogirdlaridan biri: “Bo’lmasa aytingchi, ajoyib 17 tub 
sonning qanday ajoyibligi bor?” deb so’ragan. Pifagor quyidagicha javob bergan: 
“17 juda Ham ajoyib sondir. U 2 ta kvadratlarning va 2 ta to’rtinchi darajalarining 
yig’indisidan iborat. 
17=1
2
+4
2
=1
4
+2

1.
Agar 1-hadi va ayirmasi 15873 ga teng bo’lgan 9 hadli 
progressiyaning hamma hadlarini ketma-ket 7 ko’paytirilsa, quyidagi sonlar hosil 
bo’ladi. 
15873×7=111111 
31764×7=222222 
47619×7=333333 
63492×7=444444 
79365×7=555555 
95238×7=666666 
111111×7=777777 
 
 
 


60 
2.
Agar 7
2
=49 soninig raqamlari orasida 48 yozilib, quyigadagi yo’l 
bilan sonlar tuzilsa, natijasida hamma vaqt kvadratli son son hosil. 
49=7

4489=67

444889=667

44448889=6667

…………………………… 
3.
9 soni bilan bog’liq bo’lgan ajoyibotlar ham mavjud. 
9×7=63 
99×77=7623 
999×777=776223 
9999×7777=77762223 
………………………………… 
4.
9
2
=81 dan foydalanib istagancha 9 lardan iborat bo’lgan sonning 
kvadratini yozish mumkin. 81 sonidagi 8 oldiga 9 lar sonidan 1 ta kam 9 va 1 
oldida o’shancha nol yozish yetarli. 
9
2
=81 
99
2
=9801 
999
2
=998001 
9999
2
=99980001 


61 
5.
Faqat birlardan iborat bo’lgan sonlarnig kvadratlarini quyidagi 
piramidalar jadval yordamida yozish mumkin. 
1
2
=1 
11
2
=121 
111
2
=12321 
1111
2
=1234321 
11111
2
=123454321 
111111
2
=12345654321 
1111111
2
=1234567654321 
11111111
2
=123456787654321 
111111111
2
=12345678987654321 
6.
Agar 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27 arifmetik progressiyaning hamma 
hadlari mos ravishda 37 ko’paytirilsa, 111, 222, 333, 444 …….999 ajoyib 
progressiya hosil bo’ladi. 
37×(3+7)=3
2
+7

37+3×7=3
2
+7

37×3×7=777 
Gori shahridagi havaskor matematik A. Xabalashvili o’z raqamlari kublari 
yig’indiga teng bo’lgan quyidagi 3 xonali sonlar mavjudligini va raqamlari 
yig’indisi bilan raqamlar ko’paytmasining ko’paytmasiga teng bo’lgan 2 ta 3 
xonali sonlar mavjudligini ko’rsatadi. 


62 
153=1
3
+5
3
+3

371=3
3
+7
3
+1

407=4
3
+0
3
+7

135=(1+3+5)×1×3×5 
144=(1+4+4)×1×4×4 
Moskvalik V. Ul’yanov 
1233=12
2
+33
23456=(2+3+4+5+6)

8833=88
2
+33

Injener Kiberov (Xar’kov shaxri) 
2427=2
1
+4
2
+2
3
+7

1306=1
1
+3
2
+7
3
+6

1676=1
1
+6
2
+7
3
+6

Shunday nayural sonlar mavjudki, ular yig’indisi va ko’paytmasi faqat 
joylashish tartibi bilan farq qiladi. 
9+9=18 9×9=81 
24+3=27 24×3=72 
47+2=49 47×2=94 
263+2=265 263×2=526 
497+2=499 497×2=994 
Shunday 2 xonali sonlar mavjudki, ularning ko’paytmasi quyidagi ajoyib 
xossaga ega:


63 
12×42=21×24 24×63=42×36 
12×63=21×36 24×84=42×48 
12×84=21×48 36×84=63×48 
23×96=32×69 46×96=64×69 
7.
Agar 1 dan 9gacha bo’lgan ketma-ket sonlardan hosil bo’lgan sonni 9, 18, 
27, 36, 45, 54, 63, 72, 81 arifmetik progressiyaning hadlariga ketma ket 
ko’paytirsak natijada 9 ta bir xil raqamlardan iborat sonlar hosil bo’ladi. 
123456789×9=111111111 
123456789×18=222222222 
123456789×27=333333333 
123456789×36=444444444 
123456789×45=555555555 
123456789×54=666666666 
123456789×63=777777777 
123456789×72=888888888 
123456789×81=999999999 


64 

Download 0,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish