Kamal mámbetov, Kama

Tolǵawlar

Jaqsınıń barsań qasına,

«Beri kel»dep shaqırar. Jamannıń barsań qasına, Ash jolbarıstay aqırar.
Batır bolar kisini, Múshesinen tanırsań, Adam bolar adamdı, Sheshesinen tanırsań. Beresige besew kóp, Alası®a altaw az.
Aqılsız aqmaq adam®a, Altın sózdiń parqı az. Jaqsı®a jaqsı gápti aytsań, Aldıńda bas iyedi.
Jaman®a bir is tapsırsań, Pitkenshe ishiń kúyedi.
Aqıllı®a sóz aytsań, Kóp keshikpey pitedi.
Aqmaqqa aytqan sózleriń, Suw túbine ketedi.


* * *

Dáme qılma birewden, Dámegóy bolar uyatsız, Hárqanday bar®an jerińnen, Qaytpawıń kerek juwapsız. Aq sút bergen ananıń, Balada haqı kóp bolar.

Atanıń qádirin bilmegen, Balanıń bası xor bolar.


* * *

Jigit bolsań shalqar bol, Izińe ergen shalqısın, Sózlerińdi esitip,

Tula boyı balqısın. Jigit bolsań qanıq bol,
Hár bir iske qayım bol. Sılbır bolıp úyrenbe,
Há degende tayın bol. Jigit bolsań batır bol, Jaw jeńgendey japırıp, Dushpan bárhá aybınsın, Aya®ıńa bas urıp.
Shala®ay bolma jasıńnan, Kópshilikte tis jerseń, Joldasıń qashsa qasıńnan, Qa®ıspada mush jerseń.


* * *

Sóz mánisin bilmegen, Sózdi ózine keltirer, Gúl mánisin bilmegen, Shaqasına zil keltirer. Jigittiń serli bol®anı, Ǵabırıspay júrse jolınan,

Ashıw-dushpan, aqıl-dos, Báleniń bári tilinen.
Bir kúni pitip jazılar, Darı®an tıyıq jarası. Til jarası ómirlik, Yadıńnan shıqpas ızası. Sózińdi sóyle abaylap,
Sózden shı®ar ashshılıq, Qayır etseń birewge,
Izi bolar jaqsılıq.


* * *

Sheshenlikten payda joq, Aytar sózi bolmasa.

Patshalıqtan payda joq, Ádil sózi bolmasa.
Kóp jańbırdan payda joq,
Jerge kógi bolmasa.
Mol jantaqtan payda joq, Mal®a sógi bolmasa.
Kóp xalıqtan payda joq, Ishinde begi bolmasa.
Batırlıqtan payda joq, Dushpan®a kegi bolmasa. Kóp sózden de payda joq, Sońında shegi bolmasa.