3.2 Tajriba sinov ishlari natijalarining tahlili Biz o‘z tajriba-sinov ishlarimizni Termiz shahar 2-Bolalar musiqa va san’at maktabida olib bordik. Tadqiqot doirasida olib borilgan izlanishlar va amaliy tajriba mashg’ulotlar pedagogik texnologiyalar vositasida yondoshib ko’p ovozli orkestr sinflarini tashkil etishda tanlangan fan sifatida tashkil etilgan tajriba-sinov guruhi o`quvchilar fanga nisbatan ancha faol, izlanuvchan va intiluvchan, ijodkor ijrochilar bo`lib shakillanayotganligin ko`rsatdi. Chunki, o’z mutaxasisiliklaridan
tashqari qo’shimcha cholg’uni o’zlashtirishi doimiy ravishdagi savol - javob, munozara, so`rov, tahlillar, o`qituvchi – o`quvchining erkin muloqoti va birgalikda ishlashi ularning ruhiyatiga yangi cholg’u asbobining kirib kelishi yangilik bo’lib yakka mutaxasislik sinifidan farqli o’laroq qo’shimcha cholg’uni o’zlashtirishi orqali jamoaviy orkestr sinfidagi yakka sinfdan farqli bo’lgan muhit va tengdoshlari bilan jo’shqinlikda xamfikir bo’lib o’rtoqlashib ijro qilishi o`z samarasini berishi tabiiy edi.
Har bir yuksak ishni bajarishda boshlang’ich davrida anchagina murakkab vaziyatlarga duch kelishimiz taabiiy, o`quvchilar mazkur faoliyatning dastlabki davrida o`z tushunchalarini ifoda etish, munosabat bildirish, o`z qarashlarini himoya qilishga ijrochilik imkoniyatini yo’lga qo’yishda yani o’z mutaxasisligi bo’yicha musiqa cholg’u asbobini o’zlashtirib yuqori sinfga o’tgan bir paytda boshqa bir qo’shimcha asbobni tanlangan fan sifatida o’zlashtirishi mushkul hisoblanib yangi asbobni o’rganishda uning pastanofkasi, aplikatura va shtirixlari, ijrochilik texnikasi, va ko’p ovozli jamoa ijrochiligi guruhlarida orkestr sinflarida amalyotni bajarishga biroz qiynaldilar. Ba’zi qabul qilishi qiyin musiqiy salohiyati sustroq xatoliklari ko’pligi yuzasidan xayojoni kuchli o’quvchi sozandalar bilan alohida yakka dars mashg’ulotlarini olib bordik va jamoaga ergashib ijroni sifat darajasi ustida hamjihatlikda ijro qilish ko’nikmalarini o’rgatib bordik.
Mavzuga doir nizom va dastur adabiyotlarni tahlil qilish va o‘rganish jarayonida o‘z shaxsiy pedagogik faoliyatimizga asoslangan holda, shuningdek tajriba-sinov natijalari tajriba-sinov ishlarni belgilashga yordam berdi. Tajriba-sinov ishlarning maqsadi O’zbekistonning Respublikasining barcha bolalar musiqa va san’at maktablarida xalq cholg’ulari jamoa ijrochiligi orkestr sinfini
o’quv-metodik ishlanmalarini pog’onama-pog’ona tashkil etish va chekka hududlardagi bolalar musiqa va san’at maktablarida ko’p ovozli xalq cholg’ulari jamoa ijrochiligi orkestr sinflarini to’g’ri tashkil etish ko‘nikmasini shakllantirish. Jumladan uning komponentlari musiqiy xotira, musiqiy tafakkur, musiqiy did, xalq cholg‘ularni o‘zlashtirish jarayonida musiqiy savodxonlikni shakllanishini ta’minlashga yo‘naltirilgan ta’lim mazmuni va metodikasining samaradorligini amaliyotda sinab ko‘rishdir.
Tajriba sinov ishlarining maqsadini amalga oshirish uchun quyidagi tashkiliy-pedagogik va mashg‘ulot ishlari amalga oshirild
-tajriba-sinov ishlari umumiy pedagogik prinsiplarga asoslangan xolda olib borildi;
-tajriba-sinov ishlari tashkil qilindi, yangi ishlab chiqilgan mashg‘ulot ishlanmasidan foydalanildi va tajriba-sinovga jalb etilgan guruhlar ekperimental va nazorat guruhlariga ajratildi;
-yangi ishlab chiqilgan mashg‘ulot ishlanmasi asosida mashg‘ulot o‘tildi;
- tajriba-sinov ishlari davomida eksperimental va nazorat guruhdagi natijalar taqqoslab borildi;
-tajriba-sinov ishlari jarayonida aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish yo’llarini aniqlandi;
- olingan natijalarga ko‘ra ishlab chiqilgan mazmun va ishlanma tahlil qilib borildi.
Buning uchun xalq cholg’ulari va boshqa bo’limlardan yuqori sinf o’quvchilaridan iborat tanlangan fan sinifidan tashkil topgan tajriba-sinov guruhi va nazorat guruhi o’quvchilarini tanlab oldik.
Bunda bolalar musiqa san’at maktabidagi yuqori sinf o‘quvchilari bilan orkestr darslarini an’anaviy uslubda olib borildi. Darslar haftada bir marta 45 minutdan 2 soat umumiy 90 minut o’tilishi rejalashtirilgan.
Ikkinchi guruh tanlangan fan o’rnida shakillangan tajriba-sinov sinf
o‘quvchilari bilan o‘tkaziladigan darslar eksperiment tarzda olinib, haftada ikki marta 2 soat 2 soatdan 4 soat rejalashtirildi. Ikkala guruhda ham mashg‘ulotlar reja asosida olib bordik Eksperiment guruhda bolalar nazariy bilimlari, amaliy ko‘nikmalarini qay darajada o’zlashtirilayotganligini nazorat qilish uchun anketa savollari tuzib chiqdik va birato’la nazorat guruhi o’quvchilarini xam nazriy-amaliy bilimlarini mustaxkamlab bordik.
