Birinchidan, tadbirkorlikning subyekti kim boʻlishi mumkin. Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va Oʻzbekiston Respublikasida tadbirkorlik toʻgʻrisidagi Qonuniga muvofiq balogʻat yoshiga etgan har bir fuqaro oʻz mulki asosida yoki mulk egasining vakolati asosida oʻz ixtiyor etgan Qonunga zid boʻlmagan faoliyat turi bilan shugʻullanishi mumkin.
Ikkinchidan, yuqoridagi taʻrifda tadbirkorlikning yana bir tomoni mazmuni ifoda etilgan boʻlib, u mazmunan boy, xilma xil koʻrinishiga ega. Tadbirkorlik faoliyatini tanlash, uni tashkil etish va rivojlantirish mohiyat jihatidan davlat, jamiyat ahamiyatiga molik ish boʻlmasdan, balki erkin tanlanadigan faoliyatdir.
Yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun ijtimoiy soliq stavkasi ikki baravarga pasaytirilishi kutilmoqda.
Joriy yilning 1-oktabridan boshlab Yakka tartibdagi tadbirkorlarning (YaTT) soliq idoralariga daromad soligʻini toʻlaganligi haqidagi hisobotni topshirish majburiyati bekor qilinadi. 2022-yil 1-yanvardan 2023-yil 1-yanvarga qadar respublika tumanlarida (Toshkent shahri bundan mustasno) faoliyat yurituvchi YaTTlar belgilangan ijtimoiy soliq stavkasini ikki baravarga pasaytirilgan holda toʻlaydi.
“Tadbirkorlik subʻyektlari uchun maʻmuriy va soliq yukini yanada kamaytirish, biznesning qonuniy manfaatlarini himoya qilish tizimini takomillashtirish toʻgʻrisida”gi prezident farmoni imzolandi.
Belgilanishicha, 2021-yil 1-oktyabrdan boshlab quyidagilar bekor qilinadi:
Yakka tartibdagi tadbirkorlarning (YaTT) soliq idoralariga daromad soligʻini toʻlaganligi haqidagi hisobotni topshirish majburiyati;
alohida tayyor import isteʻmol tovarlarining bojxona deklaratsiyasi rasmiylashtirilgan sanadan keyin 12 oy oʻtgach sotuvga qoʻyilishi hamda chakana savdoda realizatsiya qilinishiga qoʻyilgan taqiq;
2022-yil 1-yanvardan 2023-yil 1-yanvarga qadar respublika tumanlarida (Toshkent shahri bundan mustasno) faoliyat yurituvchi YaTTlar belgilangan ijtimoiy soliq stavkasi ikki baravarga pasaytirilgan holda bazaviy hisoblash miqdorining 50 foizi miqdorida toʻlaydi.
Savdo-sanoat palatasiga mahalliy shartnomalar doirasida yuzaga keladiganfors-majorholatlarinitasdiqlash vakolati beriladi.
2021-yil 1-oktabrdandavlat boshqaruvi organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlariningnazorat funksiyalaritegishli tartibda bekor qilinadi.
Tadbirkorlik subʻyektlari faoliyatining qonunchilik talablariga muvofiqligini tekshirish boʻyicha davlat nazorati funksiyalari roʻyxati qonun bilan tasdiqlanadi va roʻyxatga kiritilmagan davlat nazorati funksiyalarini amalga oshirishga yoʻl qoʻyilmaydi.
2022-yil 1-apreldan bosqichma-bosqich majburiy talablarning elektron reyestri joriy qilinadi. Mazkur reyestr Tadbirkorlik subʻyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish boʻyicha vakil tomonidan shakllantiriladi va yuritiladi.
2022-yil 1-yanvardanboshlab:
nazorat qiluvchi organlar tadbirkorlik subʻyektlari faoliyatini belgilangan tartibda tasdiqlangansavolnomaboʻyicha tekshiradi;
tekshirishlarni roʻyxatga olish kitobining hisobi elektron tarzda Tadbirkorlik subʻyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish boʻyicha vakil tomonidan yuritiladi.
2022-yil 1-aprelgaqadar tadbirkorlik sohasida davlat nazorati bilan bogʻliq katta hajmdagi maʻlumotlarni yigʻish, tahlil qilish va qayta ishlash imkonini beruvchi, shuningdek, quyidagi imkoniyatlarga ega “Yagona davlat nazorati” axborot tizimi ishlab chiqiladi va ishga tushiriladi:
davlat nazorati funksiyalari, majburiy talablar, tadbirkorlik subʻyektlari faoliyatini tekshirish huquqiga ega mansabdor shaxslarning elektron reyestrlarini shakllantirish va yuritish;
tekshiruvlarni elektron roʻyxatga olish va Tekshirishlarni roʻyxatga olish kitobining hisobini yuritish;
tadbirkorlik subʻyektlarini tegishli majburiy talablar boʻyicha onlayn oʻqitish va faoliyati majburiy talablarga mosligi boʻyicha oʻzini oʻzi tekshirish mexanizmlarini joriy qilish;
nazorat qiluvchi organlar tomonidan amalga oshiriladigan tekshirishlarning belgilangan tartibda oʻtkazilishini baholash.
2022-yildanboshlab tadbirkorlik subʻyektlariga maʻmuriy bosim darajasini aniqlash va yengillashtirish, shuningdek, huquqbuzarliklarning oldini olishga qaratilgan Tadbirkorlik faoliyati erkinligi indeksijoriy qilinadi.
2021-yil 1-noyabrga qadar Vazirlar Mahkamasining zaxira jamgʻarmasi mablagʻlari hisobidan “Yagona davlat nazorati” axborot tizimini ishlab chiqish uchun 1 milliard soʻmgacha boʻlgan miqdorda mablagʻlar ajratiladi.
Bundan avvalroq ham, Prezident Shavkat Mirziyoyev 20-avgust kuni tadbirkorlar bilan oʻtkazgan ochiq muloqotida belgilangan vazifalar ijrosini taʻminlash maqsadida “Soliq majburiyatlarini bajarishda tadbirkorlik subʻyektlariga yanada qulay shart – sharoitlar yaratish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”giFarmonniimzolagan edi. Farmonga muvofiq 2022-yil
1-yanvardanboshlab, kameral soliq tekshiruvinatijalari boʻyicha aniqlangan huquqbuzarliklar uchun moliyaviy sanksiyalar qoʻllanmaydi tadbirkorlik subʻyektlari tomonidan soliq hisobotinibelgilangan muddatlarda taqdim etmaganlik uchun moliyaviy sanksiyalarbekor qilinadi.
