Жисмоний тарбия ва спорт вазирлиги ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети артиқов зохиджон собирович

Танани айлантириш таъсирида мувозанат сақлаш кўрсаткичлари ва уларнинг пульсометрик қиймати (n=58; )

Тестлар	Натижа	ЮҚС (зарба/дақ.)
		Тестдан олдин	Тестдан кейин	3 дақ дан сўнг
Диаметри 60 см. айлана чизиқ ичида туриб танани чап томонга буриш: сони (марта)	3,2±0,2	68,9±3,2	115,8±5,2	78,1±3,4
вақти (сек.)	5,1±0,3
Диаметри 60 см. айланма чизиқ ичида курашчи ҳолатида туриб, танани ўнг томонга айлантириш: сони (марта)	2,9±0,4	70,3±3,3	117,6±4,8	76,6±3,5
вақти (сек.)	3,9±0,2

Бундай даражада қайд этилган вестибулосоматик кўрсаткичлар мазкур курашчиларда вестибуляр анализаторининг функционал имконияти ниҳоятда заиф шаклланганлигидан дарак беради. Эҳтимол шунинг учун ҳам ЮҚС тестлардан олдин мувофиқ равишда 68,9±3,2 ва 70,3±3,3 зарба/дақ билан ифодаланган бўлса, ушбу тест машқларининг юкламасидан кейин ЮҚС 115,8±5,2 ва 117,6±4,8 зарба/дақ гача кўтарилиб кетди. Мазкур машқларнинг пульсометрик қиймати мувофиқ тартибда 46,9 ва 47,3 марта/дақни ташкил этди. Юрак ритмининг тикланиш даражаси дастлабки кўрсаткичларга нисбатан анча юқори миқдорда қайд этилди. Вестибуляр анализаторининг бундай функционал имконияти, [71; 78-85-б.] фикрига қараганда, статокинетик ва динамик ҳаракатлар давомида мувозанат сақлаш турғунлигининг кескин тушиб кетишига олиб келар экан. Юқорида қайт этиган тадқиқот натижаларидан шундай тўхтамга келиш мумкинки, мувофиқ тест машқлари ёрдамида текширилган курашчиларда жисмоний сифатлар нопропорционал тартибда ривожланган, ҳатто белбоғли курашда ҳал қилувчи аҳамиятга эга статик ва динамик мувозанат сақлаш, эгилувчанлик сифатлари ҳам заиф шаклланганлигини кўрсатади. Аксарият мутахассис-олимларнинг фикрига мувофиқ, жисмоний сифатларни бир томонлама ривожлантириш ёки спорт турига қараб у ёки бу жисмоний сифатларни ривожлантиришга урғу бериш пировардида техник-тактик усулларни қўллаш кўламининг торайишига олиб келади узоқ давом этувчи мусобақа циклларида салбий оқибатларга олиб келиши мумкин. [98; 592-б.]; [57; 464-б.]; [97; 162-б.]; [65; 213-б.].