Jismlarning harakati. Fazo va vaqt darsning maqsadi a

p=mν
4. Mavzuni mustahkamlash:
`Mavzuning “Jism impulsi” bandida keltirilgan misoldagi velosiped va avtomashinaning impulslarini toping. Velosipedning massasini 100 kg (haydovchi bilan birgalikda), avtomashinaning massasini 200 kg deb oling

5. O’quvchilarni baholash. Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. Baholar jurnal va kundalik daftarlarga qo’yiladi.
6. Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob topish, yangi mavzuga tayyorlanib kelish

50-dars Sana: 7-sinf
Mavzu: Impulsning saqlanish qonuni
Darsning maqsadi.
a) O'quvchilarda impulsning saqlanish qonuni haqida tasavvurlar hosil qilish, kundalik hayotda uchraydigan fizik hodisalarga impulsning saqlanish qonunini qo'llash malakasini shakllantirish.
b) O’quvchilarga estetik va axloqiy tarbiya berishda hamkorlik qilish
d) O’quvchilarning dunyoqarashini, mantiqiy tafakkurini rivojlantirish


Dars turi: yangi bilim beruvchi
Dars uslubi: suhbat, savol – javob, tushuntirish
Dars jihozlari: darslik, jadvallar.
Dars rejasi:
1. Tashkiliy qism (2 minut).
2. 0‘tilgan mavzuni suhbatlashish orqali takrorlash (10 minut).
3. Yangi mavzuning bayoni (20 minut).
4. Yangi mavzuga doir masala yechish (10 minut).
5. O’quvchilarni baholash (2 minut)
6. Uyga vazifa berish (1 minut).
Darsning borishi
1) Tashkiliy qism
2) O’tilgan mavzuni so’rash
1) Kuch impulsi qanday ifodalanadi?
2) Kuch impulsi qanday birliklarda o’lchanadi?
3) Harakatlanayotgan jismning tezligi qancha katta bo’lsa, uning urilish zarbi ham shuncha katta bo’lishini asoslab bering
4) Jism impulsi qanday ifodalanadi? U qanday birliklarda o’lchanadi?
5) Kuch impulsi va jism impulsi orasida qanday munosabat mavjud?
3. Yangi mavzu bayoni:
Yerdan kosmik kemani uchirishda Yer va kosmik kemani birgalikda yopiq sistema deb qarash mumkin. Chunki Quyosh, Oy va boshqa osmon jismlarining kosmik kemaga ta’sirini hisobga olmasa ham bo’ladi
Jismlar sistemasi boshqa tashqi jismlar bilan o’zaro ta’sirlashmasa yoki sistemaga ta’sir etayotgan kuchlar o’zaro muvozanatlashsa, bunday jismlar sistemasi yopiq sistema deb ataladi.
l-tajriba. Gorizontal relsga bir xil m mas­sali ikkita aravachani 86-rasmdagidek qo’yamiz. Aravachalarga ta'sir etuvchi og'irlik kuchi va relsning reaksiya kuchi o'zaro muvo- zanatda bo'ladi. Shuning uchun qaralayotgan jismlar sistemasini yopiq sistema deb olish mumkin.
Aravachalarning bir tomoniga prujinali bufer mahkamlangan. Birinchi aravachaning ikkinchi tcmoniga plasti'in yopishtirib ao'yilgan. Aravachalarga bir xil v tezlik beramiz. Bunda birinchi aravachaning impulsi mv ga teng. Ikkinchi aravachaning tezligi birinchi arava­chaning tezligiga teng, lekin qarama-qarshi yo'nalgan. Shuning uchun ikkinchi aravacha­ning impulsi — Mt,ga teng bo'ladi. U holda yopiq sistemadagi ikkala aravachaning impulslari yig'indisi mv + (~mv) = mv — mv = 0 bo'ladi. Aravachalar to'qnashganda plastilin ularni bir- biriga yopishtirib qo'yadi va aravachalar to’xtaydi, ya'ni impulslarining yig'indisi nolga teng.