suvlarini d a ry o lar va suv om borlariga tashlashni tartibga solish va
o qava suvlarni chiqarib yuborishni b a ta m o m to 'x tatish zarur;
- sanoat korxonalarida atmosfera havosiga,
suv havzalariga va
tuproqqa ifloslantiruvchi hamda zararli moddalami tashlaganlik uchun
solinadigan maxsus soliqdan keng foydalangan holda m a s ’uliyatni
oshirish darkor. Ularda zamonaviy, samarali tozalash qurilmalari tizimini
joriy etish kerak. Boshlang‘ich xom ashyodan tayyor, pirovard mahsulot
o lganga q a d a r kom pleks foydalanishga im k o n b erad ig an yangi,
zamonaviy, ekologik jihatdan samarali uskunalami o ‘matish lozim;
- qayta tiklanadigan zaxiralarni qayta ishlab chiqarishning tabiiy
ravishda kengayishini t a ’m inlagan h a m d a q ay ta tiklanm aydigan
z a x ir a la rn i q a t ’iy m e z o n a s o s id a is t e ’m o l q ilg a n h o l d a tabiiy
zaxiralarning h a m m a turlaridan oqilona foydalanish darkor;
- foydali q azilm alardan oqilona foydalanish kerak. Boshlang‘ich
xom ashyodan t o i i q foydalanishni t a ’minlash d a rk o r va uning uchun
eskirgan uskunalarni almashtirish, yangi texnologiyalarni joriy etish,
ayrim sexlar, u c h a s tk a la r va k o rx o n a la rn i re k o n stru k siy a
qilish
asosida foydali qazilmalarni sanoat usulida y an ad a t o i i q va oqilona
qazib olish m u h im vazifadir. A trof-m uhitni m uhofaza qilish uchun
t o g ‘- k o n s a n o a t i n i n g c h i q i n d i l a r i n i o ‘z l a s h t i r i s h n i y a n a d a
kengaytirish h a m d a buzilgan yerlarni qayta yaroqli holga keltirish
(rekultivatsiya qilish) m uhim aham iyatga ega;
- keng m a y d o n la rd a g i tabiiy sh aro itlarn i
tabiiy zax ira la rd a n
sam arali va kom pleks foydalanishni t a ’m inlaydigan d a rajad a aniq
maqsadli, ilmiy asoslangan tarzd a o'zgartirish (daryolar oqimini
ta rtibga solish h a m d a suvlarni bir havzadan ikkinchisiga tashlash,
yerning suv-fizik xususiyatlarini yaxshilash, suv chiqarish tadbirlarini
va shunga o ‘xshash tadbirlarni amalga oshirish) lozim;
- jo n li t a b i a t n i n g xilma-xilligini saq lash , tabiiy g e n o fo n d n i
m a d a n iy e k in la r va h a y v o n la r n in g yangi tu rla rin i k o 'p a y tir is h
hisobiga boshlang'ich baza
sifatida saqlab qolish kerak;
- qurilish va obodonlashtirishni rejalashtirishning ilmiy asoslangan,
hozirgi zam on urbanizatsiyasining barcha salbiy oqibatlarini b a rtaraf
etadigan tizimini joriy etish y o i i bilan shaharlarda va aholi punktlarda
ekologik xavfsiz muhitni tarkib toptirish;
- j a h o n jam oatchiligi e ’tiborini m in ta q a n in g ekologik m u am -
molariga qaratish lozim. Orol m uam m osi bugungi k u n d a chinakam
k e n g k o i a m l i , b u t u n s a y y o r a m iz g a d a x l d o r m u a m m o b o i i b
qolganligini, uning t a ’siri hozirning o ‘zidayoq biologik m uvozanatni
b u z a y o tg a n lig in i, b e p o y o n h u d u d l a r d a a h o lin in g g e n o fo n d ig a
halokatli t a ’sir k o ‘rsatayotganligini nazard a
tutish lozim;
169
www.ziyouz.com kutubxonasi
- x a lq a r o tu z ilm a la r n in g z a x iralari, im k o n iy a tla r i va inves-
tisiyalarini a n a shu m u a m m o la rn i hal qilishga ja lb etish — birinchi
darajali vazifadir18.
E k o lo g ik xavfsizlikni t a ’m in la s h va y u q o r id a ay tib o ‘tilgan
m o'ljallangan tadbirlam i amalga oshirish uchun «Tabiatni muhofaza
qilishning Milliy Dasturi»da quyidagi prinsiplarga amal qilish tavsiya
etilgan:
- davlat ekologik islohotlaming yoiboshlovchisi bo'lm og'i darkor;
- ekologik xarajatlarni moliyalash va uning yangi sxemalarini
ja lb qilish;
- m akroiqtisodiy va sohaviy ekologik siyosatni takomillashtirish;
- qishloq x o ‘jalik ishlab chiqarishni ekologiyalashtirish;
- a t r o f tabiiy m u h it sifatini yaxshilash m aq sad in i q o ‘yish va
standartlashtirish;
- ishlab chiqarishning ekologik talablarini chuqurlashtirish va hk.
O 'zb ek isto n Respublikasining yuqorida aytib o'tilg an ekologik
siyosatini amalga oshiruvchi tabiat va jam iyat o'rtasidagi m unosabat
shakli, ta b ia t q o n u n iy atlarig a ja m iy a t
qon u n larin i moslashtirish,
ekologik chora-tadbirlar va asosiy tanlangan tamoyillarning hayotga
t a tb iq qilish m ex an izm i ish lab chiqilsa va a m a liy o td a u la r o 'z
ta tb ig 'in i to p sa, so'zsiz, bizning m a m la k a tim iz yaqin k e lajak d a
ekologik m u n o s a b a t shakliga o 't i b olishi m um kin. B unday siyosat
shaxsning, jam iyatning va davlatning hayotiy z a ru r b o 'lg a n milliy
xavfsizligini t a ’m inlashda k a tta omil b o 'lib xizmat qilishiga hech
shubha yo'q.
Do'stlaringiz bilan baham: 
