Jar o’quv markazi biologiya – 1

BIOLOGIYA – 21
1. Hayvonlar qon aylanish sistemasining qaysi qismlarida venoz

(a) va arterial (b) qon bo’ladi?

1) kasatkaning o’pka arteriyasida; 2) lansetnikning qorin

aortasida; 3) kashalotning o’pka venasida; 4) langustning

yuragida; 5) beluganing qorin aortasida; 6) suqsun yuragining

o’ng qorinchasida

A) a- 1, 2; b- 3, 5 B) a- 4, 6; b- 2, 3

C) a- 4, 5; b- 3, 6 D) a- 5, 6; b- 3, 4

2. Quyida keltirilgan jadvaldagi bo’sh o’rinlarga mos

tushunchalar keltirilgan javobni aniqlang.

Bez	Gormon	Gormon konsentratsiyasi	Kasallik
Qalqonsimon bez	a	Kamayganida	b
Urug’donlar	Testosteron	c	Tez qarish

A) a- timozin; b- Bazedov; c- kamayganida

B) a- tiroksin; b- kretinizm; c- kamayganida

C) a- tiroksin; b- miksidema; c- ko’payganida

D) a- timozin; b- tireotoksikoz; c- ko’payganida

3. Quyida berilgan organizmlarning bo’yin umurtqalar soni

qanday o’zgaradi?

gavial gibbon salamandra gekkon triton

a) ortadi; b) kamayadi; c) o’zgarmaydi

A) 1-a; 2-b; 3-a; 4-c B) 1-a; 2-a; 3-c; 4-c

C) 1-b; 2-b; 3-a; 4-c D) 1-b; 2-b; 3-a; 4-b

4. Quyidagi qaysi kasalliklarning oldini olish uchun emlash

o’tkazilsa bo’ladi?

1) qizamiq; 2) OITS; 3) tepki; 4) nefrit; 5) pankreatit;

6) poliomiyelit

A) 2, 4, 5 В) 1, 4, 6 С) 2, 3, 5 D) 1, 3, 6
5. Qaysi javobda gemolitik kasallik bilan tug’ilgan III-qon

guruhli bola eritrotsitlari tarkibida uchraydigan moddalar

to’g’ri ko’rsatilgan?

A) gemoglobin, agglutinogen B, agglutinin α

B) geparin, rezus omil, gemoglobin

C) rezus omil, gemoglobin, agglutinogen B

D) agglutinogen A, agglutinin β, rezus omil
6. Urg’ochilik va erkaklik jinsiy hujayralari bitta organizmda

rivojlanadigan o’simlik va hayvonlar keltirilgan javobni

aniqlang.

A) funariya, itqovun, jigar qurti, bolalar gijjasi

B) qarag’ay, terak, oq planariya, qoraqurt

C) makkajo’xori, olma, exinokokk, bitiniya

D) bug’doy, tol, rishta, cho’chqa tasmasimon chuvalchangi
7. Gullari chetdan changlanuvchi, barglari novdada navbat bilan

joylashgan o’simliklar keltirilgan javobni aniqlang.

A) oqquray, terak, sebarga B) nastarin, nok, beda,

C) atirgul, shaftoli, ligustrum

D) olma, g’o’za, sambitgul,

8. Yomg‘ir chuvalchangi va nereida uchun umumiy hisoblangan

jihatlarni ajrating.

1) tanasi bo‘g‘imlarga bo‘lingan; 2) nam tuproqda uchraydi;

3) har bir bo‘g‘imida muskulli o‘simtari mavjud; 4) nerv

sistemasi halqumusti, halqumosti nerv tuguni va qorin nerv

zanjiridan iborat; 5) kiprikli lichinkalari mavjud; 6) yopiq

qon aylanish doirasiga ega

A) 3, 6 B) 1, 2 C) 4, 6 D) 3, 5
9. Quyidagicha tuzilishga ega to’pgullar qaysi o’simliklarga xos?

1) gulpoyaning uchi etdor likopchasimon kengaygan;

2) asosiy gulpoyaning uchiga oddiy soyabonchalar birikadi;

3) asosiy gulpoyadagi oddiy boshoqchalar yig’indisidan

iborat

A) 1 -kungaboqar; 2 -shivit; 3 -bug’doy

B) 1 -andiz; 2 -piyoz; 3 -arpa

C) 1 -kakra; 2 -shashir; 3 -nastarin

D) 1 -topinambur; 2 -bodiyon; 3 -zubturum
10. Ayrim jinsli gulga ega bo’lgan o’simliklar qatorini belgilang.

A) Turkiston ismalog’i, funariya, tol

B) makkajo’xori, bug’doy, terak

C) itqovun, gazanda, yong’oq

D) oqqayin, archa, tut
11. Tashqi urug’lanishsiz ko’payadigan baliqlarni belgilang.

1) tilyapiya 2) dengiz tulkisi 3) dengiz otchasi 4) tikanli

akula 5) manta 6) tikandum

A) 1,3,4 B) 2,5,6 C) 1,5,6 D) 2,3,4

12. Qaysi javobda g’ovak (a) va tig’iz (b) tolali biriktiruvchi

to’qima to’g’ri keltirilgan?

A) a- chin teri; b- teri osti yog’ kletchatkasi

B) a- tog’ay; b- qon tomir devori

C) a- teri osti yog’ kletchatkasi; b- suyak

D) a- yurak xaltasi; b- pay

13. Nastarin qaysi o’simlikka bargining joylashuvi va gulining

simmetriyasi bilan o’xshaydi?

A) oqquray B) sebarga C) rayhon D) na’matak
14. Umurtqali (a) va umurtqasiz (b) hayvonlarda parazitlik

qiladigan bir hujayrali hayvonlarni aniqlang.

1) nozema; 2) ichburug’ amyobasi; 3) bezgak paraziti;

4) tripanosoma; 5) jigar qurti lichinkasi; 6) baqachanoq

lichinkasi; 7) leyshmaniya

A) a- 3, 4; b- 5 B) a- 6, 7; b- 1

C) a- 4, 7; b- 1 D) a- 2, 7; b- 6
15. Qon tarkibida agglutinogen B, rezus omil va agglutinin α

mavjud bo’lmagan insonga xos xususiyatlarni belgilang.

1) II qon guruhi; 2) III qon guruhi; 3) rezus musbat; 4) rezus

manfiy; 5) III va IV qon guruhli kishilarga donorlik qiladi;

6) I va II qon guruhli kishilar uchun retsipiyent hisoblanadi

A) 2, 4, 5 B) 2, 3, 5 C) 1, 4, 6 D) 1, 3, 6

16. Quyidagi olimlarni amalga oshirgan ishlari bilan juftlab

ko’rsating.

1) surunkali buyrak kasalliklarida bemorga sog’lom buyrakni

ko’chirib o’tkazish; 2) organizmning kasallikka chidamliligi

hususiyatlarini ochib bergan; 3) shartli reflekslarning

tormozlanishi to’g’risidagi ta’limotni yaratgan;

4) O’zbekistonda birinchi bo’lib elekrton mikroskopiya

laboratoriyasini tashkil etgan

a) Y.To’raqulov; b) O’.Aripov; c) I.Pavlov; d) K.Zuparov;

e) I.Mechnikov

A) 2- e; 3- c; 4- a B) 1- b; 2- e; 4- d

C) 1- a; 3- c; 4- d D) 1- b; 2- d; 3- c

17. Sinf sistematik birligiga mos keluvchi javobni aniqlang.

A) sporalilar, xordalilar, o‘rgimchaksimonlar

B) korall poliplar, bo‘shliqichlilar, ko‘p tuklilar

C) bir urug’pallalilar, yassi chuvalchanglar, qorinoyoqlilar

D) xivchinlilar, lolasimonlar, zuluklar
18. Go’sht yo’nalishida boqiladigan hayvon zotlari to’g’ri

ko’rsatilgan javobni ko’rsating.

A) Shortgorn, sayg’oq, jayron

B) Ukraina, Qozog’izton oqboshi, Plimutrok

C) Kornuel, Hisor, Bushuyev

D) Gereford, Moskva, Merinos

19. O’simliklarni ularga mos gul tuzilishi bilan to’g’ri juftlangan

javobni aniqlang.

а) gulkosachabarglari va gultojbarglari qo’shilgan;

b) gulkosachabarglari qo’shilgan, gultojbarglari erkin;

с) gulkosachabarglari va gultojbarglari erkin;

d) gultojbarglari qo’shilgan, gulkosachabarglari erkin

А) а- qora ituzum; b- go’za; c- jag’-jag’; d- dorivor gulhayri

B) а- bodring; b- kartoshkagul; c- sholg’om; d- liftok

C) а- baqlajon; b- yerbag’ir tugmachagul; c- tobulg’i; d- tok

D) а- bangidevona; b- kanop; c- sachratqi; d- doroyi

20. Jirafa bilan bir sinfga (a) va bir turkumga (b) kiruvchi

organizmlarni aniqlang.

A) a- taqaburun, kaputsin, morj; b- sayg’oq, laqay, jayron

B) a- koala, suqsun, sichqon; b- arxar, zebra, bushuyev

C) a- jayra, tulki, latcha; b- begemot, qulon, bug’u

D) a- kasatka, begemot, o’rdakburun; b- to’ng’iz, los, muflon

21. Odam skeletidagi qaysi suyaklar soni o’zaro 1:3 nisbatda

bo’ladi?

A) soxta qovurg’alar va kifoz umurtqalar

B) chin qovurg’alar va uzun g’ovak suyaklar

C) qo’l kamari suyaklari va uzun naysimon suyaklar

D) bo’yin umurtqalari va bosh suyaklari

22. Dumli (a) va dumsiz (b) umurtqali organizmlarni juftlab

ko’rsating.

1) baqa; 2) tulki; 3) gorilla; 4) askarida; 5) martishka;

6) chayon; 7) tovushqon

A) a- 5, 7; b- 2, 3 B) a- 2, 7; b- 3, 5

C) a- 4, 5; b- 1, 6 D) a- 2, 5; b- 1, 3

23. Qon ivishini ta’minlovchi omillarni aniqlang.

A) fibrin, tromboplastin, kaliy tuzlari

B) trombin, geparin, fibrin

C) fibrinogen, protrombin, kalsiy tuzlari

D) girudin, protrombin, fibrinogen

24. Apreldan sentyabrgacha gullaydigan o’simlikka xos xususiyat?

A) poyasi o’ralib yoki yonboshlab o’sadi

B) gulkasachabarglari ikki qavat ,ayrim jinsli, to’g’ri gulli

C) ko’p yillik daryo va ariqlar bo’yida, ekinlar orasida o’sadi

D) gullari barg qo’ltigida joylashgan

25. Gullari qiyshiq, asosiy ildizi rivojlangan, chatnaydigan meva

hosil qiluvchi o‘simliklarni belgilang.
A) g’o’za, qoqio’t, gledichiya

B) oddiy jag‘-jag‘, o’sma, rediska

C) soya, tangao’t, yeryong’oq
D) rayhon, yalpiz, turp
26. “Maymun odam” deb nomlangan odamning bo’yi necha sm

keladi?

A) 135-150 B) 150-160 C) 156-165 D) 170
27. Gulpoyaga ega (a) va ega bo’lmagan (b) o’simliklar berilgan

javobni aniqlang.

A) a- tok, bug’doy; b- olma, karam

B) a- zubturum, tol; b- g’o’za, binafsha

C) a- qurttana, shashir; b- yerbag’ir tugmachagul, olcha

D) a- sabzi, javdar; b- lola, nastarin

28. Odamdagi kasalliklarni ularga xos xususiyatlar bilan to’g’ri

juftlanmagan javoblarni aniqlang.

a) singa - kamqonlik va bo’g’im og’rig’i kuzatiladi; b) sistid -

buyrak yallig’lanishi; c) spondiloz - umurtqa pog’onasining

qiyshayishi; d) tetaniya - paratgormonning ko’p ishlab

chiqarilishi natijasida kelib chiqadi; e) pankreatit - alkogolizm

natijasida kelib chiqadi; f) difteriya - oshqozon-ichakning

yuqumli kasalligi

A) a, c, e B) c, d, e C) b, d, f D) a, b, f
29. Urug’lanishda urug’ va spermiylar nisbati 1:1 bo’lmagan

o’simliklar to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang.

A) eman, archa, turkiston ismalog’i

B) sekvoyadendron, qarag’ay, saur archa

C) oqqayin, partenotsissus, gledichiya

D) eman, olma, sharq sauri

30. Yadrosiz qizil qon hujayralarini gipertonik (a), izotonik (b) va

gipotonik (c) eritmaga solinganida, hujayrada sodir bo’ladigan

o’zgarish to’g’ri keltirilgan javobni aniqlang.

A) a- yoriladi; b- bujmayib qoladi; c- o’zgarmaydi

B) a- bujmayib qoladi; b- o’zgarmaydi; c- yoriladi

C) a- o’zgarmaydi; b- o’zgarmaydi; c- yoriladi

D) a- yoriladi; b- o’zgarmaydi; c- bujmayib qoladi