Jar o’quv markazi biologiya – 1

BIOLOGIYA – 2
1. DNK molekulasining og'irligi 207000 ga

teng bo'lsa, undagi nukleotidlar sonini aniqlang.

A) 300 B) 600 C) 690 D) 100
2. Biologik progressning qaysi yo’nalishi o’z ahamiyati yo’qotgan organlarning tabiiy ravishda yo’qolishiga olib keladi?

A) katagenez B) aromorfoz

C) idioadaptatsiya D) allogenez
3. Chatnaydigan (a) va chatnamaydigan (b) o'simliklarni aniqlang.
1) Mang’it-1; 2) Istiqlol-14; 3) Sanzor; 4) Ulug'bek-600; 5) Sulton; 6) Oqqo’rg’on-2
A) a- 2, 6; b- 3, 4 B) a- 1, 4; b- 2, 3

C) a- 4, 6; b- 1, 2 D) a- 3, 4; b- 5, 6

4. Buyrak kasalliklarini aniqlang.

a) buyrak yallig‘lanishi; b) qovuq yallig‘lanishi; c) siydik chiqarish yo‘lining yallig'lanishi; d) prostata bezining yallig‘lanishi

A) a- nefrit b- sistit c- uretrit d- prostatit

B) a- prostatit b- sistit c- nefrit d- uretrit

C) a- nefrit b- uretrit c- sistit d- prostatit

D) a- sistit b- nefrit c- uretrit d- prostatit

5. Quyidagi o‘simliklarni evolutsion taraqqiyoti bo'yicha to'g'ri ketma-ketlikda joylashtiring.

1) kuksoniya; 2) magnoliya; 3) xrokokk; 4) kalamit;

5) kordait; 6) laminariya.

A) 3, 6, 1, 4, 5, 2 B) 1, 3, 4, 6, 5, 2

C) 3, 1, 6, 5, 4, 2 D) 3, 4, 5, 1, 6, 2
6. To'g'ri ma'lumotni aniqlang.

1) 89 ta peptid bog'iga ega oqsil sintezida qatnashgan

i-RNK da 266 ta nukleotid bo'ladi; 2) 210 ta nukleotiddan iborat i-RNK asosida sintezlangan oqsil molekulasida 70 ta aminokislota bo'ladi; 3) 120 ta dezoksiriboza molekulasi bo'lgan i-RNK dan 39 ta peptid bog'li oqsil

molekulasi hosil bo'ladi; 4) 360 ta nukleotiddan iborat DNK dan 180 molekula ribozaga ega i-RNK hosil bo'ladi

A) 1, 3 B) 2, 4 С) 1, 4 D) 2 ,3
7. Stegotsefallar uchun o‘ta qulay sharoit qaysi era va davrda vujudga keldi?

A) paleozoy, perm B) mezozoy, yura

C) paleozoy, toshko‘mir D) paleozoy, devon
8. Shimoliy-sharqiy irqdan kelib chiqqan irq odamlari uchun xos belgilarni ajrating? A) ko‘pchilik vakillarida qalin lablari kalla skeletining jag‘ qismidan turtib chiqqan bo‘ladi.

B) terisi qora, sochlari jingalak, qora, burni keng va yassi, qo‘y ko‘z.

C) terisi qora mag‘iz, sarg‘ish, ko‘zlari qo‘y ko‘z, sochlari tekis, qattiq va qora, yuqorigi qovog‘i osilgan

D) ko‘zlari ko‘k yoki kulrang-yashil, lablari yupqa, burni ingichka, erkaklarida soqol-mo‘ylovlari yaxshi o‘sadi.

9. Funariyani ulotriksdan farqli belgilarini aniqlang.

1) yuksak o'simlik; 2) jinsiy va jinsiz yo'l bilan ko'payadi; 3) fotosintezi xloroplastlarda kechadi; 4) ildizi va

o'tkazuvchi sistemasi yo'q; 5) rizoidga ega; 6) jinsiy ko'payish faqat suvda kechadi

A) 1, 2 B) 4, 5 C) 3, 6 D) 1, 3

10. Hujayra umumiy ichki aylanma tizimini tashkil etadigan organoid?
A) Sentriola B) Endoplazmatik to'r

C) Sitosklet D) Sentromera

11. Kollenxima to'qimasiga xos bo'lgan xususiyatlarni aniqlang.
1) tirik hujayralari barg bandida, yosh novdalarda tayanch vazifani bajaradi; 2) hujayralari meva etida va urug'larning qobig'ida bo'lishi mumkin; 3) daraxt va

butalarning tanasi va ildizida har yili yangi qavati shakllanadi; 4) hujayra qobig'iga suberin degan modda shimilgan; 5) tuzilishiga ko'ra 3 xil bo'ladi; 6) to'qima

hujayralari efir moylari, kauchik nektar va smola fitonsid kabi moddalar ajratib chiqaradi; 7) tirk hujayralari cho'ziq, qalin qobiqli, xloroplastga ega hujayralar

hisoblanadi

A) 2, 6 B) 1, 7 C) 1, 3 D) 4, 5
12. Ilgari bu kasallik Tinch okean orollarida yashovchi, ko‘p guruch iste’mol qiladigan xalqlar orasida keng tarqalgan edi.

A) singa B) raxit

C) Gipovitaminnoz B₁₂ D) beri-beri
13. Mitozning anafaza bosqichi uchun tegishli holatlarni belgilang.

a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi;

b) qutblarga ikki xromatidali xromosomalar tarqaladi;

c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi;

d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi;

e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbog'i uziladi

A) a, b B) a, e C) с, e D) с, d
14. Kodominantlik…

A) geterozigota organizmda belgining yuzaga chiqishida bir allelning ishtirok etishi.

B) gomozigota organizmda belgining yuzaga chiqishida har ikkala allelning ishtirok etishi.

C) geterozigota organizmda belgining yuzaga chiqishida har ikkala allelning ishtirok etishi

D) qarindosh bo‘lmagan turlarda o‘xshash muhit sharoitlarida yashashga moslanish sifatida o‘xshash belgilarning mustaqil holda rivojlanishi.
15. Aminokislotalar aralashmasini qizdirib proteinoidlarni sintezlagan olimni aniqlang?

A) D.Oro B) S.Miller C) S.Foks D) A.I.Oparin

16. Iskabtopar hujayrasida kechuvchi jarayonlarni ko'rsating.

1) ribosoma shakllanishi; 2) xromasoma spirallashuvi;

3) transkripsiya jarayoni; 4) tranlatsiya; 5) lipid sintezi;

6) reduplikatsiya

a) golji majmuasi; b) sitoplazma; c) endoplazmatik to'r;

d) yadro; e) hujayra markazi

A) 1- d; 2- b; 3- d; 4- a; 5- e B) 1- d; 2- d; 3- b; 4- e; 5- c

C) 1- a; 2- b; 3- d; 4- c; 5- c D) 1- d; 2- b; 3- d; 4- b; 5- c

17. Butli o'rgimchak oyoq paypaslagichlariga xos bo'lgan xususiyatlarni aniqlang.

1) xitin po'st bilan qoplanmagan; 2) asosiy bo'g'imlari pastki jag'lar vazifasini bajaradi; 3) sezgir tukchalar bilan qoplangan; 4) hid bilishda ishtirok etadi; 5) yurish oyoqlariga nisbatan kalta; 6) tuyg'u organi hisoblanadi

A) 2, 3, 6 B) 1, 3, 5, 6 C) 3, 4, 5 D) 1, 4

18. Lansetnikka xos bo'lmagan fikrlarni aniqlang.

A) xordasi butun umr saqlanib qoladi

B) terisi sirtidagi yorug'lik sezuvchi hujayralar ko'rish vazifasini bajaradi

C) yopiq qon aylanish sistemasiga ega

D) karbanat angiridga ega to'yingan qon qorin aortasidan oldinga harakat qiladi

19. Qaysi adaptiv tip - atmosfera bosimi past, kislorod miqdori kam, gipoksiya, sovuq sharoitda shakllanadi?

A) Tog‘ adaptiv tipi B) Tropik adaptiv tip.

C) Adaptiv tip D) Arktik adaptiv tip
20. Velvichiya hujayrasi yadrosida replikatsiya va

transkripsiya jarayonlarida poliukleotidlar tarkibiga jami necha xil nukleotidlar birikadi?

A) 4 B) 5 C) 2 D) 8
21. Biotsenoz tarkibidagi iste`mol qiluvchilar bu?

A) produtsent B) konsument

C) redutsent D) destruktorlar
22. Ribosoma uchun xos xususiyatlarni aniqlang.

1) assimilyatsiyada ishtirok etadi; 2) bir qavat membranaga ega; 3) yadroda shakllanadi; 4) oqsillar hosil bo'lishida qatnashadi; 5) tarkibida monosaxarid va

aminokislota mavjud; 6) monosaxaridlardan polisaxaridlar hosil qilishda ishtirok etadi

A) 3, 5 В) 2, 5 C) 1, 4 D) 1, 6

23. Ovogenezning o'sish bosqichiga mos keladigan ma'lumotlarni aniqlang.

1) interkinez kuzatiladi; 2) xromosomalar spirallashadi;

3) har bir xromosoma ikkitadan xromatidaga ega;

4) hujayra hajmi ortadi; 5) meyoz bo'linish kuzatiladi;

6) hujayralardagi xromosomalar diploid to'plamga ega

A) 3, 4, 6 B) 1, 5, 6 C) 1, 2, 5 D) 2, 3, 4

24. Fosfor azot va ugleroddan farq qilib……….?

A) uning davriy aylanishi uzoq davom etadi

B) biosferani gazsimon qobig’ida bo’lmaydi

C) o’simliklar ildizi tomonidan o’zlashtiriladi

D) tuz holida o’zlashtiriladi
25. Tarkibida riboza (a) va dezoksiriboza (b) saqlovchi moddalarni aniqlang.

1) adenozinmonofosfat; 2) uratsil nukleotidi; 3) timin nukleotidi; 4) plazmidaning adeninli nukleotidi;

5) adenozindifosfat; 6) tamaki mozaikasining sitozinli nukleotidi; 7) transpozonning adeninli nukleotidi

A) a- 5, 6; b- 4, 7 B) a- 2, 6; b- 3, 4

C) a- 3, 7; b- 1, 6 D) a- 4, 7; b- 2, 3
26. Dastlabki quruqlik o’simligi bo’lgan psilofitlar qaysi davrda vujudga kelgan?

A) devon B) silur C) toshko’mir D) kembriy

27. II darajali konsumentning biomassasi 150 kg ga ortgan bo‘lsa, geterotroflarning umumiy biomassasini (kg) aniqlang, (ekologik piramidani o‘simlik-chigirtka-

kaltakesak-lochin tashkil etadi)

A) 16500 B) 16665 C) 1665 D) 27500

28. Atmosferadagi qatlamlarda harorat qanday bo’ladi?

A) mezosfera- +1000 C termosfera- -90 C

B) mezosfera- +2000 C termosfera- -90 C

C) mezosfera- -90 C termosfera- +1000 - +2000 C

D) mezosfera- +90 C termosfera- -1000 C

29. Kvaksha kichik qon aylanish doirasi haqida to'g'ri fikrni aniqlang.
1) o'pka arteriyasi orqali o'tadi; 2) to'qimalarda CO2 bilan to'yinadi; 3) o'ng bo'lmachaga qon olib keladi;

4) chap bo'lmachaga qon olib keladi; 5) o'pka venalari orqali o'tadi; 6) qorinchadan boshlanadi

A) 2, 3, 6 B) 1, 4, 5 C) 1, 3, 5 D) 4, 5, 6
30. Qirqbo'g'imlarning sporofiti uchun mos keladigan javobni aniqlang.

A) spora hosil qiladi, avtotrof organizm

B) ildizpoyali o'simlik, sporadan hosil bo'ladi

C) zigotadan rivojlanadi, gametofit hisobiga

oziqlanadi

D) yashil rangli poyasi bo'g'imlarga bo'lingan, zigota hosil qiladi