Можаролар харитаси
Бундай харитани тузиш қуйидагиларга имкон беради:
мунозарани муайян расмий доиралар билан чеклаш, бу асосан ҳиссиётларнинг ҳаддан ташқари намоён бўлишига йўл қўймасликка ёрдам беради;
муаммони биргаликда муҳокама қилиш имкониятини яратиш, одамларга уларнинг талаб ва истакларини билдириш;
ўз нуқтаи назарингизни аниқлаштириш ва бошқаларнинг нуқтаи назарини тушуниш;
эмпатия муҳитини яратиш, яъни низолашаётган томонларга муаммони рақибнинг кўзи билан кўриш ва унинг фикрини тан олиш имконини беради;
зиддиятни ҳал қилишнинг янги усулларини танлаш.
Низолар натижасида ташкилий йўқотишларни таҳлил қилиш
Ташкилотларга энг катта зарарни ҳал қилинмаган низолар келтиради. Баъзи маълумотларга кўра, меҳнат жамоасидаги муаммоларнинг 65% дан ортиғи ходимлар ўртасидаги муносабатларнинг бузилиши билан боғлиқ бўлиб, кўникма ёки индивидуал ходимларнинг хатти-ҳаракатларига мотивация этишмаслиги билан боғлиқ.
Шу сабабли, ҳал қилинмаган низолардан йўқотишлар ҳисобга олинади.
Низоларни йўқотиш омилларининг таснифи
Вақт беҳуда
|
Менежмент соҳасида 70-йиллар зиддиятли вазиятларни ҳал қилиш учун одатий менежерни йўқотиш иш вақтининг 30% ни ташкил қилади, деб даъво қилмоқда.90-йилларнинг иккинчи ярмидаги тадқиқотлар бу кўрсаткич 42% га етганини таъкидлайди. Можаронинг ҳар бир иштирокчиси сарфляган иш вақти миқдорини ҳисобланг. Молиявий йўқотишлар иш ҳақининг бир қисми сифатида ҳисобланади (агар мавжуд бўлса, компенсация тўловлари билан бирга).
|
Ечимлар сифатининг пасайиши
|
Қарама-қаршилик шароитида қабул қилинган қарорларнинг сифати ҳамкорликда қабул қилинган қарорларнинг сифатига қараганда ҳар доим ёмонроқдир. Агар маълумот унинг оқими учун масъул бўлганлар томонидан яширинган ёки бузилган бўлса (бу деярли ҳар доим можаро пайтида содир бўлади), ечим оптимал бўлмаслиги мумкин. Агар қарор қабул қилиш ваколатига эга бўлган шахслар ўртасида зиддият юзага келса, қабул қилинган қарорлар кўпинча ҳокимият учун курашнинг таъсирини кўрсатади. Оптимал бўлмаган қарорлар натижаси бўлган йўқотишларни аниқ аниқлаш деярли мумкин эмас. Энг яхши жавоблар: “Можаро туфайли қабул қилинган нотўғри қарорлар туфайли қандай имкониятлар йўқолди? Агар компания яхшироқ қарорлар қабул қилса, нима фойда олиши мумкин? ”
|
Тажрибали ишчиларни йўқотиш
|
Компаниялар ўқитиш, бонуслар ва бошқалар орқали ходимларнинг малакасига сармоя киритадилар. Ихтиёрий равишда ишдан бўшаган ходимлар билан суҳбатлар шуни кўрсатдики, 50% ҳолларда сурункали ҳал этилмаган можаро ҳал қилувчи омил бўлган. Бундан ташқари, можаро раҳбарият томонидан ходимларни ишдан бўшатишнинг 90% учун жавобгардир, тугатиш ёки қайта қуриш ҳолатларида ходимларни қисқартириш бундан мустасно. Жаҳон маълумотларига кўра, компаниянинг ишдан бўшатиш натижасидаги реал йўқотишлари ходимнинг йиллик иш ҳақининг 100-150 фоизини ташкил қилади.
|
Саботаж, ўғирлик, ускунанинг шикастланиши
|
Тадқиқотлар можароларнинг тарқалиши ва ўғирликлар сони ва асбоб-ускуналарнинг шикастланиши ўртасида бевосита боғлиқлик борлигини кўрсатди. Иш жараёнларининг яширин саботажи ва қўшимча бошқарув ҳаракатларига бўлган эҳтиёж одатда ходим ўз иш берувчисидан ғазабланганида пайдо бўлади. Бундай тўқнашувлар натижасида юзага келган йўқотишларнинг аксарияти менежерларнинг кўзидан яширинган ва "тасодифий" ёки "бехосдан" хатолар кўринишида намоён бўлади. Бу харажатлар ҳар доим кўзга кўринадиганидан кўпроқ.
|
Ҳосилдорликнинг пасайиши
|
Вақти-вақти билан кўпчилик ишчилар "қийин" одам билан шуғулланиш керак бўлган стресс туфайли мотивациянинг пасайишига дуч келишади. Ҳисоб-китоблар учун зиддият бўлмаганда мавжуд бўлган ишлаш даражасидан фойдаланинг. Кейинчалик, ишлашнинг фоиз пасайишини ҳисобланг. Ушбу фоизни можаронинг давомийлиги ва можаро туфайли унумдорлиги пасайган ходимнинг иш ҳақи билан кўпайтиринг.
|
Иш жойида йўқлиги
|
ЙЎқлиги ишдаги стресс даражаси билан боғлиқ, айниқса стресс ҳамкасбларга нисбатан ғазаб ёки норозилик билан боғлиқ бўлса. Бу масъулияти йўқ ишчи билан боғлиқ бўлган бошқа одамларнинг ишига таъсир қилиш шаклида қўшимча харажатларга олиб келади. Бундан ташқари, тиббиёт деярли барча касалликлар ва шикастланишлар, вирусли инфекциялардан саратон ва бахциз ҳодисаларгача қисман "психоген" эканлигини аниқлади. Яъни, улар қисман психологик ёки ҳиссий ҳолатлардан келиб чиқади.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |