Жамоа қарама-қаршилиги. Жамоадаги низоларни ҳал қилиш усуллари

ЖАМОА ҚАРАМА-ҚАРШИЛИГИ. ЖАМОАДАГИ НИЗОЛАРНИ ҲАЛ ҚИЛИШ УСУЛЛАРИ
Ҳар биримиз ишда зиддиятли вазиятларга дуч келдик. Уларнинг оқибатлари, қоида тариқасида, салбий ҳис-туйғулар, тушунмовчилик, норозилик ва душманликдир. Аксарият одамларнинг онгида зиддият олдини олиш керак бўлган салбий ҳодиса сифатида қабул қилинади. Бироқ, замонавий психологлар, агар сиз уларни бошқаришни ўргансангиз, иш муҳитидаги баъзи низолар жуда фойдали бўлиши мумкинлигини таъкидлайдилар. Можаролар қандай пайдо бўлади? Улар қандай турларга бўлинади? Ўзаро келишмовчиликлар юзага келганда одамларнинг одатий хатти-ҳаракати қандай? Баҳсли вазиятларни конструктив ҳал қилиш учун нимани билишингиз керак? Бу ҳақда бугунги мақоламизда ўқинг.
Конфликтларнинг келиб чиқиши ва ривожланиши
“Можаро” тушунчаси бир нечта таърифларга эга, аммо уларнинг ҳар бирида томонлар - ҳам шахслар, ҳам бир гуруҳ одамлар ўртасида келишмовчиликларнинг пайдо бўлиши ғояси ётади. Аниқ ва яширин конфликтларни фарқланг. Яширинлар аниқроқларга қараганда секинроқ ишлайди. Уларнинг ривожланиш даврида иштирокчиларнинг ички таранглиги кучаяди, душманлик пайдо бўлади. Қарама-қаршиликлар ҳал этилмайди, лекин сукут сақлайди ва уларни ҳал қилиш узоқ вақтга кечиктирилади. Яширин тўқнашувлар меҳнат жамоалари учун жуда хавфлидир ва улар билан курашиш очиқдан кўра қийинроқдир. Сўзсиз адоватни рад этиш узоқ вақт давомида пишиб этиши мумкин, бу унинг иштирокчиларининг самарали ҳамкорлиги ва иш масалаларини биргаликда ҳал қилиш учун жиддий тўсиқларни келтириб чиқаради.
Конфликтнинг кескинлашуви ва унинг яширин шаклининг аниқ кўринишга ўзгариши сабаби одатда "тетиклаш механизми" ролини ўйнайдиган ҳодисадир. Бу томонлардан бирининг мартаба кўтарилиши ёки зиддиятли позициялардан бирини очиқчасига эгаллаган янги ходимнинг жамоада пайдо бўлиши бўлиши мумкин. Ўз навбатида, аниқ конфликтлар ривожланишининг учта якуний босқичига эга:
Улар жамоанинг автоном ва доимий таркибий қисмига айланиши мумкин;
Томонлардан бирининг ғалабаси билан якунланг;
Қарама-қарши томонларни муҳокама қилиш ва ўзаро ён бериш орқали қарор қабул қилинг.
Салбий маънога қарамай, тавсифланган низоларнинг ҳар бири ташкилотга нафақат зарар, балки фойда келтириши мумкин. Бунинг учун сиз низоларнинг сабабларини тушунишни ўрганишингиз ва уларнинг ривожланишини таҳлил қила олишингиз керак.