Jalilova s. X. Taraqqiyot psixologiyasi va differentsial psixologiya

O`z-o`zini tekshirish uchun savollar:

1. 
   Psixogerontologiyaning predmeti nimadan iborat?
   
2. 
   Keksayish davri qanday xususiyatlarga ega?
   
3. 
   Qarilik qavriga xos psixologik o`zgarishlar nimalarda namoyon bo`ladi?
   

UZOQ UMR KO‘RUVCHILAR
REJA

1. 
   Uzoq umr ko`ruvchilarning psixologik xususiyatlari.
   
2. 
   Uzoq umr ko`rish omillari.
   

Tayanch iboralar: uzoq umr ko`ruvchilar, xarakter xisatari, psixoogik portreti, uzoq umr ko`rish omilari, umrni uzaytirish.

Uzoq umr ko‘ruvchilarning psixologik portreti. Ularga boy ma’naviyat va kelajakka umid bilan qarash xosdir.
Ularning xarakter xislatlari:

• 
  Muvozanatlilik;
  
• 
  Bamaylixotirlik (shoshma-shosharlikni yo‘qligi).
  
• 
  Mexnatsevarlik.
  
• 
  Do‘stona munosabatlar.
  

Ularning emotsional sohasiga xos jixatlar:

• 
  Xushchaqchaqlik.
  
• 
  Kayfiyatni tezda o‘nglab olishlik (ko‘ngilsizliklardan so‘ng).
  
• 
  Optimizm.
  
• 
  Hazil xissi.
  
• 
  Muammo va xodisalarga sokinlik bilan qarash.
  
• 
  Qalb muvozanati.
  
• 
  Kuchli hayajon, extiroslardan qochish.
  
• 
  Jahldorlikning mavjud emasligi.
  

Aqliy faoliyatlarida ustunlik qiluvchi xususiyatlar:

• 
  Mulohazalilik.
  
• 
  Ehtiyotkorlik.
  
• 
  Hayotiy donolik.
  
• 
  Intellektual va ijodiy faollik.
  
• 
  G‘amgin, qayg‘uli fikrlardan qochish.
  

Ular yomon narsani unutish, kechirishga moyil bo‘lib, bunday narsalarni xotirada saqlamaydilar.
Ularning o‘zlariga bo‘lgan munosabatlarida o‘zini hurmat qilish ustunlik qiladi. O‘zlarining qarib borayotganliklariga muqarrar narsa sifatida, bamaylixotirlik bilan qarydilar. Gerontologiya asoschilaridan biri I.I.Mechnikovning ta’kidlashicha, bu davrda o‘limdan qo‘rqish o‘z ahamiyatini yo‘qotadi.
Uzoq umr ko‘ruvchilarga oilada yaxshi munosabatlar o‘rnatish va uni saqlab qolish xarakterli, ular atrofdagilarga juda e’tiborli bo‘lib, yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan nizolarning sabablaridan xalos bo‘lishga xarakat qiladilar.
Ular o‘zlarini va o‘z hayotlarini o‘zlari boshqarishni avzal ko‘radilar. Salomatliklari xaqida qayg‘uradilar. Ularning xulq-atvorlarida o‘z-o‘zini nazorat qilish ustun.