Jahon adabiyoti” fanidan yakuniy nazorat savollari “Belgamish” dostoni

. “Begona” asarida Merso, “|Galatepaga qaytish”da G‘aybarov obrazlari qiyosiy tahlili.

JAVOBI/Asarda Merso va jamiyat o'rtasidagi tafavvut ko'rsatilgan. Odamlar uni jamiyat yaratgan qoidalarga amal qilishini xohlaydi. Qat'iy qoidalardan, rasmiy qabul qilingan qarashlardan uzoqlashmasligi kerak deb hisoblaydi. Ammo Merso ushbu qonunlarga bo'ysunmaydi. O'zida ushbu qoidalarni inkor qilishda kuch topa oladi. Lekin jamiyat o'ziga o'xshamagan hamma rioya qilib kelgan axloq normalariga uyg'un harakat qilmagani uchun Mersoni begona deb biladi. Merso haqiqatdan qochib ikkiyuzlamachilik asosida yashashga asoslangan insonlar jamiyati uchun begona.
“Galatepaga qaytish” asari G'aybarovning otasi- Raim oqsoqol vafot etishi bilan boshlanadi. G'aybarov shaharda o'qib, ishlab, otasining iltimosi bilan qolib ketgan , Galatepaga juda kam kelardi. U qishloqdagilarga ham begonadek, o'z zaminidan , qadriyatlari , qondoshlaridan uzoqlashib ketgandek edi. Otasining janozasida ko'ziga yosh kelmasligi boshqalarni, hatto o'zining ham g'ashini keltiradi. Buni tabiiy holdek qabul qilish lozim. Chunki , ba'zan insonlar qalb kechinmalarini , hissiyotlarini ochiq oydin oshkor qilishni o'zlariga munosib ko'rishmaydi. G'aybarov esa otasini yaxshi ko'rardi-yu, yig'lay olmayotganidan uyalardi, hatto unga ukalari ta'na ham qilishadi. Xullas, asar janoza tafsilotlari bilan boshlanadi. Qishloqqa kelgan G'aybarov bolaligini, shirin xotiralarini, shaharga ketishini- yu , hozirgi kungacha bo'lgan hayotini bir bir hayolidan o'tkazadi. Uning xarakteri tushunarsiz va kamyob. Dunyoga munosabati o‘zgacha, na bir turmush qurishni istaydi, na bir nasl qoldirishni, lekin shunga yarasha hayotda ilmini yuksaltirish orqali o‘z hayotini davomiy etishni ham istamagandek go‘yo.... Lekin u sodda, atrofidagi do‘stlari kabi emas, ya'ni do‘stlari kabi sotqin, buqalamun, birovlarni mazax qilmaydigan, devsifat inson. Asardagi bosh qahramon G‘aybarov doimo o‘z ichidagi qarama-qarshiliklar bilan olishib yashaydi. O‘zining soddadilligi, to‘poriligi, har doim to‘g‘ri so‘zni achchiq tili bilan aytishi tufayli, hattoki, professorlik ishlari ham orqaga qolib ketadi. U hamma qatori balandparvoz gapirishni istamaydi. O‘z dilida bor narsalarni tiliga ko‘chirib qo‘ya qoladi, balki shuning uchun ko‘pchilikka yoqmaydi. Toshpo'lat G'aybarov - islomshunos olim, ziyoli inson. U hayotning past balandini ko'rgan, yoshi 33 ga yetsada uylanmay yurgan, umuman olganda hayotining mazmunini, baxt va saodatini izlab yurgan obraz.

156.