Izbullaeva indd

Биринчидан,
Румий иймонли шахс деганда иймонини 
тоза, омон сақлаган, кибру ҳаводан холи, сабр-қаноатли ин-
сонни тасвирлайди ва иймонсизлик (куфр)ни қоралайди. У 
инсон иймонини тирик (уйғоқ)лик тимсоли деб билади. Ру-
мий эътиқодли шахс деганда эътиқодини тўғриликка, яъни 
яхшиликка йўналтирган, яхши сифат хусусиятларига эга 
инсонни назарда тутади. Шоир жоҳиллик, журъатсизлик, 
қатъиятсизлик ва бефарқлик устидан кулади. У эътиқодни 
инсон дунёқарашининг энг барқарор таркибий қисми (ком-
поненти) ва шу компонент инсоннинг онгли фаолияти, сўз 
ва иш бирлигини таъминловчи мустаҳкам ишонч деб била-
ди. Румий бағрикенглик деганда, биродарлик, кенгфеъллик, 
меҳр-мурувватлилик, ғамхўрлик, сахийликни тасвирлаб, мил-
латлар ва халқлараро тотувликни таъкидлайди. Шу ўринда 
ирқчилик, миллатчилик каби манфур ғояларни қоралайди.
Иккинчидан,
иродани мустаҳкамлашда Румийнинг нафс-
ни тия билиш, бойликка ҳирс қўймаслик, манманлик ва такаб-
бурликка берилмаслик, ўзгалар ютуғидан ҳасад қилмаслик, 
сабр-бардошли ва қаноатли бўлиш, матонатли ва мард бўлиш, 
меҳнатсевар бўлиш, ўтиб кетган нарса ёки фурсатга ачинмас-
лик, ёлғон гапларга ишонмаслик, ақл билан иш тутиш, ўзга-
лар қалбига озор бермаслик каби фикрларидан фойдаланиш 
мумкин.
Учинчидан,
Румий айтганидек, инсон руҳи тарбияланмас 
экан, унинг қалби тубанликка юз тутади. У қалб тарбиясига 
алоҳида эътибор қаратиб, авваламбор, уни барча ёмон фикр-
лардан тозалаш, нафсни тийиш, қалбни пок тутиш лозимли-
гини, энг асосийси, қалбни унга малҳам бўлувчи ҳикматлар 

---

Ж
алолиддин
 Р
умий
 
асаРлаРида
 
юксак
 
маънавиятли
 
шахс